Skórecznica ciemnobrązowa

Skórecznica ciemnobrązowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

jodłownicowate

Rodzaj

skórecznica

Gatunek

skórecznica ciemnobrązowa

Nazwa systematyczna
Laurilia sulcata (Burt) Pouzar
Česká Mycol. 13(1): 14 (1959)
Multimedia w Wikimedia Commons

Skórecznica ciemnobrązowa (Laurilia sulcata (Burt) Pouzar) – gatunek grzybów z rodziny jodłownicowatych (Bondarzewiaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Laurilia, Bondarzewiaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1902 r. Edward Angus Burt, nadając mu nazwę Stereum sulcatum[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu w 1959 r. Zdeněk Pouzar przenosząc go do utworzonego przez siebie rodzaju Laurilia[1].

Synonimy:

  • Echinodontium sulcatum (Burt) H.L. Gross 1964
  • Lloydella sulcata (Burt) Lloyd 1916
  • Lopharia cheesmanii (Wakef.) G. Cunn. 1963
  • Peniophora cheesmanii Wakef. 1915
  • Stereum sulcatum Burt 1902
  • Stereum sulcatum f. crassum Parmasto 1963[2].

Polską nazwę zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocniki

Wieloletnie, skórzaste lub zdrewniałe, rozpostarte lub rozpostarto-odgięte, występujące pojedynczo lub w grupach, w których sąsiednie owocniki zlewają się z sobą. Osiągają rozmiary od 2 do 20 cm, formy rozpostarto-odgięte do 30 cm i grubość 0,2–1 cm. Powierzchnia górna w różnych odcieniach brązu, owłosiona. Pod skórką znajduje się ciemniejsza warstwa widoczna w postaci linii na przekroju poprzecznym. Podobna ciemniejsza warstwa znajduje się również przy podłożu. Brzeg w tym samym kolorze, w owocnikach rozpostarto-odgiętych ostry, pofałdowany, o szerokości 1–2 mm, w owocnikach rozpostartych postrzępiony, o szerokości ok. 1 mm, czasami go brak. Kontekst o barwie od jasnoróżowej przez cynamonową do jasnoochrowej, skórzasty lub zdrewniały, o grubości 2–4 mm (wyjątkowo do 1 cm). Hymenofor tej samej barwy co kontekst, gładki, watowaty, z brodawkami, które w miejscach wystających mogą osiągnąć wysokość do 1 cm.Wewnątrz są one ciemniejsze, czasami z czarniawym rdzeniem[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy trimityczny. W kontekście strzępki szkieletowe grubościenne do litych, średnicy 3–5 µm, bladożółte, nieciemniejące w roztworze KOH, z rzadkimi sprzążkami, regularnie rozgałęzione, splątane. Strzępki łącznikowe grubościenne o wąskim świetle lub lite, często rozgałęzione, splątane. Strzępki generatywne cienkościenne, o średnicy 3–4 µm, szkliste, gładkie, z rzadkimi sprzążkami i sporadycznymi wtórnymi prostymi przegrodami, często rozgałęzione. Strzępki hymenium podobne do strzępek kontekstowych, z wyjątkiem koloru brązowego, lekko ciemniejącego w roztworze KOH, luźno ułożone, szkliste. Strzępki ciemniejszego subhymenium w większości szkieletowe, silnie rozgałęzione, w roztworze KOH bordowe. Podstawki maczugowate, 20–35 × 4–6 µm, szkliste, 4-sterygmowe. Zarodniki kuliste do sprawie kulistych, 5–6,5 × 4,5–6 µm, szkliste, silnie amyloidalne, kolczaste[4].

Gatunki podobne

Podobna jest skórnikówka białobrązowa (Laxitextum bicolor), która też ma kolczaste zarodniki, ale występuje na drewnie drzew liściastych[5].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Skórecznica ciemnobrązowa występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie najwięcej jej stanowisk podano na Półwyspie Skandynawskim[6]. W Polsce do 2003 r. znane było tylko jedno stanowisko. W. Wojewoda uważał, że prawdopodobnie jest bardzo rzadka i zagrożona wyginięciem[3]. Nie znalazła się jednak w Czerwonej liście roślin i grzybów Polski[7]. Znajduje się natomiast na czerwonych listach gatunków zagrożonych w Niemczech, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Słowacji i Czechach[3].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach iglastych i mieszanych na martwym drewnie drzew iglastych[3]. Powoduje białą zgniliznę drewna, bardzo podobną do tej wywołanej przez czyrogmatwicę sosnową (Porodaedalea pini)[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-03-06].
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-03-06].
  3. ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 389, ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c Laurilia sulcata [online], Mycobank [dostęp 2022-03-06].
  5. ↑ Tvefarvet filtskind [online] [dostęp 2022-03-06].
  6. ↑ Mapa występowania skórecznicy ciemnobrązowej na świecie [online] [dostęp 2022-03-06].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.