SS Republic (1853)

SS *Republic*
	Historia
Wodowanie	1853
	Stany Zjednoczone
Nazwa	SS Tennessee
Wejście do służby	1853
Wycofanie ze służby	1861
	CS Navy
Nazwa	CSS Tennessee
Wejście do służby	1861
Wycofanie ze służby	1862
	US Navy
Nazwa	USS Tennessee; USS Mobile
Wejście do służby	1862
Wycofanie ze służby	1864
	Stany Zjednoczone
Nazwa	SS Republic
Wejście do służby	1865
Los okrętu	zatonął w 1865
	Dane taktyczno-techniczne
Długość	64 m
Szerokość	10,3 m
	Napęd
	maszyna parowa napędzająca koła boczne

SS Republic – amerykański parowiec bocznokołowy z czasów wojny secesyjnej, noszący wcześniej nazwy SS „Tennessee”, CSS „Tennessee”, USS „Tennessee” i USS „Mobile”, który zatonął u wybrzeży stanu Georgia w czasie huraganu w październiku 1865 roku, w drodze z Nowego Jorku do Nowego Orleanu.

W 2003 roku amerykańskiej firmie Odyssey Marine Exploration, komercyjnie zajmującej się poszukiwaniem zaginionych wraków, udało się zlokalizować położenie statku i wydobyć na powierzchnię ok. 65 tysięcy przedmiotów, w tym ponad 50 tysięcy złotych i srebrnych monet^[1].

Historia

Przed wybuchem wojny secesyjnej

Statek zbudowany został w stoczni w Baltimore w stanie Maryland. Zwodowany został w 1853 roku pod nazwą „Tennessee”. Służbę zaczął jako statek handlowy pływając na linii Baltimore – Charleston. Niedługo później wysłany został w pierwszą transatlantycką podróż do Southampton w Wielkiej Brytanii i Hawru we Francji. Następnie jako statek pasażerski przez wiele lat pływał regularnie na trasie Veracruz – Nowy Orlean, przewożąc często emigrantów i duże ilości meksykańskiego złota i srebra. Wybuch wojny secesyjnej 12 kwietnia 1861 roku zastał go przy nabrzeżu portu w Nowym Orleanie.

Wojna secesyjna

Po wybuchu wojny secesyjnej uwięziony w porcie w Nowym Orleanie statek przejęty został przez wojska Skonfederowanych Stanów Ameryki i włączony do floty jako łamacz blokady pod nazwą CSS „Tennessee”. Nigdy nie udało mu się jednak przebić przez blokadę portu w Nowym Orleanie. Po zdobyciu Nowego Orleanu przez wojska Unii wcielony został do floty Unii pod nazwą USS „Tennessee”. Służył m.in. jako statek flagowy admirała Davida Farraguta. Wziął udział w bitwie w zatoce Mobile ostrzeliwując Fort Morgan.

We wrześniu 1864 roku przemianowany został na USS „Mobile”, by nazwę USS „Tennessee” mógł nosić zdobyty na Konfederatach w bitwie w zatoce Mobile słynny taranowiec CSS „Tennessee”. USS „Mobile” uszkodzony został w czasie huraganu u ujścia rzeki Rio Grande w październiku 1864 roku i odesłany do Nowego Jorku w celu naprawy. Tam uznano jednak, że naprawa i przebudowa statku byłyby zbyt kosztowne i w grudniu 1864 roku wycofany został ze służby we flocie Unii. W marcu 1865 roku sprzedany został na aukcji, naprawiony i przemianowany na SS „Republic”. Jako statek pasażerski i towarowy pływać zaczął na trasie Nowy Jork – Nowy Orlean.

Zatonięcie

SS „Republic” opuścił port w Nowym Jorku 18 października 1865 roku, kierując się w stronę Nowego Orleanu. Na pokładzie znajdowało się ok. 100 osób (ok. 60 pasażerów i 40 członków załogi) oraz ładunek złotych i srebrnych monet wartości ówczesnych 400 tysięcy dolarów, będący najprawdopodobniej własnością spekulantów z Północy wykupujących masowo ziemię na Południu. Piątego dnia podróży huragan u wybrzeży stanu Georgia okazał się zbyt silny dla statku. Do wieczora jego kadłub zaczął przeciekać i pomimo wysiłków załogi i pasażerów wylewających wodę wiadrami statek coraz bardziej pogrążał się w wodzie. O godzinie 16.00 25 października 1865 roku USS „Republic” zatonął. Załodze i pasażerom udało się uciec na czterech łodziach ratunkowych i naprędce zbudowanych tratwach. Dwa dni później uratowani oni zostali przez przepływający statek „Horace Beals”. Ładunek złotych i srebrnych monet spoczął wraz z SS „Republic” na dnie morza.

Odkrycie wraku

W sierpniu 2003 roku wrak SS „Republic” odkryty został przez Odyssey Marine Exploration, amerykańską firmę komercyjnie zajmującą się poszukiwaniem zaginionych wraków, w odległości ok. 160 kilometrów od wybrzeży stanu Georgia, na głębokości ok. 500 metrów^[1]. W wyniku przeprowadzonych prac udało się wydobyć na powierzchnię jedną trzecią ładunku złotych i srebrnych monet o szacunkowej obecnej wartości ok. 75 milionów dolarów. Dodatkowo udało się również wydobyć ok. 14 tysięcy innych przedmiotów, w tym rzeczy osobiste załogi i pasażerów.

Poszukiwania i odkrycie SS „Republic” przedstawione zostały w programie dokumentalnym National Geographic pod tytułem Civil War Gold^[2] (w Polsce wydany na DVD pod tytułem „Parowiec S.S. Republic”).

Przypisy

↑ ^a ^b Odyssey Marine Exploration – SS Republic Project Overview. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-30)].
↑ "Shipwreck Gold Found off U.S.—Worth $180,000,000?" – oficjalna strona National Geographic

Bibliografia

Vesilind, Priit J., Lost Gold of the Republic: The Remarkable Quest for the Greatest Shipwreck Treasure of the Civil War Era, Shipwreck Heritage Press (21 sierpnia 2005), ISBN 1-933034-06-8

Linki zewnętrzne

Odyssey Marine Exploration – strona z historią statku. shipwreck.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-04)].
„Shipwreck Gold Found off U.S.—Worth $180,000,000?” – oficjalna strona National Geographic
strona poświęcona złotym i srebrnym monetom odzyskanym z wraku SS „Republic”. ssrepubliccoins.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-08)].

[Odyssey-1] Odyssey Marine Exploration – SS Republic Project Overview. [dostęp 2011-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-30)].

[2] "Shipwreck Gold Found off U.S.—Worth $180,000,000?" – oficjalna strona National Geographic

[1]

[2]