Ryszard Grobelny

Ryszard Grobelny

Ryszard Grobelny (2010)
Data i miejsce urodzenia	17 kwietnia 1963 Poznań
Prezydent Poznania
Okres	od 14 grudnia 1998 do 8 grudnia 2014
Poprzednik	Wojciech Szczęsny Kaczmarek
Następca	Jacek Jaśkowiak
Prezes Związku Miast Polskich
Okres	od 2003 do 2015
Poprzednik	Piotr Uszok
Następca	Zygmunt Frankiewicz
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Ryszard Grobelny (ur. 17 kwietnia 1963 w Poznaniu) – polski polityk, ekonomista i samorządowiec, prezydent Poznania w latach 1998–2014.

Życiorys

Absolwent VIII Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1987 ukończył studia z zakresu planowania i finansów gospodarki narodowej na Akademii Ekonomicznej w Poznaniu. Temat jego pracy magisterskiej, obronionej z wyróżnieniem, brzmiał Samodzielność rad narodowych stopnia podstawowego w planowaniu terytorialnym. Analiza przepisów prawa i działalności praktycznej wybranych miast i gmin województwa poznańskiego. Następnie podjął pracę naukową na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Podczas pracy na UAM przez pewien czas pełnił funkcję opiekuna wspierającego Akademickiego Koła Naukowego Gospodarki Przestrzennej^[1]. Jako osoby, które wywarły istotny wpływ na jego edukację i pracę naukową, wskazywał profesorów Lucynę Wojtasiewicz i Jerzego Paryska^[2].

W 1989 zapisał się do NSZZ „Solidarność”^[2]. W 1990 uzyskał mandat radnego poznańskiej rady miasta, zasiadał w niej do 2002 przez trzy kolejne kadencje. W 1991 współtworzył poznańskie struktury Kongresu Liberalno-Demokratycznego, a w 1994 z tym ugrupowaniem dołączył do Unii Wolności^[2]. Bez powodzenia startował w wyborach parlamentarnych w 1991 z listy KLD^[2].

W 1992 wszedł w skład zarządu miasta. Od połowy lat 90. do 2016 był członkiem rady nadzorczej Międzynarodowych Targów Poznańskich^[3]. W 1994 wybrany został na radnego Poznania z listy centrowego ugrupowania Samorządna Wielkopolska, związanego z Unią Wolności i Wojciechem Szczęsnym Kaczmarkiem. Z ramienia tej formacji został wybrany również w 1998^[2]. 14 grudnia 1998 rada miasta III kadencji wybrała go na urząd prezydenta Poznania. W 2002, gdy wprowadzono wybory bezpośrednie na to stanowisko, startował jako kandydat Platformy Obywatelskiej. Zwyciężył w II turze, wygrywając ze swoim poprzednikiem na tym stanowisku, Wojciechem Szczęsnym Kaczmarkiem, uzyskując poparcie 65,81% głosujących^[4]. W 2003 objął funkcję prezesa Związku Miast Polskich, zastępując Piotra Uszoka i pełniąc ją do 2015. W 2005 zakazał organizacji w Poznaniu Marszu Równości. Decyzję tę oraz utrzymującą ją decyzję wojewody wielkopolskiego Andrzeja Nowakowskiego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił jako niezgodne z obowiązującymi przepisami prawa polskiego i międzynarodowego^[5].

W wyborach w 2006 Ryszard Grobelny postanowił ubiegać się o trzecią kadencję jako kandydat niezależny. W drugiej turze wygrał z kandydatką Platformy Obywatelskiej Marią Pasło-Wiśniewską, otrzymując 58,83% głosów^[6].

W marcu 2010 wstąpił do Platformy Obywatelskiej^[7]. Pół roku później zawiesił członkostwo w PO, gdy nie uzyskał rekomendacji partii w wyborach na prezydenta Poznania^[8]. 5 grudnia 2010 uzyskał reelekcję na urząd prezydenta Poznania^[9].

W 2014 zainicjował powstanie KWW Ryszarda Grobelnego Teraz Wielkopolska, który uzyskał dwa mandaty w sejmiku wielkopolskim V kadencji (jeden z nich przypadł jemu samemu). Z ramienia tego samego komitetu ponownie wystartował na prezydenta Poznania, przechodząc do drugiej tury. W głosowaniu z 30 listopada 2014 przegrał z Jackiem Jaśkowiakiem z Platformy Obywatelskiej, otrzymując 40,9% głosów ważnych^[10]. W 2018 kandydował na radnego Poznania z listy KWW Jarosława Pucka Dobro Miasta, który nie uzyskał mandatów^[11].

Postępowania sądowe

Ryszard Grobelny został oskarżony o niegospodarność przy tworzeniu spółki „Kupiec Poznański” z udziałem miasta w drugiej połowie lat 90., na czym Poznań miał stracić kilkanaście milionów złotych. W listopadzie 2006 Sąd Okręgowy w Poznaniu prawomocnie uniewinnił go od popełnienia tego czynu^[12].

