Stanisław Grocholski, właśc. Stanisław Norbert Jan Grocholski herbu Syrokomla (ur. 6 czerwca 1860 w Żołyni[1][a], zm. 26 lutego 1932 w Buffalo[5]) – polski malarz, grafik i ilustrator[6].
Syn Antoniego Rafała pieczętującego się herbem Syrokomla i Izabeli Wysockiej[7][8]. Na przestrzeni lat kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, a także Akademii Sztuk Pięknych w Monachium[7]. Jego nauczycielami byli Władysław Łuszczkiewicz, Jan Matejko, Carl Wurzinger, i Sándor Wagner[9][b]. Debiutanckim obrazem malarza, wystawionym na Lwowskiej Wystawie Obrazów i Rzeźb w 1877 roku była Hania[10]. Podczas pobytu w Monachium wystawił z kolei obraz Wieszanie bielizny[11]. Mieszkając w stolicy Bawarii założył prywatną szkołę malarstwa i rysunku[12]. Wysyłał również swoje prace na wystawy krajowe do Warszawy i Krakowa. Malował głównie portrety, sceny rodzajowe (często podejmował tematykę religijną[13], a także folkloru żydowskiego). Poza wystawami, reprodukcje jego dzieł można było zobaczyć również na łamach czasopism „Kłosy” i „Tygodnika Ilustrowanego”. W 1899 roku sprzedał dom i razem z żoną, Izabelą wyemigrował z Niemiec do Stanów Zjednoczonych[11]. Od momentu wyjazdu (1901)[14] mieszkał w Milwaukee, San Francisco, Chicago, Nowym Jorku i Buffalo[11], gdzie był pracownikiem polskiego konsulatu[5] (prawdopodobnie po 1918 roku).
Zmarł 26 lutego 1932 w szpitalu Lafayette General w Buffalo[5].
- ↑ Niektóre źródła, w tym strona domowa rodziny Grocholskich, M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego, oraz Słownik powiatu łańcuckiego podają błędną datę urodzenia – 6 czerwca 1858[2][3][4].
- ↑ Polski Słownik Biograficzny podaje, iż jedną z uczelni na której studiował Grocholski miała być także Akademia Sztuk Pięknych w Paryżu. Jego nauczycielem miał być Leon Bonnat. Magdalena Mnich na stronach 8-10 swojej pracy wskazuje jednak, że informacja ta jest niepewna, najprawdopodobniej błędna.
- ↑ Mnich 2005 ↓, s. 6.
- ↑ Grocholski Stanisław (1858 – 1932) [online], Strona domowa rodziny Grocholskich .
- ↑ Grocholski Stanisław [online], M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego .
- ↑ Grocholski Stanisław [online], Słownik powiatu łańcuckiego .
- ↑ a b c Mnich 2005 ↓, s. 28.
- ↑ Grocholski, Stanisław [online], Porta Polonica [dostęp 2021-08-21] (pol.).
- ↑ a b JolantaJ. Maurin-Białostocka JolantaJ., JanuszJ. Derwojed JanuszJ., Słownik Artystów Polskich i Obcych w Polsce Działających: malarze, rzeźbiarze, graficy. D-G, t. 2, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki, Zakład Narodowy Im. Ossolińskich, 1975, s. 473-474 [dostęp 2021-08-21] (pol.).
- ↑ Grocholski Stanisław, [w:] Historia rodu Grocholskich – 1.3. Gałąź Wołyńska [online], Strona domowa rodziny Grocholskich, 22 marca 2018 [dostęp 2021-08-21] (pol.), Ujęty jako pozycja nr 10 razem ze Stefanem i Zdzisławem Grocholskimi.
- ↑ Mnich 2005 ↓, s. 19-21.
- ↑ Mnich 2005 ↓, s. 19.
- ↑ a b c Stanisław Grocholski, [w:] „KURYER LITERACKO-NAUKOWY”. Dodatek do Nru 350. „Il. Kuryera Codz.” z dnia 18 grudnia 1933 r. [online] .
- ↑ Stanislaw Grocholski - życie [online], Pinakoteka [dostęp 2021-08-21] .
- ↑ Stanisław Grocholski [online], artyzm.com [dostęp 2021-08-21] .
- ↑ Stanisław Grocholski - malarz, Polska, baza artystów [online], Agra-Art [dostęp 2021-08-21] .