Ryszard Jurkowski

Ryszard Jurkowski

Ryszard Jurkowski w Berlinie w 2007
Data i miejsce urodzenia	28 maja 1945 Sosnowiec
Zawód, zajęcie	architekt, urbanista
Alma Mater	Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Muzeum Miejskie w Żorach

Ryszard Piotr Jurkowski (ur. 28 maja 1945 w Sosnowcu^[1]) – polski architekt i urbanista, projektujący zespoły mieszkaniowo-usługowe, budynki edukacyjne, kulturowe, handlowe, komercyjne i obiekty sakralne oraz przestrzenie publiczne, opracowujący plany generalne i projekty zagospodarowania. W latach 2000–2006 prezes Stowarzyszenia Architektów Polskich.

Życiorys

Ukończył III Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Prusa w Sosnowcu (1963). W 1969 został absolwentem Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. Uzyskał uprawnienia budowlane oraz status architekta^[1].

Pracował jako inżynier w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Budownictwa Miejskiego w Sosnowcu (1969–1971), następnie do 1990 w Biurze Studiów i Projektów „Inwestprojekt” w Katowicach. W 1990 został generalnym projektantem w Biurze Autorskim AIR Jurkowscy Architekci^[1], które założył wraz z żoną.

W latach 1991–1996 zajmował stanowisko starszego wykładowcy na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej^[1], a w latach 1992–1998 i 2003–2006 stanowisko przewodniczącego Wojewódzkiej Komisji Urbanistyki i Architektury w Katowicach. Powołany również w skład Głównej Komisji Urbanistyki i Architektury.

Współpracował przy tworzeniu ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów w części dotyczącej architektów. Pełnił funkcję koordynatora środowisk związanych zawodowo z tworzeniem architektury w ramach ich aktywności skierowanej na rzecz jakości architektury Polski^[2]. W latach 1980–1988 był prezesem katowickiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. Od 1991 do 1994 i od 1997 do 2000 był wiceprezesem zarządu głównego SARP. W 2000 powierzono mu stanowisko prezesa zarządu głównego tej organizacji^[1], zajmował je do 2006.

Pozostał aktywnym działaczem SARP, w tym członkiem Kolegium Sędziów Konkursowych katowickiego oddziału stowarzyszenia^[3] i członkiem Polskiej Rady Architektury^[4].

Dzięki jego inicjatywie i staraniom w 2018 pod patronatem honorowym Narodowego Instytutu Architektury i Urbanistyki (NIAIU) została wydana przez SARP pierwsza polska edycja poświęconej filozofii i historii architektury książki O rajskim domu Adama: Idea pierwotnej chaty w historii architektury (ang. On Adam’s House in Paradise: The Idea of the Primitive Hut in Architectural History), napisanej przez historyka i krytyka architektury Josepha Rykwerta^[5].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2012, za wybitne zasługi na rzecz architektury polskiej, za działalność na rzecz powstania samorządu zawodowego architektów, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[6]. Odznaczony Srebrnym (1977) i Złotym (1984) Krzyżem Zasługi^[7]. W 2011 otrzymał Odznakę „Honoris Gratia”^[8].

Jest laureatem Honorowej Nagrody SARP (1999)^[9] oraz laureatem Nagrody Roku SARP (1987)^[1] i (2010)^[10], a także nagrody I i II stopnia ministra budownictwa (1988 i 1990). W 2013 otrzymał nominację do Nagroda Unii Europejskiej w konkursie architektury współczesnej im. Miesa van der Rohe za projekt Muzeum Armii Krajowej w Krakowie^[11]. Za ten sam projekt został nagrodzony w 2013 w polskiej edycji konkursu architektonicznego Brick Award^[12][13].

Wybrane projekty

Osiedle Kokociniec pod Lasem

Osiedle „Kokociniec pod Lasem” w Katowicach (1985) Szkoła podstawowa w Wodzisławiu Śląskim (1989) Kościół pw. Miłosierdzia Bożego w Sosnowcu (1995) Modernizacja i rozbudowa kompleksu biurowego MIKAMA S.A. w Sosnowcu (1997) Ołtarz polowy zbudowany w czasie wizyty Jana Pawła II w Sosnowcu (1999) Zespół zabudowy jednorodzinnej „Osiedle Pastelowe” w Katowicach (2000) Górnośląski Bank Gospodarczy w Bytomiu (2000) Hotel Qubus w Gliwicach (2001) Galeria M1 w Częstochowie (2003) Centrum handlowe Ahold w Wodzisławiu Śląskim (2005)

Zagospodarowanie głównych ulic centrum Katowic (2008) Projekt rozbudowy Muzeum Armii Krajowej w Krakowie (2009) Kaplica ekumeniczna w Międzynarodowym Porcie Lotniczym Katowice (2009) Osiedle Książęce w Katowicach (2010) Biurowiec Energopol w Katowicach (2012)[8] Muzeum Miejskie i biura Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Żorach (2012) Kompleks biurowy Ferrovial-Budimex w Warszawie (2014) Osiedle „Przy Fontannach” w Raciborzu (2016) Zagospodarowanie przestrzenne terenu KWK Krupiński w Suszcu (2017) Hotel Mercure w Katowicach (2021)[14]

Przypisy

1. Who is who w Polsce, wyd. III, Zug: Hübners blaues Who is who, 2004, s. 1568, ISBN 3-7290-0043-8 .
2. Biogramy osób odznaczonych, prezydent.pl, 3 maja 2012 [zarchiwizowane 2019-05-31] .
3. Walne Zebranie SARP Katowice, sarp.katowice.pl, 7 listopada 2015 [zarchiwizowane 2018-04-12] .
4. Polska Rada Architektury, sarp.org.pl, 11 września 2009 [zarchiwizowane 2018-12-15] .
5. Inauguracja polskiej edycji książki Josepha Rykwerta „O rajskim domu Adama”, sarp.org.pl, 28 września 2018 [zarchiwizowane 2021-10-22] .
6. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 kwietnia 2012 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2012 r. poz. 761).
7. BeataB. Cynkier BeataB. (red.), Kto jest kim w Polsce, wyd. 4, Warszawa: PAI, 2001, s. 365, ISBN 83-223-2691-2 .
8. Profile: Ryszard Jurkowski, „Builder”, Nr 11, listopad 2014, s. 119–122, ISSN 1896-0642  (ang.).
9. Honorowa Nagroda SARP [online], sarp.org.pl [dostęp 2019-05-23] .
10. Nagroda Roku SARP za rok 2010 – wręczona [online], sarp.org.pl, 24 października 2011 [dostęp 2019-05-23] .
11. Polskie nominacje do nagrody Mies van der Rohe 2013 [online], architektura.info, 6 lutego 2013 [dostęp 2018-12-16] .
12. Brick Award Polska 2013 – nagroda w kategorii Renowacja/Adaptacja/Przebudowa/Rekonstrukcja [online], architektura.info, 19 kwietnia 2013 [dostęp 2018-12-16] .
13. Rusza druga edycja konkursu Brick Award [online], culture.pl, 3 listopada 2014 [dostęp 2018-12-16] .
14. Hotel Mercure Katowice Centrum [online], urbanity.pl [dostęp 2021-09-01] .