Siraitia

Siraitia
Ilustracja
Owoce Siraitia grosvenorii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dyniowce

Rodzina

dyniowate

Rodzaj

Siraitia

Nazwa systematyczna
Siraitia Merr.
Pap. Michigan Acad. Sci. 19: 200 (1934)[3]
Typ nomenklatoryczny

S. silomaradjae Merrill[4]

Synonimy
  • Microlagenaria (C.Jeffrey) A.M.Lu & J.Q.Li
  • Neoluffa Chakrav.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Siraitia – rodzaj roślin z rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Obejmuje cztery gatunki[3]. Jeden – Siraitia africana – rośnie w równikowej Afryce, a trzy pozostałe w południowo-wschodniej Azji[3]. Rośliny te rosną w lasach na zboczach gór, nad brzegami rzek, w zaroślach. Gatunek afrykański rósł na brzegu jeziora i w zaroślach, od lat 60. XX wieku jest zaginiony[5].

Z owoców Siraitia grosvenorii sporządza się słodki, sycący napój[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Zielne pnącza osiągające do 7 m długości z okazałymi, kulistawymi bulwami[5]. Pędy pokryte czarnymi, czarnobrązowymi lub żółtawymi gruczołkami, łodygi kanciaste i bruzdowane[7]. Wąsy czepne rozwidlone na końcach[5].
Liście
Całobrzegie, z rzadka ząbkowane, nieklapowane lub z 3–5 klapami. Blaszka jajowato sercowata[5][7]. Od spodu blaszki silnie owłosione[7].
Kwiaty
Rozdzielnopłciowe – żeńskie i męskie w osobnych kwiatostanach powstają na tych samych roślinach (dwupiennych). Kwiatostany męskie są wiechowate, a kwiaty żeńskie wyrastają pojedynczo, w parach lub w kilkukwiatowych gronach lub pęczkach. Dno kwiatowe jest zredukowane, dzwonkowate, z 5 równowąskimi, lancetowatymi lub trójkątnymi działkami kielicha. Płatki korony są lancetowate do zaokrąglonych, kremowe. W kwiatach męskich pręcików jest 5, są albo wszystkie wolne, albo zrastają się w dwie pary i jeden pozostaje wolny. W kwiatach żeńskich obecnych jest 5 prątniczków oraz słupek składający się z jajowatej, owłosionej zalążni z licznymi zalążkami i z tęgą szyjką słupka na końcu trójdzielną, zwieńczoną dwułatkowymi znamionami[7][5].
Owoce
Kulistawe lub wydłużone mięsiste jagody, po dojrzeniu żółte. Nasiona nieliczne, szerokojajowate lub podługowate, spłaszczone, jasnobrązowe lub żółtawe, bez skrzydełek lub z 2–3 korkowatymi skrzydełkami[7][5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj z monotypowego plemienia Siraitieae z rodziny dyniowatych Cucurbitaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  3. ↑ a b c d e Siraitia Merr., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
  4. ↑ Siraitia Merr.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
  5. ↑ a b c d e f Klaus Kubitzki, Flowering Plants. Eudicots: Sapindales, Cucurbitales, Myrtaceae, Berlin, Heidelberg: Springer-Verlag Berlin Heidelberg, 2011, s. 137, ISBN 978-3-642-14396-0.
  6. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 860, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ a b c d e Anmin Lu, Charles Jeffrey, Siraitia Merrill, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2024-12-12].
  8. ↑ Genus Siraitia Merr.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].