Skoczek (ssaki)

Skoczek
Dipus
A.E.W. Zimmermann, 1780[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – skoczek azjatycki (Dipus sagitta)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

skoczkowce

Rodzina

skoczkowate

Podrodzina

skoczki

Rodzaj

skoczek

Typ nomenklatoryczny

Mus sagitta Pallas, 1773

Synonimy
Gatunki

9 gatunków (w tym 7 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Skoczek[8] (Dipus) – rodzaj ssaków z podrodziny skoczków (Dipodinae) w obrębie rodziny skoczkowatych (Dipodidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji[9][10][11].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 115–145 mm, długość ogona 140–180 mm, długość ucha 16–23 mm, długość tylnej stopy 57–67 mm; masa ciała 46–128 g[10][12].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1780 roku niemiecki zoolog Eberhard August Wilhelm von Zimmermann w książce swojego autorstwa o tytule Geographische Geschichte des Menschen, und der allgemein verbreiteten vierfüßigen Thiere[1]. Zimmermann wymienił kilka gatunków – Yerbua capensis Forster, 1778, Mus longipes Linnaeus, 1758 (nomen dubium), Mus jaculus Pallas, 1779 (= Dipus sibiricus major Kerr, 1792), Mus sagitta Pallas, 1773, Dipus Hudsonius E.A.W. Zimmermann, 1780 i Mus tamaricinus Pallas, 1779 – na gatunek typowy wyznaczając skoczka azjatyckiego (D. sagitta).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dipus (Tipus, Dypus, Dipsus): gr. διπους dipous, διποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotny”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”[13].
  • Dipodipus: gr. διπους dipous, διποδος dipodos „dwunożny”, od δι- di- „podwójny”, od δις dis „dwukrotny”, od δυο duo „dwa”; πους pous, ποδος podos „stopa”; rodzaj Dipus A.E.W. Zimmermann, 1780[5]. Gatunek typowy: Mus sagitta Pallas, 1773.
  • Sminthoides: rodzaj Sminthus[b] Nordmann, 1840 (smużka); -οιδης -oidēs „przypominający[14]. Gatunek typowy: †Sminthoides fraudator Schlosser, 1924.
  • Scirtodipus: gr. σκιρταω skirtaō „skakać”[15]; rodzaj Dipus A.E.W. Zimmermann, 1780. Gatunek typowy: †Scirtodipus kazakhstanica Savinov, 1970.

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[16][12][9][8]:

Opisano również gatunki wymarłe:

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Dipus A.E.W. Zimmermann, 1780.
  2. ↑ Synonim Sicista J.E. Gray, 1827.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b E.A.W. von Zimmermann: Geographische Geschichte des Menschen, und der allgemein verbreiteten vierfüßigen Thiere. Cz. 2. Leipzig: Weygand, 1780, s. 354. (niem.).
  2. ↑ P.S. Pallas: Zoographia Rosso-Asiatica: sistens omnium animalium in extenso Imperio Rossico, et adjacentibus maribus observatorum recensionem, domicilia, mores et descriptiones, anatomen atque icones plurimorum. T. 1. Petropoli: Ex Officina caes. Academiae Scientiarum, 1811, s. 181. (łac.).
  3. ↑ J.M. Bechstein: Gemeinnützige Naturgeschichte Deutschlands nach allen drey Reichen: ein Handbuch zur deutlichern und vollständigern Selbstbelehrung besonders für Forstmänner, Jugendlehrer und Oekonomen. T. 1. Cz. 1. Leipizg: Bey Siegfried Lebrecht Crusius, 1801, s. 206. (niem.).
  4. ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 303, 1821. (ang.). 
  5. ↑ a b É.L. Trouessart: Conspectus mammalium Europae. Faune des mammifères d’Europe. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1910, s. 207. (fr.).
  6. ↑ a b M. Schlosser. Tertiary vertebrates from Mongolia. „Palaeontologica Sinica”. Series C. 1, s. 34, 1924. (ang.). 
  7. ↑ a b П.Ф. Савинов: Тушканчиковые (Rodentia, Mammalia) неогена Казахстана. W: Материалы по эволюции наземных позвоночных. Москва: Наука, 1970, s. 114. (ros.).
  8. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 230. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  9. ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 322. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  10. ↑ a b J. Michaux & G. Shenbrot: Family Dipodidae (Jerboas). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 96. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  11. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Dipus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-16].
  12. ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 208. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  13. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 240, 1904. (ang.). 
  14. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
  15. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 206.
  16. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-30]. (ang.).
  17. ↑ a b Zazhigin i Lopatin 2001 ↓, s. 63.
  18. ↑ Qiu i Li 2016 ↓, s. 263.
  19. ↑ Qiu i Li 2016 ↓, s. 261.
  20. ↑ Zazhigin i Lopatin 2001 ↓, s. 634.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]