Stare Babice
| wieś | |
 Kościół w centrum Starych Babic | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
2708[2] |
| Strefa numeracyjna |
22 |
| Kod pocztowy |
05-082[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WZ |
| SIMC |
0008964[4] |
Położenie na mapie gminy Stare Babice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego  | |
 52°15′04″N 20°50′29″E/52,251111 20,841389[1]
| |
Stare Babice – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Stare Babice[4][5].
Do 1952 roku miejscowość była siedzibą gminy Blizne. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa warszawskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Stare Babice.
Komunikacja
[edytuj | edytuj kod]Wieś znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 580 z Warszawy przez Leszno do Żelazowej Woli i Sochaczewa, 13 km na zachód od centrum Warszawy.
Stare Babice połączone są z Bemowem przez linie autobusowe 714, 719 i 729, oraz z Młocinami przez linię 712 obsługiwane przez Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Na terenie wsi znaleziono grób z młodszej epoki kamienia (neolitu), cmentarzysko kultury przeworskiej (grobów jamowych), cmentarzysko kultury wejherowsko-krotoszyńskiej (grobów kloszowych), ślady osadnictwa kultury łużyckiej (epoki brązu i wczesnej epoki żelaza)[potrzebny przypis].
Najstarsze wzmianki o wsi pochodzą z 1400 roku, dotyczą Marcina Babicy podkomorzego warszawskiego[potrzebny przypis].
Średniowieczne Babice znajdowały się na zachód od dzisiejszego rynku na wzniesieniu przy strudze. W pierwszej połowie XVI wieku w Babicach istniał kościół drewniany, parafia i szkoła parafialna.
W 1728 zbudowany został murowany kościół fundacji kanclerza wielkiego koronnego Jana Sebastiana Szembeka; przebudowany w latach 1899-1902 wg projektu Józefa Piusa Dziekońskiego[6].
W 1827 wieś liczyła 26 domów, 266 mieszkańców, miejscowa parafia zaś 3098 wiernych. W tym samym roku, potomkowie rodu Babickich opuścili Babice i przeprowadzili się do guberni mińskiej, a kolejny właściciel, Jasieński, zginął w powstaniu styczniowym, a dwór do niego należący spłonął. Dobra babickie zostały podzielone na mocy carskiego ukazu.
Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich z roku 1880[7]:
Babice, wieś i folwark, powiat warszawski, gmina Blizne, o 9 wiorst w zachodnio-północnej stronie od Warszawy. W 1827 r. miała 28 domów i 266 mieszkańców. Babice, parafia, dekanat warszawski, liczy 3098 dusz.
Pod koniec XIX wieku powstały na tym terenie umocnienia Twierdzy Warszawa, a fort IIa na dzisiejszym Bemowie został nazwany Fortem Babice, a na dawnej drodze z Babic do Warszawy przez Groty powstał Fort Blizne (Fort III). W latach 20. XX wieku na terenie dawnego poligonu przy Forcie Babice powstała Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna, zniszczona w 1945. W 1939 przez Babice kilka razy przechodziła linia frontu w trakcie obrony Warszawy. W 1942 miała tam miejsce egzekucja 110 Żydów przywiezionych z getta warszawskiego.
Od 1990 roku na terenie Starych Babic publikowane jest czasopismo "Gazeta Babicka". Pierwszy numer ukazał się w styczniu 1990 roku[8].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- kościół pw. Wniebowzięcia NMP z 1728, przebudowany w latach 1899-1902 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego
- plebania kościoła pw. Wniebowzięcia NMP
- cmentarz parafialny z nagrobkami z przełomu XIX/XX wieku (wśród pochowanych m.in. aktor Henryk Borowski)
- cmentarz wojenny z 373 mogiłami z II wojny światowej: żołnierzy Wojska Polskiego poległych w 1939, powstańców, partyzantów AK Zgrupowania Kampinos oraz ludności cywilnej pomordowanej w okresie okupacji. Wpisany do rejestru zabytków nr rej. 1582
Osoby związane z Starymi Babicami
[edytuj | edytuj kod]- Sanah – polska piosenkarka, skrzypaczka i kompozytorka; mieszka w miejscowości
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 128856
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2022. Liczba mieszkańców w dniu 31.12.2022 s. 8 [dostęp 2024-01-24]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1194 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Słowniczek krajoznawczy wraz z najważniejszymi informacjami praktycznymi. W: Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981, s. 63.
- ↑ Babice 1(3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 3.
- ↑ Fijałkowski Red Stanisław, Gazeta Babicka : Biuletyn Komitetu Obywatelskiego "Solidarność" w Babicach. 1990 nr 1 (styczeń), Komitet Obywatelski "Solidarność" w Babicach Starych, 1990, s. 1 [dostęp 2023-09-30].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Kasprzycki, Jerzy Stanisław Majewski: Korzenie miasta, T. 6, Niedaleko od Warszawy. Warszawa: „Veda”, 2004, s. 150-152. ISBN 83-85584-84-6.
- Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska: przewodnik. Pruszków: Rewasz, 2002. ISBN 83-85557-96-2.
- Gmina Stare Babice
- Babicki Portalik Internetowy
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Babice 1(3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 68.
- Babice (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 58.
- Czasopismo "Gazeta Babicka" w wersji cyfrowej
