Siegfried Matthus

Siegfried Matthus
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1934 ; Mallenuppen
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	27 sierpnia 2021 ; Stolzenhagen
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Siegfried Matthus (ur. 13 kwietnia 1934 w Mallenuppen w Prusach Wschodnich^[1]^[2], zm. 27 sierpnia 2021 w Stolzenhagen^[3]^[4]) – niemiecki kompozytor.

Życiorys

Studiował kompozycję w Berlinie u Rudolfa Wagnera-Régeny’ego (1952–1958) i Hannsa Eislera (1958–1960)^[1]^[2]. Od 1964 roku był kompozytorem i doradcą do spraw muzyki współczesnej w Komische Oper Berlin^[1]^[2]. W 1985 roku otrzymał tytuł profesora^[2]. W 1991 roku założył w pałacu Rheinsberg operę kameralną (Kammeroper Schloss Rheinsberg) dla młodych muzyków^[1]^[2]. W 1996 roku otrzymał nagrodę niemieckiego oddziału Międzynarodowego Instytutu Teatralnego^[2]. W 2005 roku jego utwór Te Deum wykonano na uroczystości konsekracji odbudowanego ze zniszczeń wojennych kościoła Marii Panny w Dreźnie^[5].

Członek wschodnioberlińskiej (1969) i zachodnioberlińskiej (1976) Akademie der Künste^[1]^[2]. W 1978 roku został członkiem Bayerische Akademie der Schönen Künste w Monachium^[1]^[2]. Otrzymał Nagrodę Państwową NRD II Klasy (1972 i 1984), Brązowy Order Zasługi dla Ojczyzny (1979) oraz Krzyż Zasługi 1. Klasy (2000) i Wielki Krzyż Zasługi (2014) Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec^[3].

Twórczość

We wczesnym okresie twórczości pod wpływem swojego nauczyciela Hannsa Eislera tworzył agitacyjne utwory o politycznym charakterze, w dziełach scenicznych sięgał po tematykę dramatu człowieka zaangażowanego w politykę^[1]. W latach 60. zainteresował się dodekafonią i zwrócił w stronę awangardy muzycznej. Eksperymentował ze środkami technicznymi, sięgał po serializm, aleatoryzm, dźwięki elektroniczne i stylizowane melodie ludowe^[1]. Na początku lat 70. wypracował własny system harmoniczny^[1].

Zasłynął przede wszystkim jako twórca dzieł scenicznych^[2]. W muzyce instrumentalnej dążył do zwiększenia poziomu komunikatywności, sięgając po elementy programowe i odniesienia pozamuzyczne, np. w koncercie Der Wald, będącym protestem przeciwko wyniszczaniu lasów^[1]. Ponadto był autorem muzyki filmowej i użytkowej^[1], a także opracowań pieśni Mendelssohna i utworów Brahmsa^[1]^[2].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych)^[1]^[2]

Utwory orkiestrowe

Kleines Orchesterkonzert (1963)
Inventionen (1964)
Tua res agitur (1965)
Koncert skrzypcowy (1968)
3 symfonie (I „Dresdner-Sinfonie” 1969, II 1975–1976, III „Gewandhaus-Sinfonie” na sopran, chór dziecięcy, organy i orkiestrę 1992–1993)
Koncert fortepianowy (1970)
Orchesterserenade (1974)
Werther (1975)
Koncert wiolonczelowy (1975)
Drei Sommerbilder (1975)
Responso (1976)
Visionen na orkiestrę smyczkową (1978)
Koncert fletowy (1978)
Koncert kameralny na flet, klawesyn i orkiestrę smyczkową (1980)
Koncert na trąbkę, kotły i orkiestrę (1982)
koncert na kotły i orkiestrę Der Wald (1984)
Divertimento (1985)
Koncert obojowy (1985)
Die Windsbraut (1985)
Nächtliche Szene im Park (1987)
koncert na harfę i orkiestrę Der See (1989)
koncert na 3 trąbki i orkiestrę O namenlose Freude (1989–1990)
Koncert fortepianowy (1992)
Manhattan Concerto (1993–1994)
Koncert na róg i orkiestrę (1994)
Blow Out na organy i orkiestrę (1995)
Das Land Phantasién (1995–1996)
Ariadne (1997–1998)
Koncert podwójny na flet, harfę i orkiestrę (1998)
Capriccio „Kraft Variationen” na skrzypce i orkiestrę (1999)
Furien-Furioso (1999)

