Stanisław Stefanek
| |||
| |||
| Kraj działania | |||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
7 maja 1936 | ||
| Data i miejsce śmierci |
17 stycznia 2020 | ||
| Biskup diecezjalny łomżyński | |||
| Okres sprawowania |
1996–2011 | ||
| Biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński | |||
| Okres sprawowania |
1980–1996 | ||
| Wyznanie | |||
| Kościół | |||
| Inkardynacja | |||
| Śluby zakonne |
8 września 1958 | ||
| Prezbiterat |
28 czerwca 1959 | ||
| Nominacja biskupia |
4 lipca 1980 | ||
| Sakra biskupia |
24 sierpnia 1980 | ||
| Odznaczenia | |||
| |||
| Data konsekracji |
24 sierpnia 1980 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Szczecin | ||||
| Miejsce | |||||
| Konsekrator | |||||
| Współkonsekratorzy | |||||
| |||||
| |||||
Stanisław Józef Stefanek[1] (ur. 7 maja 1936 w Majdanie Sobieszczańskim, zm. 17 stycznia 2020 w Lublinie) – polski duchowny rzymskokatolicki, chrystusowiec, doktor nauk teologicznych, biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński w latach 1980–1996, biskup diecezjalny łomżyński w latach 1996–2011, od 2011 biskup senior diecezji łomżyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 7 maja 1936 w Majdanie Sobieszczańskim. W latach 1949–1951 kształcił się w Niższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców w Ziębicach. W 1951 przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie rozpoczął nowicjat, a 8 września 1952 złożył pierwszą profesję w Towarzystwie Chrystusowym. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców, studiując w latach 1954–1956 filozofię w Ziębicach, a w latach 1956–1960 teologię w Poznaniu[1]. 8 września 1958 złożył w Poznaniu śluby wieczyste[2]. Tamże 28 czerwca 1959 Antoni Baraniak, arcybiskup metropolita poznański, udzielił mu święceń prezbiteratu. Od 1961 do 1965 studiował na Sekcji Biblijnej Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, otrzymując w 1965 magisterium z teologii. Dalsze studia specjalistyczne odbył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1972–1973. Doktorat z teologii biblijnej uzyskał w 1980 na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie na podstawie dysertacji Wyrocznia Balaama (Lb. 22–24) i ich relektura w tradycjach prorockich[1].
Do października 1960 pomagał w pracy duszpasterskiej w Sarbi, Pyrzycach i Goleniowie. Następnie był wikariuszem w parafiach Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szczecinie i św. Józefa w Stargardzie Szczecińskim. Aktywnie zajmował się popularyzacją wiedzy biblijnej. Wygłaszał wykłady i prelekcje w Klubach Inteligencji Katolickiej w Poznaniu, Toruniu i Wrocławiu. Współpracował z duszpasterstwem akademickim w Poznaniu i Szczecinie. W latach 1976–1980 pełnił funkcję wikariusza generalnego (zastępcy generała) Towarzystwa Chrystusowego. Został członkiem Komisji ds. Misji i członkiem Konsulty przy Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce[1].
W latach 1965–1980 prowadził wykłady z egzegezy Starego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców w Poznaniu, w latach 1968–1972 pełniąc równocześnie funkcje asystenta dyrektora studiów filozoficzno-teologicznych i wicerektora[1]. W 1972 rozpoczął prowadzenie zajęć zleconych z zakresu teologii biblijnej, małżeństwa i rodziny na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[1][3]. Tamże w 1976 objął stanowisko asystenta, a w 1980 starszego wykładowcy[1]. Od 1980 był zastępcą dyrektora, a w latach 1993–2008 dyrektorem Instytutu Studiów nad Rodziną, mieszczącego się w strukturach Akademii Teologii Katolickiej (od 1999 Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)[4].
Decyzją papieża Jana Pawła II 4 lipca 1980 został prekonizowany biskupem pomocniczym diecezji szczecińsko-kamieńskiej ze stolicą tytularną Forum Popilii. Święcenia biskupie otrzymał 24 sierpnia 1980 w katedrze św. Jakuba w Szczecinie. Udzielił mu ich Kazimierz Majdański, biskup diecezjalny szczecińsko-kamieński, któremu asystowali Bolesław Pylak, biskup diecezjalny lubelski, i Jan Gałecki, biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „In omnibus Christus” (We wszystkim Chrystus)[2]. W latach 1980–1996 był wikariuszem generalnym diecezji. W kurii biskupiej zajmował się sprawami duszpasterskimi i zakonnymi. Należał do rady kapłańskiej (jako jej wiceprzewodniczący) oraz rady duszpasterskiej (w latach 1993–1996 jej przewodniczący)[1].
26 października 1996 został przeniesiony na urząd biskupa diecezjalnego diecezji łomżyńskiej. 28 października 1996 kanonicznie przejął diecezję, zaś 17 listopada 1996 odbył ingres do katedry św. Michała Archanioła w Łomży[1]. Przeprowadził I synod diecezjalny[5]. Utworzył Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Centrum Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego oraz okno życia. Promował ruchy prorodzinne, jak Ruch Rodzin Nazaretańskich, Domowy Kościół i wspólnoty Focolari. Zainicjował otwarte studium dla małżonków, a także marsze dla życia i dni młodzieży[6]. Założył Radio Nadzieja[7] i muzeum diecezjalne[5]. Przeprowadził renowację kościoła katedralnego[5]. 11 listopada 2011 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji łomżyńskiej[8][9].
