Roskea

Roskea
Ilustracja
Roskea chińska
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

imbirowate

Rodzaj

roskea

Nazwa systematyczna
Roscoea Sm.
Exot. Bot. 2: 97 (1806)[3]
Typ nomenklatoryczny

R. purpurea J.E. Smith[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Roscoea tibetica f. atropurpurea

Roskea[5] (Roscoea Sm.) – rodzaj bylin z rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Obejmuje 24 gatunki[3]. Występują one w rejonie Himalajów od Kaszmiru po środkowe Chiny, północną Mjanmę i Wietnam[3][6]. Rośliny te wyróżniają się w obrębie imbirowatych tym, że znoszą trudne warunki górskie (spotykane są nawet na rzędnej 4800 m n.p.m.), ekspozycję na pełne nasłonecznienie i niskie temperatury[7].

Rośliny uprawiane są jako ozdobne, w tym także w ogrodach w strefach umiarkowanych[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Niewysokie, często nieprzekraczające kilkunastu cm wysokości, rośliny zielne z nadziemną nibyłodygą (tworzoną przez zwinięte pochwy liściowe) wyrastającą co roku ze zredukowanego, prosto wzniesionego kłącza. Rośliny te mają grube, wrzecionowatego kształtu korzenie[6].
Liście
Pochwy liściowe zwinięte w nibyłodygę, na granicy z blaszką z drobnym języczkiem[7], blaszka lancetowata do eliptyczno podługowatej, ogonka liściowego brak[6].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan szczytowy określany jako grono[7] lub kłos[6], wyrastający na szypule krótkiej i schowanej w nibyłodydze lub znacznie od niej wyższej. W kątach zielonych przysadek wyrastają pojedyncze kwiaty. Kielich jest rurkowaty, od dołu z rozcięciem[7][6], na szczycie z 2 lub 3 ząbkami[6]. Korona zwykle jest dłuższa od kielicha[6], jest lejkowata, z krótką rurką u nasady. Boczne, wąskie płatki są w dolnej połowie zrośnięte z płatkiem środkowym tworzącym warżkę. Boczne prątniczki mają postać podobną do płatków korony. Płodny pręcik ma krótką nitkę i równowąską główkę z pylnikami. Łącznik przerasta pylniki i jest rozdęty w ostrogę. Słupek jeden, z trójkomorową, walcowatą zalążnią zawierającą liczne zalążki. Szyjka słupka jest nitkowata, zakończona lejkowatym znamieniem, z orzęsionym brzegiem[7][6].
Owoce
Elipsoidalne, walcowate lub maczugowate mięsiste torebki[6][7], otwierające się trzema klapami lub jednym bocznym pęknięciem[7]. Nasiona z białą, mięsistą osnówką[7].
  • Roscoea alpina
    Roscoea alpina
  • Roscoea glaucifolia
    Roscoea glaucifolia
  • Roscoea schneideriana
    Roscoea schneideriana

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj należy do plemienia Zingibereae z podrodziny Zingiberoideae z rodziny imbirowatych Zingiberaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-01-10] (ang.).
  3. ↑ a b c d Roscoea Sm.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-10].
  4. ↑ Roscoea J. E. Smith, [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-01-10].
  5. ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 154-155. ISBN 978-83-925110-5-2.
  6. ↑ a b c d e f g h i Roscoea Smith, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2023-01-10].
  7. ↑ a b c d e f g h i K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. IV. Flowering Plants. Monocotyledons: Alismatanae and Commelinanae. Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 480, 484. ISBN 978-3-642-08378-5.
  8. ↑ Genus Roscoea Sm., [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2023-01-10].