Skórniczek jodłowy

Skórniczek jodłowy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

Echinodontiaceae

Rodzaj

skórniczek

Gatunek

skórniczek jodłowy

Nazwa systematyczna
Amylostereum chailletii (Pers.) Boidin
Revue mycologique, Paris 23(3): 345 (1958)
Multimedia w Wikimedia Commons

Skórniczek jodłowy, skórniczek Chailleta (Amylostereum chailletii (Pers.) Boidin) – gatunek grzybów z rodziny Echinodontiaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Amylostereum, Echinodontiaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon nadając mu nazwę Thelephora chailletii[1]. Jego opis jest jednak niejasny, autor nie podaje podłoża, na którym znalazł owocniki tego gatunku i w kolekcji brak eksykatu. Z tego powodu epitet gatunkowy jest niepewny[2]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1958 r. Jacques Boidin[1].

Ma 10 synonimów. Niektóre z nich:

  • Kneiffia atkinsonii (Ellis & Everh.) Rick 1934
  • Lloydellopsis chailletii (Pers.) Pouzar 1959[3].

Stanisław Domański w 1991 r. nadał mu polską nazwę skórniczek Chailleta, Władysław Wojewoda w 2003 r. zmienił ją na skórniczek jodłowy[2].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Owocnik

Rozpostarty lub rozpostarto-odgięty, o grubości około 1–3 mm, tworzący drobne, wąskie, ciemnobrązowe, nieregularnego kształtu i owłosione kapelusiki. Powierzchnia hymenialna ochrowo-brązowa do brązowej, często nieco niejednolita, po wyschnięciu zwykle spękana w małe kwadraty. Brzeg nieco pogrubiony i delikatnie owłosiony (włoski widoczne dopiero przez soczewkę)[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy dimityczny. Strzępki generatywne cienkościenne z licznymi sprzążkami. Strzępki szkieletowe proste, grubościenne i jasnobrązowe z kilkoma sprzążkami. Owocnik zróżnicowany poprzecznie na dwie odrębne warstwy o różnych strukturach strzępek, a mianowicie warstwę subikularną lub kontekstową ze strzępkami ułożonymi mniej więcej równolegle do podłoża oraz warstwę subhymenium ze strzępkami pionowymi. Pierwsza składa się z bogato rozgałęzionych, szklistych strzępek generatywnych ze sprzążkami, oraz słabo rozgałęzionych, prostych, brązowawych strzępek szkieletowych z kilkoma sprzążkami. Strzępki są głównie cienkościennymi lub grubościennymi strzępkami generatywnymi o średnicy 3-4 µm i otaczają liczne inkrustowane cystydy. Z tych generatywnych strzępek rozwiną się nowe podstawki i cystydy. Cystydy żółtawobrązowe, grubościenne i wierzchołkowo inkrustowane, część inkrustowana ma wymiary około 15–20 × 5 µm. Młode cystydy szydłowate, cienkościenne i gładkie. Kilka większych, cienkościennych, zaokrąglonych do szydłowatych cystyd, często zawierających oleiste krople lub żywiczne ziarna, ma pozornie charakter gleocystyd i najwyraźniej pozostaje cienkościenna. Podstawki wąskie, mniej więcej maczugowate, około 20–25 × 4–5 µm z 4 sterygmami i sprzążką bazalną. Zarodniki cylindryczne lub wąsko elipsoidalne, 6–7,5 × 2,5–3 µm, gładkie i amyloidalne[4].

Gatunki podobne

Podobny jest skórniczek jałowcowy (Amylostereum laevigatum). Morfologicznie bardzo trudne do odróżnienia są także owocniki skórniczka świerkowego (Amylostereum areolatum), zwłaszcza młode i rozpostarte[2].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje w Ameryce Północnej, Europie, Azji i Australii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony i podano wiele jego stanowisk[5]. Również w Polsce nie jest rzadki. W. Wojewoda w 2003 r. przytacza wiele jego stanowisk[2].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach iglastych i mieszanych na niedawno obumarłych lub obumierających drzewach, głównie na jodle, rzadziej na świerku. Znajdywano go także na belkach drewnianych mostów i na drewnianych konstrukcjach ogrodowych[2]. Powoduje białą zgniliznę drwna[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-03-06].
  2. ↑ a b c d e Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  3. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-03-06].
  4. ↑ a b c Amylostereum chailletii [online], Mycobank [dostęp 2022-03-02].
  5. ↑ Mapa występowania skórniczka jodlowego na świecie na świecie [online] [dostęp 2022-03-06].