Rok Afryki

Dekolonizacja Afryki

Rok Afryki – rok 1960, przełomowy dla dziejów Afryki i dekolonizacji. Powstało wtedy 17 państw, które proklamowały niepodległość od Francji, Wielkiej Brytanii, Belgii i Włoch. Do tego czasu na kontynencie afrykańskim istniało jedynie 10 niepodległych państw.

Chronologia dekolonizacji Afryki[1]
Państwo Data uzyskania niepodległości Mocarstwo kolonialne Uwagi
 Kamerun 1 I 1960
1 X 1960
Francja
Wielka Brytania
• 2 poł. XIX w. kolonia niemiecka
• 1922 terytorium mandatowe Ligi Narodów
• 1946 terytorium powiernicze ONZ administrowane przez Francję i Wlk. Brytanię
 Senegal 20 VI 1960[2]

20 VIII 1960[3]

Francja • 2 poł. XIX w. kolonia francuska
• od 1904 w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
• 1959–60 autonomiczna republika w składzie Federacji Mali
 Togo 27 IV 1960 Francja • od końca XIX w. protektorat niemiecki
1922 terytorium mandatowe Ligi Narodów
• 1946 terytorium powiernicze ONZ administrowane przez Francję i Wielką Brytanię
 Madagaskar 26 VI 1960 Francja • 1885 protektorat francuski
• 1896 kolonia francuska
1942–43 okupacja brytyjska
• 1946 terytorium zamorskie Francji
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Demokratyczna Republika Konga 30 VI 1960 Belgia • 1885 Wolne Państwo Kongo
• 1908 kolonia Kongo Belgijskie
1971 zmiana nazwy na Zair
• od 17 VI 1997 pod obecną nazwą
 Somalia 1 VII 1960 Włochy
Wielka Brytania
• od 1884 w części północnej kolonia bryt. Somaliland,
• w części południowej kolonia wł. od 1904 pod nazwą Somali Włoskie, od 1936 w składzie Włoskiej Afryki Wschodniej, od 1941 administracja bryt., 1950 terytorium powiernicze ONZ administrowane przez Włochy
 Dahomej (od 1975 r. Benin) 1 VIII 1960 Francja • w 2. poł. XIX w. rosnąca dominacja fr.
• od 1898 w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Niger 3 VIII 1960 Francja • od 1911 w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1922 odrębna kolonia Niger
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Górna Wolta (od 1984 r. Burkina Faso) 5 VIII 1960 Francja • 1896 protektorat fr.
• od 1904 w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1919 kolonia Górna Wolta

• 1946 terytorium zamorskie Francji
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej

 Wybrzeże Kości Słoniowej 7 VIII 1960 Francja • 1893 kolonia fr.
• od 1904 w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1946 terytorium zamorskie Francji
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Czad 11 VIII 1960 Francja • 1900 kolonia francuska
• od 1910 w składzie Francuskiej Afryki Równikowej
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Republika Środkowoafrykańska 13 VIII 1960 Francja • 1894 kolonia Ubangi-Szari
• od 1910 w składzie Francuskiej Afryki Równikowej
• 1946 terytorium zamorskie Francji
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Kongo 15 VIII 1960 Francja • 1891–1910 kolonia Kongo Francuskie
• od 1910 w składzie Francuskiej Afryki Równikowej (Kongo Środkowe)
• 1946 terytorium zamorskie Francji
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Gabon 17 VIII 1960 Francja • 1886 kolonia francuska
• od 1910 w składzie Francuskiej Afryki Równikowej
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej
 Mali 20 VI 1960[2]

22 IX 1960

Francja • 1890 jednostka administracyjna Sudan Zachodni
• 1904 integracja z Francuską Afryką Zachodnią
• 1920 kolonia francuska Sudan Francuski
• 1959–60 związek z Senegalem w ramach Federacji Mali
 Nigeria 1 X 1960 Wielka Brytania • 1914 formalny status kolonii bryt.
• 1954 związek z Protektoratem Nigerii tworzący Federację Nigerii[4]
 Mauretania 28 XI 1960 Francja • 1903 protektorat Francji
• 1920–58 kolonia w składzie Francuskiej Afryki Zachodniej
• 1958 republika autonomiczna w ramach Wspólnoty Francuskiej


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Przeglądowy atlas świata. Afryka Oprac. zbiorowe pod redakcją R. Mydela i J. Grocha. Fogra Oficyna Wydawnicza, Kraków 1998.
  2. a b Jako Federacja Mali
  3. Senegal [online], www.worldstatesmen.org [dostęp 2024-12-05].
  4. Nigeria [online], www.worldstatesmen.org [dostęp 2024-12-05].