Stary Jaworów
| wieś | |
 Kamienne krzyże przy kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
242 m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
418[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
58-140[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DSW |
| SIMC |
0852571 |
Położenie na mapie gminy Jaworzyna Śląska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu świdnickiego  | |
 50°53′27″N 16°25′50″E/50,890833 16,430556[1]
| |
Stary Jaworów (niem. Alt Jauernick[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie świdnickim, w gminie Jaworzyna Śląska[5].
Podział administracyjny
[edytuj | edytuj kod]W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka o miejscowości znajduje się w łacińskim dokumencie z 1250 roku wydanym przez papieża Innocentego IV w Lyonie, gdzie wieś zanotowana została w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Javorovo”[6].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół filialny Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, z przełomu XIV/XV w., XVIII w.
- pałac nr 48, z 1770 r.
Pozostałe zabytki
[edytuj | edytuj kod]- przed murem cmentarza Kościelnego stają dwa stare kamienne krzyże monolitowe. Nie jest znany ich wiek ani funkcja. Na jednym znajduje się ryt miecza. Określane są jako tzw. krzyże pokutne. Jest to jednak hipoteza nie poparta żadnymi dowodami. Biorąc pod uwagę, że krzyże stoją koło kościoła, przy którym był 600 lat cmentarz grzebalny, najbardziej prawdopodobne jest, że to krzyże cmentarne[8].
- na lewo od bramy wejściowej na cmentarz kościelny stoi drewniany krzyż z wyciętą z blachy i pomalowaną postacią Chrystusa[8] Niegdyś takie krzyże były bardzo popularne na Dolnym Śląsku. Współcześnie jest ich coraz mniej, gdyż blaszane figury zastępowane są przy remontach postacią Ukrzyżowanego z tworzywa sztucznego[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 129819
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1219 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości.
- ↑ Stary Jaworów – krzyż z Chrystusem z blachy. kapliczki.org.pl, 2020. [dostęp 2020-06-26].
- ↑ Grünhagen 1866 ↓, s. 281.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 161. [dostęp 2012-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ a b Stary Jaworów – krzyż z Chrystusem z blachy. kapliczki.org.pl, 2019. [dostęp 2020-06-26]. (pol.).
- ↑ Krzyże z Chrystusem wyciętym z blachy. kapliczki.org.pl, 2019. [dostęp 2020-06-26]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Colmar Grünhagen, Regesten zur Schlesischen Geschichte, Breslau: Josef Max & KOMP., 1866 (niem.).
- Rezydencje ziemi świdnickiej, zespół redakcyjny: W. Rośkowicz, S. Nowotny, R. Skowron, Świdnica 1997, s. 55.
