Stargard Gubiński

Stargard Gubiński

wieś
Ośrodek zdrowia w Stargardzie Gubińskim
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	krośnieński
Gmina	Gubin
Liczba ludności (2013)	208[2]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	66-633[3]
Tablice rejestracyjne	FKR
SIMC	0909549
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin Stargard Gubiński
Położenie na mapie Polski Stargard Gubiński
Położenie na mapie województwa lubuskiego Stargard Gubiński
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego Stargard Gubiński
51°52′57″N 14°47′08″E/51,882500 14,785556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Stargard Gubiński (niem. Stargardt^[4], łuż. Stary Grod)^[5][6] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin. Położona nad rzeką Lubsza przy drodze nr 287 i nieczynnej linii kolejowej Gubin – Lubsko.

W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Stargard Gubiński^[7][8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.

Historia

Niewiele się zmieniała przez wieki nazwa wsi. W 1357 roku była znana jako Stargrad, w 1393 zmieniła się na Stargard, w 1452 jako Stargrade, aby od 1527 powrócić do nazwy Stargard („Stary Gród”)^[9]. Pierwszym właścicielem wioski był mieszkaniec Gubina Zache, a później do 1848 roku należała do majątku w Grabicach^[9]. W 1485 roku powstał we wsi pierwszy kościół^[9]. Obecną budowlę wzniesiono z kamieni^[10] w pierwszej połowie XVIII wieku, stawiając przy niej drewnianą dzwonnicę^[9]. Nieremontowany kościół zaczął niszczeć, a nawet wydano ekspertyzę o jego rozbiórce. Burza i silny wiatr, który przeszedł 13 lutego 1997 roku nad wsią dopełnił zniszczenia^[9]. W 2001 roku ówczesny proboszcz i mieszkańcy odrestaurowali^[11] świątynię, upamiętniając to wydarzenie tablicą w dwóch językach^[9]. Do wsi należał w XIX wieku folwark oraz młyn wodny przy Lubszy^[9][10].

W 1945 roku wieś zasiedlili repatrianci z Bukowiny (dzisiejszej Rumunii)^[12]

Od 1954 roku mieściła się we wsi Gromadzka Rada Narodowa, a następnie po zniesieniu powiatu gubińskiego weszła w skład powiatu lubskiego^[8]. Istniało tu do 1956 roku Rolnicze Zrzeszenie Spółdzielcze im. Karola Świerczewskiego, a w 1969 roku było kółko rolnicze^[8]. Utworzono we wsi w 1999 roku SPZOZ z filiami w Chlebowie, Grabicach, Polu i Strzegowie^[13].

Wieś w 1988 roku zamieszkiwało 217 osób, w 1993 roku 181, a w 2000 199 osób. Od 2004 roku wieś posiada sieć wodną^[13].

• 
  Zabudowania wsi
• 
  Zabudowania wsi

Zabytki

Kościół pw. św. Józefa

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[14]:

• kościół pod wezwaniem świętego Józefa, gotycki z XIV wieku^[4]. Powiększony w XVIII stuleciu o ceglane przybudówki oraz drewnianą wieżę. Jest to salowa świątynia założona na placu zbliżonym do prostokąta. Posiada wieżę wzniesioną na rzucie kwadratu. Korpus kościoła pokryty jest dachem trójspadowym, a wieża brogowym. Posiada wysokie okna, które w większości są zamknięte łukowato^[4]. W przyziemiu wieży znajduje się wejście główne. Drewniany strop belkowy przykrywa wnętrze świątyni, który podparty jest czworobocznymi filarami. Wspierają one jednocześnie szerokie empory. Za ołtarzem znajduje się dobudowana część z pomieszczeniem naziemnym oraz krypta grobowa. Ołtarz główny oraz prospekt organowy z ornamentalno–heraldyczną dekoracją snycerską pochodzi z czasów barokowej przebudowy stargardzkiej świątyni^[4].

Zobacz też

• Powiat gubiński
• Stargard

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129469
2. Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1217 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Krzysztof Garbacz: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. s. 242.
5. Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7. Brak numerów stron w książce
6. Tuż po wojnie Stary Gród – Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
7. Od 15 stycznia 1976 roku został zniesiony
8. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 312
9. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 311
10. Gubińskie Towarzystwo Kultury – Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 29
11. Przy wsparciu środków otrzymanych z RFN
12. Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego. s. 35.
13. Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 313
14. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2013-01-24].

Bibliografia

• Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. – Zeszyty Gubińskie nr 5 s.29
• Henryk Stachowicz: Rozwój gospodarczy powiatu gubińskiego w okresie 15-lecia Polski Ludowej. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej i Stowarzyszenie Pionierów Miasta Gubina, 2012. Brak numerów stron w książce
• Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 311-316. ISBN 978-83-88059-54-4.
• Garbacz Krzysztof: Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego tom 1. Zielona Góra: Agencja Wydawnicza „PDN”, 2011, s. 242. ISBN 978-83-919914-8-2.