Obraz mikroskopowy | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
Rhodotorula glutinis |
Nazwa systematyczna | |
Rhodotorula glutinis (Fresen.) F.C. Harrison Proc. & Trans. Roy. Soc. Cana, Ser. 3 21(5): 349 (1927) |
Rhodotorula glutinis (Fresen.) F.C. Harrison – gatunek grzybów z klasy Microbotryomycetes[1]. Grzyby jednokomórkowe zaliczane do drożdży podstawkowych[2].
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Rhodotorula, Sporidiobolaceae, Sporidiobolales, Incertae sedis, Microbotryomycetes, Pucciniomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisał w 1852 r. Georg Fresenius, nadając mu nazwę Cryptococcus glutinis. Obecną nazwę nadał mu w 1927 r. Francis Charles St.Barbe Harrison, przenosząc go do rodzaju Rhodorotula[1]. Ma 25 synonimów. Niektóre z nich[3]:
R. glutinis to drożdże tlenowe tworzące różowe kolonie o wilgotnej, gładkiej powierzchni. Rozmnażanie odbywa się zazwyczaj poprzez wielobiegunowe pączkowanie, chociaż czasami powstają pseudostrzępki. Rozmnaża się też płciowo przez bazydiospory powstające na sprzążkach. Cechą wyróżniającą ten gatunek i jego bliskich krewnych są intensywne żółte i czerwone pigmenty wytwarzane podczas wzrostu na większości podłoży. Zwykle rośnie w szybkim tempie w temperaturze 37 °C i wymaga minimalnej aktywności wody 0,92, pH 2,2 i kwasów organicznych lub HCl. Wzrost jest hamowany przez kwas benzoesowy o stężeniu 100 mg/kg lub kwas sorbinowy i pH 4 lub wyższe. Nie może rosnąć na agarze słodowo-octowym ani na podłożu MY50G[4]. W okresie dojrzałości komórki osiągają średnicę 3–5 µm, mają kształt okrągły, owalny lub wydłużony i tworzą śluzowate kolonie[5].
R. glutinis jest odporny na ciepło, co jest rzadkością u drożdży,. Toleruje temperaturę 62,5 °C przez 10 minut. Jest blisko spokrewniony z Rhodotorula mucilaginosa, od którego różni się tylko brakiem zdolności do przyswajania azotanów[4]. Obydwa gatunki nie są zdolne do fermentacji i asymilacji mio-inozytolu i D-glukoronianu[6].
Asymiluje m.in. glukozę, galaktozę, sacharozę, rafinozę, trehalozę, maltozę, melizytozę, celobiozę, sorbozę, arabinozę, ramnozę, ksylozę, etanol, rybitol[7].
R. glutinis jest szeroko rozpowszechniony, występuje w glebie, w powietrzu i na roślinach[4]. Jest jednym z najczęściej spotykanych gatunków drożdży w żywności[2]. Izolowano go ze zbóż, mąki, jęczmienia browarnego, ciasta, produktów cytrusowych, oliwek, soi i różnych produktów spożywczych. Ze względu na szybki wzrost w temperaturze lodówki czasami spotyka się go jako czynnik powodujący psucie się produktów mlecznych, takich jak jogurty, sery, masło oraz świeże i przetworzone mięsa, warzywa i owoce morza[5]. Donoszono również o zamrożonym grochu przechowywanym w temperaturze 0 °C przez 8 tygodni, przy czym jego ilość znacznie wzrosła po 24 tygodniach w temperaturze –18 °C, co sugeruje zdolność do namnażania się w temperaturach poniżej zera[4]. Grzyb jako komensal ssaków, w tym ludzi, powszechnie występuje na skórze i w kale[8].
R. glutinis jest drugim po R. mucilaginosa gatunkiem chorobotwórczym w rodzaju Rhodotorula. Po raz pierwszy zakażenia nimi zanotowano w 1985 r.[9] Później notowano je na całym świecie, chociaż prawie połowa wszystkich zgłoszonych infekcji miała swój początek w regionie Azji i Pacyfiku[10]. Gatunki Rhodotorula to najczęściej izolowane drożdże spotykane na rękach pracowników szpitali, co sugeruje potencjalny rezerwuar tego czynnika[9].
Większość przypadków infekcji R. glutinis ma charakter ogólnoustrojowy i często powoduje grzybicę u pacjentów z chorobą podstawową lub obniżoną odpornością, taką jak rak lub białaczka, a także u pacjentów po przeszczepach i AIDS, u których występuje największe ryzyko rozwoju infekcji ogólnoustrojowej. Częstość występowania koreluje ze wzrostem stosowania intensywnych terapii medycznych i cewników do żyły centralnej. Zakażenie może być powiązane z zanieczyszczeniem cewnika żylnego ze względu na silne powinowactwo tego gatunku do plastiku. Chociaż przeważają doniesienia o zakażeniach ogólnoustrojowych, zgłaszano również zakażenia miejscowe, w tym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i zapalenie otrzewnej[9].
R. glutinis jest bardzo oporny na większość leków przeciwgrzybiczych, ale można go skutecznie zwalczać za pomocą amfoterycyny B[10].