Stary Wielisław

Stary Wielisław

wieś
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Starym Wielisławiu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Kłodzko
Wysokość	310-360[2] m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	900[3]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-313[4]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853027
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko Stary Wielisław
Położenie na mapie Polski Stary Wielisław
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Stary Wielisław
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Stary Wielisław
50°24′04″N 16°33′52″E/50,401111 16,564444[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Mauzoleum księcia Jana Ziębickiego w Starym Wielisławiu

Dwór w Starym Wielisławiu

Stary Wielisław (niem. Altwilmsdorf^[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko, w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, na pograniczu z Rowem Górnej Nysy.

Do wsi należy przysiółek Kolonia Stary Wielisław. Obecnie nazwa niestandaryzowana^[6].

Położenie

Stary Wielisław to duża i luźno zabudowana wieś łańcuchowa o długości około 5,2 km, leżąca w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, w rozległej dolinie, wzdłuż dolnego biegu Wielisławki, na wysokości około 310–360 m n.p.m.^[2]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.

Nazwa

12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Stary Wielisław^[5].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

• kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Starym Wielisławiu, parafialny z XV–XVIII wieku, powstał w miejscu starszego, drewnianego, w którym miał zatrzymać się św. Wojciech w drodze misyjnej z Czech do Polski^{[potrzebny przypis]}. Mur obronny z ok. 1569 po wewnętrznej stronie posiada kryty krużganek, kaplica w kształcie baszty obronnej, wystrój późnobarokowy z XVIII w., w głównym ołtarzu drewniana figura Matki Bożej Wielisławskiej z XV w., ambona z ok. 1770, stalle, kute kraty w prezbiterium z 1650, obrazy procesyjne reprezentują barokową sztukę ludową^[8],
• mur z obejściem podcieniowym i budynkami bramnymi z XVIII–XIX wieku,
• kaplica – w domniemanym miejscu śmierci księcia Jana ziębickiego, wzniesiona według projektu Ludwiga Schneidera z 1904 roku^[2],
• zespół dworsko-folwarczny z pierwszej połowy XIX wieku:
  • dwór
  • oficyna,
  • dwie obory z częścią mieszkalną,
  • spichrz wschodni,
  • spichrz zachodni,
  • stajnia z wozownią,
  • aleja kasztanowa na podwórzu gospodarczym,
  • taras widokowy z balustradą,
  • ogrodzenie, murowano-metalowe.

Koleje

Przez wieś przebiega linia kolejowa nr 309 z Kłodzka do Kudowy-Zdroju, z czynnym przystankiem kolejowym Stary Wielisław^[2].

Zobacz też

• Parafia św. Katarzyny w Starym Wielisławiu
• Bitwa pod Starym Wielisławiem

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130116
2. Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 419–426. ISBN 83-85773-06-1.
3. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
5. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
6. Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-08-02] .
7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 68. [dostęp 2012-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
8. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 157.

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.

Linki zewnętrzne

• Wilmsdorf, Alt 1.–3., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 492 .