Speleomantes – rodzaj płazów ogoniastych z podrodziny Plethodontinae w rodzinie bezpłucnikowatych (Plethodontidae).
Rodzaj obejmuje gatunki występujące na Sardynii, od centralnych po północno-zachodnie Włochy i w południowo-wschodniej Francji[4].
- Atylodes: etymologia nieznana. Gatunek typowy: Salamandra genei Schegel; nomen oblitum[4].
- Speleomantes: gr. σπηλαιον spēlaion „jaskinia”[8]; μαντις mantis, μαντεως manteōs „wieszcz, prorok”[9]. Opisany jako podrodzaj rodzaju Hydromantes.
Klasyfikowany przez część autorów nie jako odrębny rodzaj, lecz jako podrodzaj w obrębie rodzaju Hydromantes (np. Wake, Salvador i Alonso-Zarazaga, 2005[6]). Do rodzaju należą następujące gatunki[4][10]:
- Speleomantes ambrosii (Lanza, 1955) – jaskinnica zmienna
- Speleomantes flavus (Stefani, 1969) – jaskinnica żółta
- Speleomantes genei (Temminck & Schlegel, 1838) – jaskinnica sardyńska[11]
- Speleomantes imperialis (Stefani, 1969) – jaskinnica cesarska
- Speleomantes italicus (Dunn, 1923) – jaskinnica włoska[11]
- Speleomantes sarrabusensis Lanza, Leo, Forti, Cimmaruta, Caputo & Nascetti, 2001
- Speleomantes strinatii (Aellen, 1958) – jaskinnica francuska
- Speleomantes supramontis (Lanza, Nascetti & Bullini, 1986) – jaskinnica cętkowana
- ↑ Traktowany jako rodzaj[4].
- ↑ Traktowany jako podrodzaj rodzaju Hydromantes[4].
- ↑ Traktowany jako rodzaj[4].
- ↑ Speleomantes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ A. Dubois. Miscellanea nomenclatorica batrachologica (IV). „Alytes”. 3, s. 103–110, 1984. (ang.).
- ↑ J. von N.F.X. Gistel: Die Lurche Europas. Ein Beitrag zur Lehre von der geographischen Verbreitung derselben. W: J. von N.F.X. Gistel (red.): Blick in das Leben der Natur und des Menschen. Ein Taschenbuch zur Verbreitung gemeinnütziger Kenntniss insebesondere des Natur-, Länder- und Völkerkunde, Künste und Gewerbe. Leipzig: Gb. Wartig, 1868, s. 158. (niem.).
- ↑ a b c d e f D. Frost: Speleomantes Dubois, 1984. [w:] Amphibian Species of the World 6.2, an Online Reference [on-line]. American Museum of Natural History. [dostęp 2024-07-23]. (ang.).
- ↑ B. Lanza: I Rettili e gli Anfibi. W: I. Camard, S. Falchi & G. Nudda: L’ambiente Naturale in Sardegna (Elementi di Base per la Conoscenza e la Gestione del Territorio). Sassari: Carlos Delfino, 1986, s. 310. ISBN 88-7138-131-9. (wł.).
- ↑ a b D.B. Wake, A. Salvador & M.A. Alonso-Zarazaga. Taxonomy of the Plethodontid Salamander Genus Hydromantes (Caudata: Plethodontidae). „Amphibia-Reptilia”. 26, s. 543–548, 2005. (ang.).
- ↑ D.R. Vieites, M.-S. Min & D.B. Wake. Rapid diversification and dispersal during periods of global warming by plethodontid salamanders. „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”. 104 (50), s. 19904, 2007. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 217.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 131.
- ↑ Nazwy polskie za: Załącznik 2: Gatunki zwierząt będące przedmiotem zainteresowania wspólnoty, ze wskazaniem tych, które wymagają ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000, oraz gatunków zwierząt o znaczeniu priorytetowym. Lex.pl. [dostęp 2018-04-29].
- ↑ a b Sowińska M., Wideński M., Zalewski P., Wielka Encyklopedia Zwierząt Tom 7 Płazy traszki i salamandry, 2013, s. 34, ISBN 978-83-248-4001-4.
Identyfikatory zewnętrzne (
takson):