Samuel Genersich

Samuel Genersich
Data i miejsce urodzenia

15 lutego 1768
Kieżmark

Data i miejsce śmierci

2 września 1844
Lewocza

Zawód, zajęcie

lekarz, botanik

Samuel Genersich (ur. 15 lutego 1768 w Kieżmarku, zm. 2 września 1844 Lewoczy) – spiskoniemiecki lekarz i botanik, związany przez większość życia ze Spiszem, a zwłaszcza Lewoczą. Młodszy brat Christiana i Johanna Genersichów[1].

Był synem kieżmarskiego kupca Christiana Genersicha i Anny Zuzanny Bejkin. Studiował medycynę w Wiedniu, po czym przez 6 lat pracował jako lekarz w Kieżmarku. Przed 1799 r. przeniósł się do Lewoczy, gdzie przez resztę życia zajmował stanowisko lekarza miejskiego. Jest pochowany na cmentarzu ewangelickim w Lewoczy[2].

Od najmłodszych lat interesował się botaniką, w której to dziedzinie z czasem zapisał się jako pierwszorzędny znawca flory całego Spisza, w tym i przyneleżnej do niego części Tatr. Od 1806 r. był członkiem honorowym Towarzystwa Botanicznego w Ratyzbonie[2]. W celu obserwacji roślin i miejsc ich występowania urządzał liczne wycieczki w terenie, w czasie których gromadził okazy do swojego zielnika. Zielnik ten oglądał w czasie wizyty w Lewoczy w 1813 r. słynny szwedzki botanik Göran Wahlenberg, który następnie wielokrotnie powoływał się na obserwacje Genersicha w swej Flora Carpatorum Principalium (Göttingen 1814).

W 1798 r. Genersich ogłosił drukiem w Lewoczy swoje podstawowe dzieło pt. Florae Scepusiensis elenchus..., w którym wymienił 950 gatunków roślin wraz z miejscami ich obserwacji, po raz pierwszy na Węgrzech usystematyzowanych według zasad klasyfikacji Linneusza[2]. W 1801 r. wyszło drugie dzieło Genersicha pt. Catalogus plantarum rariorum Scepusii..., w którym wyszczególnił 588 gatunków roślin, jednak już bez stanowisk[1].

Na podstawie informacji zawartych w pierwszej publikacji można stwierdzić, że Genersich dobrze poznał cały Spisz wraz ze Spiską Magurą i Tatrami Bielskimi oraz spiską częścią Tatr Wysokich. W Tatrach Bielskich był m.in. w Dolinie Czarnej Rakuskiej, zaś w Tatrach Wysokich poznał Dolinę Zimnej Wody, Dolinę Kieżmarską, Dolinę Jagnięcą, Dolinę Jaworową, Dolinę Kołową, a także Przełęcz pod Kopą[1].

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Florae Scepusiensis elenchus, seu Enumeratio plantarum in Comitatu Hungariae Scepusiensi, eunque percurrentibus montibus Carpathicis sponte crescentium (Leutschoviae 1798);
  • Catalogus plantarum rariorum Scepusii, anno 1801 in autumno, in usum amicorum suorum conscriptus (Leutschoviae 1801).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Radwańska-Paryska Zofia, Paryski Witold Henryk: Genersich Samuel, w: Wielka Encyklopedia Tatrzańska. Wydawnictwo Górskie, Poronin 1995, ISBN 83-7104-008-3, s. 320.
  2. a b c Osobnosti mesta Levoča (výber) na portalu „Informačná kancelária mesta Levoča”.