W ramach Episkopatu Polski został członkiem Komisji (od 1996 Rady) ds. Rodziny, w latach 1994–2007 pełnił w niej funkcję przewodniczącego[1][3]. Ponadto wszedł w skład Komisji ds. Misji (1980–1989), Komisji ds. Zakonnych (1980–1994) i Komisji ds. Liturgii (1989–1994). W styczniu 1993 został członkiem Papieskiej Rady ds. Rodziny[1].
W 2006 konsekrował biskupa pomocniczego łomżyńskiego Tadeusza Bronakowskiego, a w 2011 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego[10].
Zmarł 17 stycznia 2020 w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej[11] w Lublinie[12]. 23 stycznia 2020 został pochowany w katedrze św. Michała Archanioła w Łomży[13], w krypcie biskupów łomżyńskich[14].
Odznaczenia, wyróżnienia, upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 2009 prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski[15].
W 2016 nadano mu honorowe obywatelstwo Łomży[16], a w 2018 przyznano mu Odznakę Honorową Województwa Podlaskiego[17]. W 2008 otrzymał Medal za Zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego[18].
W 2011 został laureatem Nagrody im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego, przyznawanej przez Tygodnik Rodzin Katolickich „Źródło” i Fundację Źródło[19].
W 2007 został włączony do konfraterni zakonu paulinów[20]. W 2013 otrzymał stopień patriotyczny w ruchu Rycerzy Kolumba[21].
W 2022 jego imię nadano Studium Życia Rodzinnego w Łomży[22].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 133–134. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 344–345. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ a b Bp Stanisław Stefanek przechodzi na emeryturę. ekai.pl (arch.), 2011-11-11. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Powstanie Instytutu Studiów nad Rodziną i jego rozwój do roku 2010. wsr.uksw.edu.pl (arch.). [dostęp 2016-10-08].
- ↑ a b c Słowo pasterskie bp. Janusza o zmarłym Biskupie Stanisławie. diecezja.lomza.pl (arch.), 2020-01-18. [dostęp 2021-09-25].
- ↑ Tu chcę zasłużyć na życie wieczne. „Przewodnik Katolicki”. Nr 8/2011 (edycja archidiecezji krakowskiej). ISSN 0137-8384. [dostęp 2015-03-16].
- ↑ Diecezja łomżyńska: nowy dyrektor Radia Nadzieja. ekai.pl (arch.), 2010-07-28. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Rinuncia del Vescovo di Łomża (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2011-11-11. [dostęp 2014-02-09]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury: Diecezja Łomżyńska. episkopat.pl (arch.), 2011-11-11. [dostęp 2014-02-09].
- ↑ Stanisław Stefanek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-02-09]. (ang.).
- ↑ Zmarł ks. bp Stanisław Stefanek. radiomaryja.pl, 2020-01-17. [dostęp 2020-01-18].
- ↑ Zmarł bp Stanisław Stefanek TChr. episkopat.pl. [dostęp 2020-01-17].
- ↑ Uroczystości pogrzebowe bp. Stanisława Stefanka. ekai.pl, 2020-01-23. [dostęp 2020-01-26].
- ↑ T. Trzaska: „Mówiłeś, że nie ma stopni władzy. Są stopnie służby!”. Pożegnaliśmy śp. bp. Stanisława Stefanka TChr. diecezja.lomza.pl (arch.), 2020-01-23. [dostęp 2021-09-25].
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 28, poz. 305 [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Uchwała Nr 191/XXIV/16. lomza.pl, 2016-04-20. [dostęp 2017-04-13].
- ↑ Uroczysta, wyjazdowa sesja Sejmiku Województwa Podlaskiego w Łomży. wrotapodlasia.pl, 2018-10-09. [dostęp 2019-03-31].
- ↑ Bp Stefanek laureatem Medalu za Zasługi dla KUL (opis). ekai.pl (arch.), 2008-04-17. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Za opiekę nad rodzinami. dziennikpolski24.pl, 2011-02-10. [dostęp 2014-10-13].
- ↑ Trzech biskupów zostało jasnogórskimi konfratrami. ekai.pl (arch.), 2007-01-16. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Łomża: trzej biskupi w gronie Rycerzy Kolumba. ekai.pl (arch.), 2013-10-26. [dostęp 2018-11-18].
- ↑ Studium Życia Rodzinnego dostało imię biskupa Stanisława Stefanka. bialystok.tvp.pl, 2022-10-22. [dostęp 2023-11-01].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Nota biograficzna Stanisława Stefanka na stronie diecezji łomżyńskiej (arch.). [dostęp 2021-09-25].
- Stanisław Stefanek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-08].
- Stanisław Stefanek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-21] (ang.).
- Stanisław Stefanek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-10-17].