Rząd Czech

Rząd Republiki Czeskiej (czes. Vláda České republiky) – najwyższy organ władzy wykonawczej Czech^[1].

Rząd Czech według Konstytucji

Organizacja rządu

Zgodnie z czeską Konstytucją Rząd Czech składa się z Premiera, wicepremierów oraz ministrów. Rząd jest organem kolegialnym i w celu podjęcia uchwały, stosuje większość bezwzględną. Premier organizuje działanie Rządu, przewodniczy jego posiedzeniom, działa w imieniu rządu i wykonuje inne działania nałożone na niego przez Konstytucję. Rząd ma prawo wydawać rozporządzenia^[1].

Powołanie i dymisja rządu

Prezydent Czech powołuje Premiera Rządu, a na jego wniosek pozostałych członków gabinetu, którym powierza kierowanie konkretnymi ministerstwami i innymi urzędami. Rząd powinien uzyskać wotum zaufania w terminie 30 dni od dnia powołania. Jeśli Zgromadzenie Narodowe nie wyrazi zaufania dla nowo powstałego rządu, Prezydent może podjąć dwa kroki prawne. Pierwszy z nich to ponowne powołanie premiera rządu, który znowu zaproponuje skład rządu. Jeśli ta forma powołania rządu się nie powiedzie, Prezydent może powołać premiera na podstawie wniosku Przewodniczącego Izby Poselskiej^[1].

Ministrowie składają przysięgę przed prezydentem. Przysięga ma następujący kształt:

Ślubuję wierność Republice Czeskiej. Ślubuję, że będę przestrzegać jej Konstytucji i ustaw oraz wprowadzać je w życie. Ślubuję na swój honor, że swój urząd będę sprawować sumiennie, a swojego stanowiska nie nadużyję

Konstytucja Czech

Rząd może zwrócić się do Izby Poselskiej o wotum zaufania, a niższa izba czeskiego parlamentu może podjąć uchwałę o wotum nieufności dla rządu. Takie wotum nieufności może być rozpatrywane tylko i wyłącznie, jeśli 50 posłów złoży pisemny wniosek. W przypadku uchwalania wotum nieufności stosuje się większość bezwzględną^[1].

Premier rządu składa dymisję na ręce Prezydenta, a ministrowie są zobowiązani złożyć rezygnacje przez Premiera. Rząd może zostać zdymisjonowany także w sytuacji braku wotum zaufania parlamentu lub uchwalenia wotum nieufności. Rząd ma obowiązek złożenia dymisji po pierwszym posiedzeniu nowo wybranego parlamentu. Prezydent w tych sytuacjach powinien przyjąć dymisję. Głowa państwa ma prawo odwołać konkretnego członka rządu na prośbę premiera albo też cały rząd, który nie podał się wcześniej do dymisji^[1].

Organy doradcze rządu

Rząd powołuje specjalne organy doradcze (czes. Poradní, pracovní a jiné orgány vlády ČR, PPOV), które wspierają jego działalność. Te organy składają się z członków rządu i innych ekspertów. Mogą mieć charakter stały lub tymczasowy. Obecnie funkcjonuje 19 organów doradczych^[2]ː

• Rada Bezpieczeństwa Narodowego (czes. Bezpečnostní rada státu)
• Antykorupcyjny Komitet Rządowy (czes. Rada vlády pro koordinaci boje s korupcí)
• Rada Legislacyjna Rządu (czes. Legislativní rada vlády)
• Rada ds. Zrównoważonego Rozwoju (czes. Rada pro udržitelný rozvoj)
• Komitet ds. Unii Europejskiej (czes. Výbor pro Evropskou unii)
• Czeski Komitet Etyki (czes. Etická komise České republiky pro ocenění účastníků odboje a odporu proti komunismu)
• Międzyministerialny Komitet ds. Wspólnoty Romskiej (czes. Rada vlády pro záležitosti romské menšiny)
• Rządowa Rada ds. Praw Człowieka (czes. Rada vlády pro lidská práva)
• Rządowa Rada ds. Równości Płci (czes. Rada vlády pro rovnost žen a mužů)
• Rządowa Rada ds. Mniejszości Narodowych (czes. Rada vlády pro národnostní menšiny)
• Rządowa Rada ds. Organizacji Pozarządowych (czes. Rada vlády pro nestátní neziskové organizace)
• Rządowa Rada ds. nominacji Kadrowych (czes. Vládní výbor pro personální nominace)
• Rządowa Rada ds. Koordynacji Polityki Narkotykowej (czes. Rada vlády pro koordinaci protidrogové politiky)
• Rządowa komisja ds. Osób Niepełnosprawnych (czes. Vládní výbor pro zdravotně postižené občany)
• Pełnomocnik Rządu ds. Praw Człowieka (czes. Zmocněnec vlády pro lidská práva)
• Rządowy Komitet Przemieszczeń (czes. Vládní dislokační komise)
• Rządowy Komitet ds. Społeczeństwa Informatycznego (czes. Vyrovnání s církvemi a náboženskými společnostmi)
• Rządowy Komitet ds. Konkurencyjności i Wzrostu Gospodarczego (czes. Rada vlády pro konkurenceschopnost a hospodářský růst)
• Rada ds. Badań Naukowych, Rozwoju i Innowacji (czes. Rada pro výzkum, vývoj a inovace)^[2]

Lista rządów Czech

Protektorat Czech i Moraw (1939 – 1945)

