SMS Basilisk (1902)
 „Aurora” w 1940 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1901 |
| Wodowanie |
28 listopada 1902 |
 K.u.K. Kriegsmarine
| |
| Nazwa |
„Basilisk” |
| Wejście do służby |
21 lutego 1903 |
| Wycofanie ze służby |
1 listopada 1918 |
 Francja
| |
| Nazwa |
„Aurore” |
| Wejście do służby |
1920 |
| Wycofanie ze służby |
1922 |
 Królewska Marynarka Rumuńska
| |
| Nazwa |
„Aurora” |
| Wejście do służby |
1922 |
| Wycofanie ze służby |
1927 |
| Królewska Marynarka Rumuńska
| |
| Wejście do służby |
1939 |
| Zatopiony |
15 lipca 1941 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
normalna: 314 ton |
| Długość |
49,1 metra |
| Szerokość |
7,9 m |
| Zanurzenie |
1,5 m |
| Napęd | |
| 1 maszyna parowa potrójnego rozprężania 1 kocioł cylindryczny moc 550 KM, 1 śruba | |
| Prędkość |
11 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 2 działa kal. 47 mm L/44 (2 x I) 2 karabiny maszynowe kal. 8 mm 145 min | |
| Załoga |
40 |
Basilisk – austro-węgierski stawiacz min z początku XX wieku i okresu I wojny światowej, późniejszy rumuński Aurora z okresu II wojny światowej. Jednostka została zwodowana 28 listopada 1902 roku w stoczni Marco U. Martinolich w Malim Lošinju, a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine przyjęto ją w lutym 1903 roku. W wyniku podziału floty po upadku Austro-Węgier jednostkę przyznano Francji, gdzie otrzymała nazwę „Aurore”. W 1922 roku okręt został zakupiony przez Rumunię i wszedł w skład Królewskiej Marynarki Rumuńskiej pod nazwą „Aurora”. W 1927 roku jednostka została sprzedana liniom żeglugowym Societatea Romana Dunareana. Odkupiony w 1937 roku i wyremontowany, od 1939 roku okręt został ponownie przyjęty do służby w rumuńskiej marynarce i wziął udział w II wojnie światowej. 28 czerwca 1941 roku „Aurora” została ciężko uszkodzona przez radzieckie samoloty i ostatecznie zniszczona w kolejnym nalocie 15 lipca 1941 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]„Basilisk” zbudowany został w stoczni Marco U. Martinolich w Malim Lošinju, założonej przez Marka Umile Martinolićia w 1850 i rozwiniętej przez jego syna Nikolę[1][2]. Stępkę okrętu położono w 1901 roku, został zwodowany 28 listopada 1902 roku, a do służby w Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine wszedł 21 lutego 1903 roku[1][3].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Okręt był niewielkim stawiaczem min[3]. Długość całkowita kadłuba wynosiła 49,1 metra (46 metrów między pionami), szerokość 7,9 metra i zanurzenie 1,5 metra (maksymalne 2,2 metra)[1][4]. Wyporność normalna wynosiła 314 ton[1][3]. Okręt napędzany był przez maszynę parową potrójnego rozprężania o mocy 550 KM, do której parę dostarczał jeden kocioł cylindryczny opalany węglem[1][3]. Jednośrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 11 węzłów[1][3].
Uzbrojenie okrętu składało się z dwóch pojedynczych dział SFK L/44 kalibru 47 mm i dwóch pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 8 mm[1][3]. Jednostka mogła zabrać na pokład ładunek 145 min morskich[1][3].
Załoga okrętu liczyła 40 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][3].
Służba
[edytuj | edytuj kod]„Basilisk” był we flocie austro-węgierskiej jednym z czterech stawiaczy min[5][a]. Z powodu rozpadu monarchii habsburskiej 1 listopada 1918 roku na jednostce opuszczono po raz ostatni banderę KuKK[6]. W wyniku przeprowadzonego w styczniu 1920 roku podziału floty austro-węgierskiej okręt został przyznany Francji[7]. Jednostka została przebazowana do Francji w 1919 lub 1920 roku i otrzymała nazwę „Aurore”[1][4].
W 1922 roku okręt został zakupiony przez Rumunię i wszedł w skład Marynarki Wojennej pod nazwą „Aurora”[4]. Jednostka służyła do 1927 roku, kiedy została sprzedana linom żeglugowym Societatea Romana Dunareana[4]. W 1937 roku marynarka odkupiła statek i w stoczni w Gałaczu został on wyremontowany i ponownie przystosowany do pełnienia funkcji pomocniczego stawiacza min[4].
W 1939 roku okręt został ponownie przyjęty do służby w Forțele Navale Române i wziął udział w II wojnie światowej, a jego uzbrojenie stanowił podwójnie sprzężony wkm kal. 13,2 mm L/76 i 40 min[4]. 10 stycznia 1941 roku okręt postawił zagrodę minową zabezpieczającą dostęp do Suliny, na której następnego dnia zatonęła rumuńska kanonierka „Locotenent Lepri Remus”[8]. 28 czerwca 1941 roku „Aurora” została ciężko uszkodzona przez radzieckie samoloty nieopodal Suliny[4]. Okręt próbowano naprawić na miejscu, jednak 15 lipca 1941 roku został ostatecznie zniszczony w kolejnym nalocie radzieckiego lotnictwa[4][9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Pozostałymi były: „Dromedar”, „Salamander” i „Chamäleon”[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ivan Gogin: AURORA minelayer (1903/1939). Navypedia. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- Ivan Gogin: BASILISK minelayer (1903). Navypedia. [dostęp 2018-02-17]. (ang.).
- René Greger: Austro-Hungarian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1976. ISBN 0-7110-0623-7. (ang.).
- Robert Rochowicz. Losy okrętów floty Austro-Węgier po 30 października 1918 roku. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 4-5 (41), 2003. ISSN 1426-529X.
- Karl Schrott. Okręty minowe cesarsko-królewskiej Marynarki Wojennej Austro-Węgier. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 4 (49), 2001. ISSN 1231-014X.
- LP: History. Lošinjska Plovidba - Brodogradilište d.o.o.. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-01)]. (ang.).
- Maciej S. Sobański. Rumuńskie operacje minowe w latach 1941-1944. „Okręty Wojenne”. Nr 3 (53), 2002. ISSN 1231-014X.
