Sticherus

Sticherus
Ilustracja
Sticherus flabellatus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

telomowe

Gromada

naczyniowe

Klasa

paprocie

Podklasa

paprotkowe

Rząd

glejcheniowce

Rodzina

glejcheniowate

Rodzaj

Sticherus

Nazwa systematyczna
Sticherus C. Presl
Tent. Pterid. 51. ante 2 Dec 1836[3]
Typ nomenklatoryczny

S. laevigatus (Willdenow) K. B. Presl[3]

Synonimy
  • Mertensia Willdenow (1804), not Roth (1797)[4]

Sticherusrodzaj paproci z rodziny glejcheniowatych (Gleicheniaceae). Zalicza się do niego około 87[5]–95 gatunków[6], występujących głównie w strefie równikowej oraz na półkuli południowej. Największe zróżnicowanie gatunków jest w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej, gdzie występują 54 gatunki[6]. W Afryce rośnie kilka gatunków, w Malezji – 16 (do Chin na północy sięga już tylko jeden[4]), 9 na wyspach Oceanii w strefie tropikalnej, 6 w Australii i Nowej Zelandii, 5 w Chile[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Sticherus flabellatus
Rozwijający się, pseudodychotomiczny liść Sticherus cunninghamii
Fragment spodniej strony liścia Sticherus owhyhensis
Pokrój
Paprocie naziemne, o płożących, długich i okrytych łuskami kłączach[7][8], z wyrastającymi z nich pojedynczo, wzniesionymi liśćmi[4].
Liście
Oś liścia pokryta łuskami frędzlowato orzęsionymi na brzegach, włoskami gwiazdkowatymi[8] lub naga[7]. Blaszka liściowa pierzasto podzielona lub z pączkiem szczytowym zamierającym i rozwidlająca się w efekcie pseudodychotomicznie. Odcinki liścia występują w rzędach wzdłuż wszystkich jego rozgałęzień[8][4]. Od centralnej wiązki przewodzącej w poszczególnych odcinkach odchodzą żyłki boczne z reguły pojedynczo, widlasto rozgałęzione[8][4].
Zarodnie
Siedzące, skupione po 3–5 (rzadko 2 lub 6)[6] w kupki bez zawijki. Kupki powstają w pojedynczych rzędach po obu stronach centralnej żyłki przewodzącej odcinków liścia, odsunięte od brzegu liścia[8][4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Płat Sticherus quadripartitus
Wykaz gatunków[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229. 
  3. a b Index Nominum Genericorum. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-02-17].
  4. a b c d e f Sticherus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-02-17].
  5. a b Sticherus C.Presl. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-12].
  6. a b c Jasiva Gonzales R., Michael Kessler. A synopsis of the Neotropical species of Sticherus (Gleicheniaceae), with descriptions of nine new species. „Phytotaxa”. 31, 2011. 
  7. a b c Sticherus C.Presl. [w:] Flora of New Zealand [on-line]. Landcare Research. [dostęp 2018-02-17].
  8. a b c d e Patrick J. Brownsey, John C. Smith-Dodsworth: New Zealand Ferns and Allied Plants. Auckland: David Bateman, 2000, s. 57. ISBN 1-86953-003-9.