Gastrotheca ovifera[1] | |||
(Lichtenstein & Weinland, 1854) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
rzekotka wylęgarka | ||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Rzekotka wylęgarka (Gastrotheca ovifera) – gatunek płaza bezogonowego z rodziny Hemiphractidae dorastający do 8,3 cm długości. Występuje w Kordylierze Nadbrzeżnej w Wenezueli, gdzie zasiedla wilgotne lasy tropikalne, w tym lasy mgliste. Do rozrodu dochodzi na wiosnę, a jaja składane są do torby lęgowej znajdującej się na plecach. Rozwój jest bezpośredni i z jaj wykluwają się małe żabki. Gatunek narażony (VU) w związku z m.in. niewielkim i silnie pofragmentowanym zasięgiem występowania oraz utratą i degradacją jego środowiska naturalnego.
Duży gatunek płaza – samice dorastają do 8,3 cm długości, a samce do 5,8 cm od czubka pyska do otworu kloaki[4]. Skóra na grzbiecie jest gładka i brązowa[4]. Palce u dłoni nie są spięte błoną pławną, która występuje natomiast na palcach stóp[4]. Występuje jasny pasek pod oczodołami oraz ciemny pasek pomiędzy oczami[4]. Boki ciała brązowe, brzuch ciemnobrązowy[4]. Występują czarne pionowe paski na pachwinach[4]. Głowa nieco szersza niż dłuższa[4]. Pysk zaokrąglony patrząc z boku, oraz skierowany ku górze[4]. Okrągła błona bębenkowa[4]. Ramiona dość mocno zbudowane, palce u dłoni dość długie z dużymi okrągłymi przylgami[4]. Kończyny długie, smukłe, a ich palce dość długie[4]. Występują zęby lemieszowe, a także torba lęgowa na plecach[4].
Występuje w Kordylierze Nadbrzeżnej w Wenezueli na wysokościach bezwzględnych 890–2060 m n.p.m., gdzie zasiedla wilgotne lasy tropikalne nizinne i górskie, w tym lasy mgliste[3]. G. ovifera spotykana jest głównie nocą na gałęziach krzaków i drzew[4]. Za dnia widuje się osobniki zasiedlające rośliny bromeliowate[4].
Nawołujące płazy spotykane były od 7 stycznia do 8 marca, samice noszące jaja od 28 marca do 22 maja, a narodziny młodych G. ovifera przypadają na okres od 11 maja do 3 czerwca[4]. Podczas ampleksusu samica podnosi tylną część ciała do góry poprzez wyprostowanie tylnych kończyn[4]. Jaja są następnie składane i za pomocą grawitacji spływają do torby, bez udziału samca[4]. Występuje rozwój bezpośredni – z jaj wylęgają się młode żabki, które torbę opuszczają metodą „głowa najpierw”[4].
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN rzekotka wylęgarka od 2020 roku klasyfikowana jest jako gatunek narażony (VU, ang. Vulnerable); wcześniej, od 2004 roku uznawano ją za gatunek zagrożony (EN, ang. Endangered)[3].
Zasięg występowania (Extent of Occurrence, EOO) rzekotki wylęgarki szacowany jest na 6270 km², a jej rozmieszczenie jest poszatkowane[3]. Ponadto obserwuje się postępującą utratę i degradację środowiska naturalnego, a także spadek w rozmiarze populacji[3]. Populacjom zagraża wylesianie, rolnictwo, a także rozwój infrastruktury[3].