Utwory kameralne

Sonata na róg, trąbkę, puzon, fortepian i kotły (1968)
Musik na oboje i fortepian (1968)
Oktet na klarnet, fagot, róg, 2 skrzypiec, altówkę, wiolonczelę i kontrabas (1970)
Kwartet smyczkowy (1971)
Trio na flet, altówkę i harfę (1972)
Oktet na flet, obój, perkusję, fortepian i kwartet smyczkowy (1976)
Nokturn na flet (1977)
Adagio und Passacaglia na wiolonczelę i kontrabas (1982)
Impromptu na flet (1984)
Andante na obój i harfę (1986)
oktet „Ich komm einem Weg” na klarnet, fagot, róg i kwartet smyczkowy (1989)
Windspiele na skrzypce, altówkę i wiolonczelę (1995)
Lichte Spiele na skrzypce, altówkę, wiolonczelę i fortepian (1996)
Das Mädchen und der Tod na 2 skrzypiec, altówkę i wiolonczelę (1996)

Utwory fortepianowe

Variationen (1957)

Utwory na głosy a cappella

Liebeslieder fünfundvierzig na sopran, alt i chór (1960)
Die Zeit hält den Atem na alt i chór (1964)
Musica et vinum na chór (1969)
Wir zwei na chór (1970)
Wie die Saiten der Gitarre na chór dziecięcy lub chór żeński (1970)
Das Jahr Zweitausend na chór (1970)

Utwory wokalno-instrumentalne

Kammermusik 65 na alt, głosy żeńskie i zespół instrumentów (1965)
Lieder na głos wysoki i fortepian (1965–1969)
Galilei na głos, 5 instrumentów i taśmę (1966)
Höflichkeit na głos i fortepian (1967)
Kantate von den Beiden na sopran, baryton, recytatora i orkiestrę (1969)
Dorf na głos wysoki i fortepian (1971)
Vokalsinfonie na sopran, baryton, 2 chóry mieszane, chór dziecięcy, organy i orkiestrę (1973–1974)
Unter dem Holunderstrauch na sopran, tenora i orkiestrę (1976)
Hyperion-Fragmente na bas i orkiestrę (1979)
Holofernes na baryton i orkiestrę (1981)
Die Lebesqualen des Catull na sopran, bas, chór i zespół instrumentów (1985–1986)
Der über uns na głos i fortepian (1986; także wersja na tenora i 4 fagoty 1986–1993)
Nachlieder na baryton, kwartet smyczkowy i harfę (1987)
Wem ich zu gefallen suche na sopran lub tenora i orkiestrę (1990)
Unrihige Zeit na baryton, altówkę i wiolonczelę (1990)
Die Sonne sinkt na głos recytujący i kwartet smyczkowy (1994)
Weisen von Liebe, Leben und Tod na głos średni i orkiestrę (1995)
Sappho-Fragmente na chór i harfę (1997)

Balety

Match (1969)
Alptraum einer Ballerina (1973)

Opery

Lazarillo von Tormes (1960–1963, wyst. Chemnitz 1964)
Der letzte Schuss (1966–1967, wyst. Berlin 1967)
Omphale (1972–1974, wyst. Weimar 1976)
Judith (1982–1984, wyst. Berlin 1985)
wizja operowa Die Weise von Liebe und Tod des Cornets Christoph Rilke (1983–1984, wyst. Drezno 1985)
Graf Mirabeau (1987–1988, wyst. Berlin 1989)
Farinelli oder Die Macht des Gesanges (1996–1997, wyst. Karlsruhe 1998)
Kronprinz Friedrich (wyst. Rheinsberg 1999)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 139. ISBN 83-224-0656-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2342. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b Siegfried Matthus. adk.de. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).
↑ Franziska Stürz: Zum Tod des Komponisten Siegfried Matthus: Pädagoge und Wegbereiter der Neuen Musik. br-klassik.de, 2021-08-30. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).
↑ Te Deum von Siegfried Matthus. deutschlandfunkkultur.de, 2005-11-11. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 139. ISBN 83-224-0656-8.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2342. ISBN 0-02-865529-X.

[adk-3] Siegfried Matthus. adk.de. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).

[br-4] Franziska Stürz: Zum Tod des Komponisten Siegfried Matthus: Pädagoge und Wegbereiter der Neuen Musik. br-klassik.de, 2021-08-30. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).

[deutschlandfunkkultur-5] Te Deum von Siegfried Matthus. deutschlandfunkkultur.de, 2005-11-11. [dostęp 2022-10-24]. (niem.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]