Shaochilong

Shaochilong

Okres istnienia: 92 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 92/92 ↓ 92/92
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
Nadrodzina	allozauroidy
Rodzina	karcharodontozaury
Rodzaj	Shaochilong Brusatte et al., 2009
Gatunki
S. maortuensis (Hu, 1964)
Systematyka w Wikispecies

Shaochilong – rodzaj teropoda z rodziny karcharodontozaurów (Carcharodontosauridae) żyjącego w późnej kredzie na obecnych terenach Azji. Został opisany w 1964 przez Hu jako Chilaintasaurus maortuensis i zaklasyfikowany do rodziny megalozaurów (Megalosauridae)^[1] – używanej wówczas przez badaczy jako takson obejmujący różne grupy teropodów, takie jak allozauroidy, tyranozauroidy i maniraptory – uważane obecnie za bliżej ze sobą niespokrewnione. Niektórzy autorzy nie zgadzali się z decyzją Hu o zaliczeniu C. maortuensis do rodzaju Chilantaisaurus, gdyż znacząco różnił się on od gatunku typowego, Chilantaisaurus tashuikouensis. W 2009 roku Stephen Brusatte i współpracownicy ponownie zbadali szczątki C. maortuensis i nadali im nową nazwę rodzajową Shaochilong – pochodzącą od chińskich słów shaochi („ząb rekina”) oraz long („smok”). Według ich analiz Shaochilong jest przedstawicielem Carcharodontosauridae – jeśli hipoteza ta jest trafna, byłby to pierwszy niewątpliwy karcharodontozauryd z obecnych terenów Azji^[2].

Morfologia

Brusatte i współpracownicy dowiedli, że Shaochilong wykazuje wiele cech charakterystycznych dla karcharodontozaurów. Kość kwadratowa jest jednak apneumatyczna, jak u allozaura, sinraptora i innych teropodów spoza grupy Coelurosauria, podczas gdy u karcharodontozaurów jest ona wysoce pneumatyczna. Jedną z cech charakterystycznych Shaochilong jest obecność na kości czołowej grzebienia strzałkowego – cechy nieznanej wcześniej u niecelurozaurowych tetanurów. Kości czołowe są zrośnięte ze sobą oraz z kośćmi ciemieniowymi, co jest charakterystyczne dla przedstawicieli Carcharodontosauridae. Puszka mózgowa należy do najlepiej zachowanych puszek mózgowych bazalnych tetanurów i również wykazuje cechy typowe dla karcharodontozaurów^[2]. Ogólnym kształtem przypomina puszki mózgowe akrokantozaura, karcharodontozaura i giganotozaura i podobnie jak one jest bardzo pneumatyczna^[3].

Lektotyp Shaochilong należy prawdopodobnie do osobnika dorosłego lub bliskiego dorosłości. Oszacowanie jego rozmiarów jest trudne, gdyż lektotyp nie zawiera żadnych szczątków kończyn, które są najczęściej wykorzystywane do oceniania długości i masy ciała. Na podstawie długości zębów kości szczękowej szacuje się, że osiągał 5–6 m długości. Według Brusatte i współpracowników kość udowa Shaochilong mierzyła przypuszczalnie około 61,5 cm długości, co sugeruje, że teropod ten ważył około 500 kg^[3].

Filogeneza

Brusatte i współpracownicy w 2009 roku przeprowadzili dwie analizy filogenetyczna, mające pomóc w określeniu pokrewieństwa Shaochilong. Pierwsza z nich wykorzystywała dane użyte w analizie Smitha (2007), obejmującej różne grupy teropodów – hipoteza o przynależności Shaochilong do Carcharodontosauridae otrzymała w niej silne wsparcie. Druga analiza opierała się na danych wykorzystanych w analizie Sereno i Brusatte (2008), skoncentrowanej na allozauroidach. Zasugerowała ona, że Shaochilong jest bardziej zaawansowany niż północnoamerykański Acrocanthosaurus oraz afrykańska eokarcharia i wraz z tyranotytanem tworzy grupę siostrzaną kladu (Carcharodontosaurus + (Mapusaurus + Giganotosaurus)). Jeśli hipoteza filogenezy laurazjatyckiego Shaochilong jest poprawna, jego najbliższymi krewnymi byłyby wszystkie gondwańskie karcharodontozaury z aptu i cenomanu^[2].

Paleobiogeografia

Skamieniałości Shaochilong stanowią pierwsze pewne dowody występowania przedstawicieli karcharodontozaurów w Azji^[3]. Badania Brusatte i współpracowników z 2009 roku sugerują, że Carcharodontosauridae były bardziej kosmopolityczne niż wcześniej sądzono, a także – wraz z odkryciem santońskiego aerosteona – potwierdzają, że allozauroidy przetrwały dłużej jako duże drapieżniki. Brusatte i współpracownicy sugerują również, że znaczące powiększenie rozmiarów teropodów z rodziny tyranozaurów miało miejsce w ostatnich 15–20 milionach lat okresu kredowego^[2]. Analizy filogenetyczne sugerują, że Shaochilong jest najbliżej spokrewniony z karcharodontozaurami z Gondwany, co podaje w wątpliwość teorię, że karcharodontozaury ewoluowały w izolacji biogeograficznej po rozpadzie Pangei^[3].

Przypisy

1. Hu S.-Y. Carnosaurian remains from Alashan, Inner Mongolia. „Vertebrata PalAsiatica”. 8, s. 42–63, 1964. (chiń.). 
2. Stephen L. Brusatte, Roger B. J. Benson, Daniel J. Chure, Xu Xing, Corwin Sullivan, David W. E. Hone. The first definitive carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from Asia and the delayed ascent of tyrannosaurids. „Naturwissenschaften”. 96 (9), s. 1051–1058, 2009. DOI: 10.1007/s00114-009-0565-2. (ang.). 
3. Stephen L. Brusatte, Daniel J. Chure, Roger B. J. Benson, Xu Xing. The osteology of Shaochilong maortuensis, a carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) from the Late Cretaceous of Asia. „Zootaxa”. 2334, s. 1–46, 2010. (ang.).