Sonet 117 (William Szekspir)

Pierwszy przekład sonetu 117 na język polski z 1913 przez ks. Marię Sułkowską[1][2].

Accuse me thus: that I have scanted all,
Wherein I should your great deserts repay,
Forgot upon your dearest love to call,
Whereto all bonds do tie me day by day;
That I have frequent been with unknown minds,
And given to time your own dear-purchas'd right;
That I have hoisted sail to all the winds
Which should transport me farthest from your sight.
Book both my wilfulness and errors down,
And on just proof surmise, accumulate;
Bring me within the level of your frown,
But shoot not at me in your waken'd hate;

Since my appeal says I did strive to prove
The constancy and virtue of your love.
William Shakespeare[3]

Racz-że mnie łajać za to skąpstwo marne
W tem, com ci winien za twoje przysługi;
Że się do twojej miłości nie garnę,
Z którą mnie łączył dzień jeden i drugi;
Że na łup czerni rzuciła rozrzutna
Dłoń ma twe prawa tak drogo kupione,
Żem na wsze wiatry rozpinał swe płótna,
By w jaknajdalszą przeniosły mnie stronę.
Spisuj me błędy, notuj samowolę,
Syp dowodami choćby najrzęsiściej,
Kieruj przeciwko mnie swój gniew na czole,
Tylko swej żywej szczędź mi nienawiści.

Wszystkom to czynił, me kochanie lube,
Aby twą wierność wystawić na próbę.
tłum. Jan Kasprowicz[4]

Sonet 117 (incipit ACcuſe me thus,that I haue ſcanted all[a]) – jeden z cyklu 154 sonetów autorstwa Williama Szekspira. Po raz pierwszy został opublikowany w 1609 roku[5].

Sonet 117 powraca do tematyki sonetów 109 – 113[6].

Treść

[edytuj | edytuj kod]

W sonecie tym podmiot liryczny, przez niektórych badaczy utożsamiany z autorem[7][8], broni się przed zarzutami zdrady oraz nielojalności wobec młodzieńca[6]. W szerszym kontekście sonetów 33–36, poruszających temat opuszczenia i nielojalności, 40–42 – zdrady młodzieńca, 66–70 – bezwartościowości i wewnętrznej zdrady, 87–98 – zalet i wad, porzucenia i separacji i 105 – stałości można uznać, że to podmiot liryczny musi znaleźć wytłumaczenie dla pozornego opuszczenia ukochanego, a nie młodzieniec, który jest usprawiedliwiony i nie musi się tłumaczyć[6].

W warstwie słownej sonet 117 jest skonstruowany jak kalambur sonetu 116, używa tych samych słów, metafor oraz języka celem uzyskania całkowicie odmiennego efektu[9]. Przy użyciu tych samych słów podmiot liryczny scharakteryzowany jest w sonecie 116 jako osoba wielka, szlachetna, niedbająca o szczegóły i której umysł nie poddaje się logice, natomiast w sonecie 117 jako małostkowa, drobiazgowa a której umysł ściśle poddaje się logice[9].

Polskie przekłady

[edytuj | edytuj kod]
1913 Oskarż mię o to, żem rozproszył włości, Maria Sułkowska [10]
1922 Racz-że mnie łajać za to skąpstwo marne Jan Kasprowicz [4]
1948 Napiszę w owym oskarżenia akcie, żem zalegał Władysław Tarnawski [11]
1961 Oskarżaj mnie, żem lekko twe zalety cenił, Wiesław Strzałkowski [12]
1968 Wyrzucaj mi, że nie dość wdzięcznie płacę długi Marian Hemar [13]
1979 Tak mnie oskarżaj: że wszystko strwoniłem, Maciej Słomczyński [14]
2011 Oskarż mnie, że wciąż spóźnia się owa danina, Stanisław Barańczak [7]
2015 Skarż mnie tak: otom zaniedbał odpłaty Ryszard Długołęcki [15]

Uwagi

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać William Shakespeare: Shake-speares Sonnets. Neuer before Imprinted. (A Louers Complaint. By William Shake-speare.). Londyn: 1609.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Wiktor Hahn: Shakespeare w Polsce : bibliografia. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, s. 36-38.
  2. ↑ Wanda Krajewska: Recepcja literatury angielskiej w Polsce w okresie modernizmu (1887-1918): informacje, sạdy, przekłady. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1972, s. 228.
  3. ↑ publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Charles Knox Pooler (red.): The Works of Shakespeare: Sonnets. Londyn: Methuen & Company, 1918, seria: The Arden Shakespeare [1st series]. OCLC 4770201.
  4. ↑ a b Jan Kasprowicz: William Shakespeare Sonety z angielskiego przełożył Jan Kasprowicz. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska“, 1922.
  5. ↑ Roman Dyboski: O sonetach i poematach Szekspira.. Warszawa: Gebethner&Wolff, 1914, s. 28, 81.
  6. ↑ a b c Shakespeare's Sonnets – Sonnet CXVII. Oxquarry Books Ltd. [dostęp 2018-08-24]. (ang.).
  7. ↑ a b Stanisław Barańczak: William Shakespeare Sonety Przekład, wstęp i opracowanie Stanisław Barańczak. Kraków: Wydawnictwo a5, 2011. ISBN 978-83-61298-50-2.
  8. ↑ Henryk Zbierski: William Shakespeare. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 552-577. ISBN 83-214-0524-X.
  9. ↑ a b Stephen Booth: Shakespeare's sonnets edited with analytic commentary. New Haven and London: Yale University Press, 1977, s. 392-385. ISBN 978-0-300-08506-8.
  10. ↑ Maria Sułkowska (MUS): Sonety Shakespeare’a I-CXXXIV i CXXXVII-CLIV. Kraków: G. Gebethner i spółka, 1913.
  11. ↑ Fragment spuścizny Władysława Tarnawskiego. Sonety, „Lukrecja”, „Wenus i Adonis”. Autograf, 3 zeszyty. Dar Joanny Tarnawskiej. Dzieła W. Sheakespeare’a w przekładzie W. Tarnawskiego.. Biblioteka Jagiellońska Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-16)].
  12. ↑ Wiesław Strzałkowski: William Szekspir. Sonety.. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy, 1961.
  13. ↑ Marian Hemar: Sonety Szekspira. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1968.
  14. ↑ Maciej Słomczyński: Shakespeare William - Dzieła tom. 18 Sonety. Warszawa: Wydawnictwo Literackie, 1979.
  15. ↑ Ryszard Długołęcki: William Shakespeare Sonety przekład Ryszard Długołęcki. Bydgoszcz: Arspol, 2015. ISBN 978-83-936744-1-1.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Sonety Williama Shakespeare’a