#			Nazwa rządu		Kadencja		Partie polityczne
					Od	Do
1.			Drugi rząd Rudolfa Berana		15 marca 1939	27 kwietnia 1939	NS
2.			Rząd Aloisa Eliáša		27 kwietnia 1939	27 września 1941	NS
3.			Rząd Jaroslava Krejčíego		19 stycznia 1942	19 stycznia 1945	NS
4.			Rząd Richarda Bienerta		19 stycznia 1945	5 maja 1945	NS

Czeska Republika Socjalistyczna (1969 – 1990), Czeska Republika – w składzie Czechosłowacji (1990 – 1992)

#			Nazwa rządu		Kadencja		Partie polityczne
					Od	Do
1.			Rząd Stanislava Rázla		8 stycznia 1969	29 września 1969	KSČ
2.			Rząd Josefa Kempnego i Josefa Korčáka		29 września 1969	9 grudnia 1971	KSČ
3.			Drugi rząd Josefa Korčáka		29 września 1969	4 listopada 1976	KSČ
4.			Trzeci rząd Josefa Korčáka		4 listopada 1976	18 czerwca 1981	KSČ
5.			Czwarty rząd Josefa Korčáka		18 czerwca 1981	18 czerwca 1986	KSČ
6.			Rząd Josefa Korčáka, Ladislava Adamca, Františka Pitry i Petra Pitharta		18 czerwca 1981	29 czerwca 1990	KSČ OF
7.			Rząd Petra Pitharta		18 czerwca 1981	2 lipca 1992	OF KDU HSD-SMS

Republika Czeska (od 1993)

#	Nazwa rządu	Kadencja		Powód dymisji	Partie polityczne
		Od	Do
1.	Pierwszy rząd Václava Klausa	2 lipca 1992	4 lipca 1996	wybory parlamentarne w 1996	ODS KDS ODA KDU-ČSL
2.	Drugi rząd Václava Klausa	4 lipca 1996	2 stycznia 1998	nielegalne finansowanie ODS[3] spory koalicjantów pogarszające się wyniki gospodarcze Czech	ODS ODA KDU-ČSL
3.	Rząd Josefa Tošovskiego	2 stycznia 1998	22 lipca 1998	wybory parlamentarne w 1998	ODS ODA KDU-ČSL
4.	Rząd Miloša Zemana	22 lipca 1998	15 lipca 2002	wybory parlamentarne w 2002	ČSSD
5.	Rząd Vladimíra Špidli	15 lipca 2002	4 sierpnia 2004	przegrana ČSSD w wyborach do PE utrata poparcia Špidly wewnątrz partii[4]	ČSSD US-DEU KDU-ČSL
6.	Rząd Stanislava Grossa	4 sierpnia 2004	25 kwietnia 2005	afera Stanislava Grossa[5]	ČSSD US-DEU KDU-ČSL
7.	Rząd Jiříego Paroubka	25 kwietnia 2005	4 września 2006	wybory parlamentarne w 2006	ČSSD US-DEU KDU-ČSL
8.	Pierwszy rząd Mirka Topolánka	4 września 2006	9 stycznia 2007	wotum nieufności[6]	ODS bezpartyjni
9.	Drugi rząd Mirka Topolánka	9 stycznia 2007	8 maja 2009	wotum nieufności[7]	ODS KDU-ČSL SZ bezpartyjni
10.	Rząd Jana Fischera	8 maja 2009	13 lipca 2010	wybory parlamentarne w 2010	bezpartyjni, nominowani przez: ČSSD ODS SZ
11.	Rząd Petra Nečasa	13 lipca 2010	10 lipca 2013	skandal korupcyjny[8]	ODS TOP 09 LIDEM (początkowo VV) bezpartyjni
12.	Rząd Jiříego Rusnoka	10 lipca 2013	29 stycznia 2014	wotum nieufności[9]	bezpartyjni KDU-ČSL
13.	Rząd Bohuslava Sobotki	29 stycznia 2014	13 grudnia 2017	wybory parlamentarne w 2017	ČSSD ANO 2011 KDU-ČSL bezpartyjni
14.	Pierwszy rząd Andreja Babiša	13 grudnia 2017	27 czerwca 2018		ANO 2011 bezpartyjni
15.	Drugi rząd Andreja Babiša	27 czerwca 2018	17 grudnia 2021	wybory parlamentarne w 2021	ANO 2011 ČSSD bezpartyjni
16.	Rząd Petra Fiali	17 grudnia 2021			ODS TOP 09 KDU-ĆSL

Zobacz też

• Premierzy Czechosłowacji
• Prezydenci Czech
• Premierzy Czech

Przypisy

1. Constitution of the Czech Republic. www.usoud.cz. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
2. Organy doradcze Rządu Czech. www.vlada.cz. [dostęp 2016-01-01]. (cz. • ang.).
3. Dymisja Rządu Klausa. www.wyborcza.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
4. Dymisja Rządu Špidly. www.radio.cz. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
5. Dymisja Rządu Grossa. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2015-04-12]. (pol.).
6. Dymisja Pierwszego rządu Topolánka. www.zw.com.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
7. Dymisja Drugiego rządu Topolánka. www.wiadomości24.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).
8. Dymisja Rządu Nečasa. www.wyszehrad.cz. [dostęp 2015-01-02]. (ang.).
9. Dymisja Rządu Rusnoka. www.rmf24.pl. [dostęp 2015-01-02]. (pol.).