Rzędziny

Rzędziny

wieś
Rzędziny (widok od strony południowej)
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	policki
Gmina	Dobra (Szczecińska)
Liczba ludności (2021)	216[2]
Strefa numeracyjna	91
Kod pocztowy	72-003[3]
Tablice rejestracyjne	ZPL
SIMC	0774256
Położenie na mapie gminy Dobra (Szczecińska) Rzędziny
Położenie na mapie Polski Rzędziny
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Rzędziny
Położenie na mapie powiatu polickiego Rzędziny
53°32′01″N 14°20′05″E/53,533611 14,334722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Rzędziny (do 2009 Rzedziny, niem. Nassenheide – dosł. mokre wrzosowisko) – wieś^[4] w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie polickim, w gminie Dobra (Szczecińska), przy granicy polsko-niemieckiej.

Według danych urzędu gminy z 30 czerwca 2008 wieś miała 235 zameldowanych mieszkańców^[5].

Sołectwo Rzędziny stanowi jedynie wieś Rzędziny^[6].

Obecnie we wsi znajduje się szkoła podstawowa, kaplica urządzona w jednym z domów oraz sklep spożywczy.

Historia

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1284. Od połowy XIII w. do pierwszej połowy XVII w. wieś należała do szlacheckiego pomorskiego rodu von Ramin. Potem majątek wiele razy przechodził z rąk do rąk ulegając rozdrobnieniu. W roku 1858 został ponownie scalony przez Maksymiliana Henckel von Donnersmarck. Z tego okresu pochodzi zachowana do dnia dzisiejszego dworska oficyna oraz znajdująca się obok stodoła. W roku 1872 Rzędziny zostały sprzedane hrabiemu Harry’emu von Arnim(inne języki), ten w roku 1896 przekazał majątek synowi Henningowi(inne języki)^{[potrzebny przypis]}, który osiadł tu z żoną Elizabeth von Arnim. W Rzędzinach powstała jej pierwsza powieść Elizabeth and Her German Garden (wyd. polskie Elizabeth i jej ogród, 2011) wydana w Wielkiej Brytanii 20 września 1898 roku. Zespół parkowo-ogrodowy otaczający rzędziński pałac i życie na pruskiej prowincji były dla niej natchnieniem do napisania jeszcze kilku innych powieści^[7]. Po śmierci Henniga von Arnim w 1910 roku, majątek z uwagi na długi został rozparcelowany. Przed II wojną światową we wsi znajdowała się kuźnia, kasa pożyczkowa, gospoda, sklep, gorzelnia oraz stacja kolejowa^{[potrzebny przypis]}.

W sierpniu 1944 w wyniku alianckich nalotów na Police został zniszczony pałac, ocalała natomiast zabudowa folwarczna wraz z piętrową oficyną. W 1949 roku w majątku powstało Państwowe Gospodarstwa Rolne.

W 2004 powstała książka Stolec Rzędziny Łęgi (seria Czas Przestrzeń Tożsamość) autorstwa Kazimiery Kality Skwirzyńskiej i Mirosława Opęchowskiego. Wydawcą publikacji było Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość.

Do 2008 roku wieś nazywała się Rzedziny^[4].

Przynależność administracyjna

• 1815–1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
• 1866–1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
• 1871–1918: Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
• 1919–1933: Rzesza Niemiecka (Republika Weimarska), kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze
• 1933–1945: III Rzesza, prowincja Pomorze
• 1945–1975: Polska, województwo szczecińskie
• 1975–1998: Polska, województwo szczecińskie
• 1999 – teraz: Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat policki, Gmina Dobra (Szczecińska)

Demografia

Ogólna liczba mieszkańców^[8]

• 1925 – 452 mieszk.
• 1933 – 198 mieszk.
• 1939 – 240 mieszk.

Turystyka

Przez okolice wsi przebiega Szlak „Puszcza Wkrzańska”^[9].

• 
  Dwór w Rzędzinach na dawnym sztychu
• 
  Oficyna dworska
• 
  Budynek gospodarczy
• 
  Kaplica
• 
  Dawna gorzelnia (budynek został rozebrany)
• 
  Aleja dawnego parku dworskiego

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 119679
2. Ludność Gminy Dobra – podsumowanie na koniec 2021 r.. mierzyn.pl. [dostęp 2022-03-19].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1145 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1586, s. 13448
5. Plan Odnowy Miejscowości Rzędziny na lata 2008–2015. s.7 (Załącznik do Uchwały Nr XX/287/08 Rady Gminy Dobra z dnia 18 września 2008 r.)
6. Statut Sołectwa Rzędziny (Załącznik Nr 5 do Uchwały Nr XXVI/364/05 Rady Gminy Dobra z dnia 22 września 2005 r.)
7. Elżbieta Bruska / Kurier Szczeciński: Angielka z Rzędzin. Transodra Online. [dostęp 2012-12-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-15)]. (pol.).
8. Deutsche Verwaltungsgeschichte Pommern, Kreis Randow. [dostęp 2017-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-03)].
9. Okolice Szczecina: 1:75 000. Warszawa: ExpressMap Polska, 2007, s. 1-2. ISBN 978-83-601-2096-5.

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Rzędziny

Kontrola autorytatywna (wieś w Polsce):

• VIAF: 247898127