SM UC-91

Ten artykuł dotyczy okrętu podwodnego UC-91 z 1918 roku. Zobacz też: inne okręty o tej samej lub podobnej nazwie.

SM UC-91

Bliźniaczy UC-93 pod włoską banderą
Klasa	okręt podwodny
Typ	UC III
Projekt	41a
Historia
Stocznia	Blohm & Voss, Hamburg
Położenie stępki	1917
Wodowanie	19 stycznia 1918
Kaiserliche Marine
Wejście do służby	31 lipca 1918
Wycofanie ze służby	listopad 1918
Zatonął	10 lutego 1919
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	491 ton 571 ton
Długość	56,51 m
Szerokość	5,54 m
Zanurzenie	3,77 m
Zanurzenie testowe	75 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Materiał kadłuba	stal
Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 770 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	11,5 węzła 6,6 w.
Zasięg	powierzchnia: 9 850 Mm przy 7 w. zanurzenie: 40 Mm przy 4,5 w.
Uzbrojenie
14 min UC/200, 1 działo kal. 10,5 cm (lub kal. 8,8 cm), 7 torped
Wyrzutnie torpedowe	3 × 500 mm
Załoga	32

SM UC-91 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 25 ukończonych jednostek typu UC III. Zwodowany 19 stycznia 1918 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 31 lipca 1918 roku. 5 września 1918 roku U-Boot zatonął na Bałtyku po kolizji z niemieckim parowcem „Alexandra Woermann”, a następnie został podniesiony i powrócił do służby. Po podpisaniu rozejmu w Compiègne UC-91 został poddany Brytyjczykom, lecz zatonął 10 lutego 1919 roku na Morzu Północnym w drodze do brytyjskiego portu.

Projekt i budowa

Podwodne stawiacze min typu UC III były lekko ulepszoną wersją swoich poprzedników (typu UC II), zaprojektowaną w celu uzupełnienia wojennych strat tych ostatnich i likwidacji wad zauważonych podczas eksploatacji^[1][2]. Powiększono minimalnie wymiary, wyporność i moc układu napędowego, zwiększono liczbę członków załogi, zainstalowano działo pokładowe o większym kalibrze (10,5 cm), zwiększono maksymalną głębokość zanurzenia do 75 metrów, skrócono czas alarmowego zanurzenia do 15 sekund, zmniejszono natomiast ilość przewożonych min do 14 sztuk^[2][3]. Łącznie zamówiono 88 jednostek tego typu, jednak do zakończenia działań wojennych do służby przyjęto jedynie 16 okrętów^[4][5] .

SM^[a] UC-91 zamówiony został w czerwcu 1917 roku jako jedna z 39 jednostek z I serii okrętów typu UC III (numer projektu 41a, nadany przez Inspektorat U-Bootów), w ramach wojennego programu rozbudowy floty^[1][6][b]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 50 okrętów typu UC III zamówionych w tej wytwórni^[3][8] . UC-91 otrzymał numer stoczniowy 325 (Werk 325)^[7] [8] . Stępkę okrętu położono w 1917 roku^[8] , został zwodowany 19 stycznia 1918 roku^[7] [9], a ukończono go w lipcu 1918 roku^[10].

Dane taktyczno-techniczne

SM UC-91 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 56,51 metra, szerokość 5,54 metra i zanurzenie 3,77 metra^[3][11]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 42,2 metra długości i 3,65 metra szerokości^[5] . Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,98 metra^[5] . Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 491 ton, a w zanurzeniu 571 ton^[3][12]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V26/36 o łącznej mocy 600 KM, a pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 770 KM^[6][11]. Dwa wały napędowe poruszające dwoma śrubami zapewniały prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 6,6 węzła w zanurzeniu^[11][13]. Zasięg wynosił 9 850 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 40 Mm przy prędkości 4,5 węzła pod wodą^[3][11][c]. Zbiorniki mieściły 77 ton paliwa^[3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 75 metrów^[3][11], a czas zanurzenia 15 sekund^[2][14].

Głównym uzbrojeniem okrętu było 14 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej^[3][11]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (strzelające w kierunku dziobu, umiejscowione na pokładzie na śródokręciu po obu stronach kiosku), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 10,5 cm Utof C/16 L/45, z zapasem amunicji wynoszącym 150 naboi^[2][8] [d].

Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 29 podoficerów i marynarzy^[2][15].

Służba

31 lipca 1918 roku SM UC-91 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej, a jego dowództwo objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Bernhard Gerke^[7] [16] . 5 września 1918 roku U-Boot zatonął w Zatoce Kilońskiej po kolizji z niemieckim parowcem „Alexandra Woermann”, a w katastrofie śmierć poniosło 16 członków załogi okrętu (na pozycji 54°21′N 10°10′E/54,350000 10,166667)^[7] [8] . Następnego dnia został podniesiony przez okręt ratowniczy SMS „Vulkan”(inne języki) i po remoncie powrócił do służby^[7] [11]. Do momentu zakończenia działań wojennych okręt nie uczestniczył w żadnej misji bojowej i nie odniósł sukcesów^[7] . Po podpisaniu rozejmu w Compiègne UC-91 został poddany Brytyjczykom, lecz zatonął 10 lutego 1919 roku na pozycji 54°15′N 3°56′E/54,250000 3,933333 w drodze do brytyjskiego portu^[7] [11].

Uwagi

1. SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
2. Według G. Helgasona okręt zamówiono 12 stycznia 1916 roku^[7] .
3. Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że zasięg na powierzchni wynosił 8200 mil morskich przy prędkości 7 węzłów.
4. Część okrętów typu UC III wyposażono w starsze działo pokładowe kal. 8,8 cm TK C/08 L/30, z zapasem 230 naboi^[2][8] .

Przypisy

1. Rössler 1989 ↓, s. 76.
2. Perepeczko 2000 ↓, s. 400.
3. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
4. Fontenoy 2007 ↓, s. 117.
5. UC III ↓.
6. Perepeczko 2000 ↓, s. 398.
7. UC 91 ↓.
8. Gogin ↓.
9. Fontenoy 2007 ↓, s. 116.
10. Perepeczko 2000 ↓, s. 435.
11. Möller i Brack 2004 ↓, s. 63.
12. Moore 1990 ↓, s. 127.
13. Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 565.
14. Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
15. Gröner 1985 ↓, s. 62.
16. Bernhard Gerke ↓.

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
• Ivan Gogin: UC III type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
• Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Bernhard Gerke. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: UC 91. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
• Guðmundur Helgason: UC III. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
• Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
• Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).