W drugim procesie karnym, który rozpoczął się przed Sądem Okręgowym w Poznaniu również w listopadzie 2006, prokurator oskarżył m.in. Ryszarda Grobelnego. Oskarżono go w nim o narażenie miasta na straty w wysokości ponad siedmiu milionów złotych w związku z tzw. sprawą Kulczykparku. 5 marca 2008 prezydent Poznania został uznany za winnego i skazany na karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania^[13]. 27 listopada 2008 Sąd Apelacyjny w Poznaniu, uwzględniając apelację oskarżonego, uchylił ten wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania w sądzie pierwszej instancji^[14]. W ponownym procesie Sąd Okręgowy w Poznaniu Ryszarda Grobelnego uniewinnił^[15].

Odznaczenia i wyróżnienia

Ordery i odznaczenia państwowe

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2010)^[16]
• Złoty Krzyż Zasługi (2005)^[17]
• Odznaka honorowa „Za zasługi dla województwa wielkopolskiego” (2009)^[18]
• Złota Odznaka „Zasłużony dla Ochrony Przeciwpożarowej” (2010)^[19]
• Odznaka Honorowa za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego (2015)^[20]
• Krzyż Oficerski Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (2012)^[21]
• Kawaler Orderu Oranje-Nassau (2014)^[22]

Nagrody i wyróżnienia

• Róża Franciszki Cegielskiej za osiągnięcia w budowie samorządu terytorialnego (2010)^[23]
• Tytuł „Najlepszy prezydent miasta” w ramach konkursu organizowanego przez „Dziennik Gazetę Prawną” (2013)^[24]

Życie prywatne

Syn Władysława i Krystyny^[25]. Żonaty z dziennikarką Ewą Siwicką. Mają dwoje dzieci: córkę Karolinę i syna Pawła^[2]. Uprawia biegi, startował w maratonach (po raz pierwszy 5 października 2003 w IV Maratonie Poznańskim)^[2].

Przypisy

1. Przemysław Ciesiółka, Małgorzata Donderowicz, Maciej Główczyński, Adam Wronkowski. Działalność Akademickiego Koła Naukowego Gospodarki Przestrzennej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. „Biuletyn KPZK PAN”. Nr 266, s. 179–195, 2017. 
2. Ryszard Grobelny; Michał Kopiński: Maraton. Ryszard Grobelny w rozmowie z Michałem Kopińskim. Poznań: Rebis, 2014, s. 32, 45–47, 58–59, 67, 70, 73, 159, 163, 166–167. ISBN 978-83-7818-628-1. OCLC 894967761.
3. Ryszard Grobelny usunięty z rady nadzorczej MTP. epoznan.pl, 10 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-11].
4. Serwis PKW – Wybory 2002. [dostęp 2022-04-06].
5. IV SA/Po 983/05 – Wyrok WSA w Poznaniu. nsa.gov.pl. [dostęp 2011-01-07].
6. Serwis PKW – Wybory 2006. [dostęp 2022-04-06].
7. Prezydent Poznania Ryszard Grobelny wstępuje do Platformy Obywatelskiej. money.pl, 7 marca 2010. [dostęp 2020-05-17].
8. Poznań: Ryszard Grobelny zawiesił członkostwo w PO. gloswielkopolski.pl, 17 września 2010. [dostęp 2010-09-30].
9. Serwis PKW – Wybory 2010. [dostęp 2022-04-06].
10. Serwis PKW – Wybory 2014. [dostęp 2022-04-06].
11. Serwis PKW – Wybory 2018. [dostęp 2022-04-06].
12. Michał Kopiński: Grobelny uniewinniony. wyborcza.pl, 13 listopada 2006. [dostęp 2010-03-07].
13. Prezydent Poznania skazany za sprzedaż ziemi Kulczykom. wp.pl, 5 marca 2008. [dostęp 2010-03-07].
14. Prezydent Ryszard Grobelny zostanie na stanowisku. epoznan.pl, 27 listopada 2008. [dostęp 2010-03-07].
15. Kulczykpark: Ryszard Grobelny uniewinniony. epoznan.pl, 29 czerwca 2012. [dostęp 2012-06-29].
16. M.P. z 2010 r. nr 90, poz. 1045
17. M.P. z 2005 r. nr 66, poz. 913
18. Święto Miasta – imieniny patronów Poznania Piotra i Pawła. poznan.pl, 29 czerwca 2009. [dostęp 2012-04-15].
19. Postanowienie nr 6/OP/2010 Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dziennik Urzędowy MSWiA, 24 sierpnia 2010. [dostęp 2020-01-21].
20. 39 samorządowców z województwa wielkopolskiego wyróżnionych przez ministra administracji i cyfryzacji Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego. mac.gov.pl, 14 listopada 2015. [dostęp 2015-11-15].
21. Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny. poznan.pl. [dostęp 2012-06-29].
22. Ryszard Grobelny został rycerzem?. epoznan.pl, 27 czerwca 2014. [dostęp 2014-06-28].
23. Lista uhonorowanych Różą Franciszki Cegielskiej. „Samorząd Miejski”. Nr 3 (163), s. V, marzec 2010. 
24. Prezydent Ryszard Grobelny z tytułem „Najlepszy prezydent miasta”. poznan.pl, 17 stycznia 2013. [dostęp 2013-01-17].
25. Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny. poznan.pl. [dostęp 2020-01-21].

Bibliografia

• Prezydent Miasta Poznania Ryszard Grobelny. poznan.pl. [dostęp 2020-01-21].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000440370575
• VIAF: 311581238
• GND: 1080791949
• PLWABN: 9810588424305606
• NUKAT: n2014056381