Spolana

Spolana s.r.o.

Państwo	Czechy
Kraj	środkowoczeski
Siedziba	Neratovice
Adres	ulice Práce 657, 277 11 Neratovice
Data założenia	1992
Dane finansowe
Wynik operacyjny	433,5 mln CZK (2017)
Aktywa	1,621 mld CZK (2017)
Położenie na mapie kraju środkowoczeskiego Spolana s.r.o.
Położenie na mapie Czech Spolana s.r.o.
50°16′11″N 14°30′50″E/50,269722 14,513889
Strona internetowa

Spolana s.r.o. – fabryka chemiczna położona w Neratovicach w Czechach, w kraju środkowoczeskim nad rzeką Łabą. Jej działalność skoncentrowana jest przede wszystkim na eksporcie własnych produktów - eksportowanych jest ponad 80% produkcji. Spółka produkuje PVC, nawozy, gazy techniczne i inne wyroby nieorganiczne i chemiczne. Fabryka zatrudnia ponad 700 osób. Od 2016 r. wchodzi w skład Grupy Unipetrol^[1].

Historia

W 1898 r. V. B. Goldberg założył w Neratovicach fabrykę produkującą mydło, świeczki i oleje. W 1905 r. na jej miejscu powstało przedsiębiorstwo Františka Šebora, produkujące wszelkiego rodzaju chemikalia. Decydujący wpływ na rozwój miasta miało stopniowe poszerzanie produkcji chemicznej w pobliżu Łaby, która stanowiła źródło wody. W latach 1908-1915 istniał na tym terenie mniejszy zakład produkujący amoniak i nawozy, później (w okresie międzywojennym) powstały tu zakłady produkcyjne i magazyny żywności (cukierki, czekolada, wyroby rybne, musztardy, przyprawy do zup, marmolady, cykoria). Po okupacji terenów przygranicznych fabryka została kupiona w 1939 r. przez Spolek pro chemickou a hutní výrobu (Towarzystwo Produkcji Chemicznej i Hutniczej), które zaczęło ją rozbudowywać. Podstawą działalności przedsiębiorstwa w tym okresie była produkcja czystych chemikaliów, preparatów do zwalczania szkodników rolnych i kosmetyki samochodowej. Towarzystwo przystąpiło następnie do budowy kompleksu chemicznego, zajmującego się produkcją chloru za pomocą elektrolizy, produkcją wodorotlenku sodu oraz włókien wiskozowych. Zbudowano także elektrociepłownię węglową, wodociągi i elektrownię wodną na Łabie. Wszystkie te wydarzenia odegrały się do końca 1946 r.^[2]

W 1945 r. doszło do upaństwowienia Towarzystwa oraz fabryki w Neratovicach. W 1950 r. przedsiębiorstwo usamodzielniło się przyjmując nazwę Spolana. W kolejnych latach zostały do niego dołączone przedsiębiorstwa chemiczne w Křincu i Kralupach nad Vltavou (Reagencie). W połowie lat sześćdziesiątych usamodzielniła się produkcja chemikaliów laboratoryjnych (Lachema Neratovice). Wszystkie ówczesne przedsiębiorstwa modernizowały się i rozszerzały swoją działalność, dobudowano wytwórnię kwasu siarkowego z pirytu, zakład produkcji kleju kostnego i oczyszczalnię ścieków.

Później zbudowano zakład produkcji kaprolaktamu, w Velvarach zbudowano filię pomocniczą. Rozwój osiągnął swój szczyt w latach 1970 - 1976, kiedy to zbudowano nowe zakłady produkujące chlor za pomocą elektrolizy z soli, powstała nowa wytwórnia kwasu siarkowego i polichlorku winylu (PVC). Po 1970 r. starsze zakłady, takie jak fabryka kleju kostnego czy stara elektroliza chloru, zostały zamknięte. Zbudowano dominujący nad całym kompleksem komin o wysokości 200 m i 100-metrowe wieże chłodnicze. Przebudowano bloki elektrowni, zmodernizowano produkcję włókien i zbudowano zakład produkcji oestrophanu^[3].

Od końca 2001 r. do listopada 2006 r. Spolana wchodziła w skład Grupy Unipetrol, która w maju 2005 r. stała się częścią polskiego koncernu PKN Orlen. W listopadzie 2006 r. UNIPETROL sprzedał swoje udziały w Spolanie polskiej spółce ANWIL SA, która wchodzi również w skład koncernu PKN Orlen. W czerwcu 2016 r. Spolana została ponownie sprzedana Grupie UNIPETROL.

Stan obecny

Worek z kaprolaktamem

W 2016 r. UNIPETROL RPA zawarł umowę kupna z firmą Anwil, na podstawie której uzyskał 100% udziałów spółki SPOLANA^[4]. W ostatnich latach dochodzi do kolejnych inwestycji w modernizację przedsiębiorstwa i poszerzanie portfela produktów. Na początku 2018 r. Spolana wprowadziła na rynek nową, granulowaną formę nawozu rolnego siarczanu amonu. W tym samym roku rozpoczęła budowę nowej ciepłowni gazowej, służącej do produkcji pary wykorzystywanej przy eksploatacji obiektów w kompleksie. Nowa elektrociepłownia będzie wyposażona w dwa kotły parowe na gaz ziemny o mocy 2 x 35 ton pary na godzinę. Zastąpią one obecne kotły na węgiel brunatny. Zakończenie budowy planowane jest na rok 2019. Łączna wartość inwestycji wyniesie 200 mln koron.

Prezesi Zarządu Spolany

• 2018 – Jacek Aliński
• 2018 – do chwili obecnej – Krzysztof Bączyk

Przypisy

1. Spolana [online], www.spolana.cz [dostęp 2018-09-06]  (cz.).
2. Spolana [online], www.spolana.cz [dostęp 2018-09-06]  (cz.).
3. Merkur, Neratovice, město zeleně, chemie a mládí, 1985 . Brak numerów stron w książce
4. Spolana se vrací pod křídla Unipetrolu, má posílit stabilitu výroby [online], iDNES.cz, 10 czerwca 2016 [dostęp 2018-09-06] .