Studniczek
| Niphargus | |
| Schiödte, 1849 | |
 Studniczek Niphargus ictus w Jaskiniach Frassari, Włochy | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Niphargus |
Studniczek, kiełż podziemny[potrzebny przypis], nifargus (Niphargus) – rodzaj żyjących w wodach podziemnych skorupiaków z rzędu obunogów. Ciało przezroczyste lub śnieżnobiałe[1]. Oczy zupełnie zanikły lub zachowały się szczątkowo. Czułki niezbyt długie, ostatnia para odnóży odwłokowych mocno wydłużona, rozgałęziona na dwie części i wygięta ku górze[2], płytka ogonowa częściowo rozszczepiona.[3] Żyjące w Polsce gatunki mają ok. 1 cm długości ciała[1].
Studniczki występują w różnych rodzajach naturalnych wód podziemnych – jaskiniowych strumieniach, rzekach i jeziorkach[1] oraz żyłach wodnych. Spotkać je można jednak też w głębokich studniach, na dnie dużych, głębokich górskich jezior oligotroficznych i w części osłoniętych źródeł, a nawet w kałużach, mających połączenie z wodami podziemnymi.[3][4] Ponad 50 gatunków studniczków zamieszkuje głównie Europę Południową i Środkową – szczególnie Bałkany, a także przylegające rejony Azji[3]. Z Polski znane są co najmniej 4 gatunki[2]. Spotyka się je w Tatrach, Beskidach i Sudetach[1]. Studniczki, podobnie jak prapierścienice jaskiniowe, najpewniej są w Polsce pozostałością fauny ostatniego morza zalewającego część kraju, istniejącego w miocenie[1].
Gatunki
[edytuj | edytuj kod]Gatunki występujące w Polsce
- studniczek podziemny, skorupiak studzienny (Niphargus aquilex)
- studniczek tatrzański (Niphargus tatrensis)
- studniczek, kiełż podziemny[5] (Niphargus puteanus)
- Niphragus arndti – obecnie Niphragellus arndti
Do studniczków w szerszym rozumieniu (w polskich wodach podziemnych odnotowano 6 gatunków obunogów) zalicza się również, prócz rodzaju Niphargellus[2], rodzaj Synurella[4] o wyraźnie widocznych oczach[2]. W Polsce znany jest 1 gatunek należący do niego:
- Synurella ambulans – zamieszkuje także wody powierzchniowe[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Kazimierz Kowalski: Jaskinie Polski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1965, s. 50, 139.
- ↑ a b c d e Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej. Wigierski Park Narodowy. (pol.).
- ↑ a b c Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 332.
- ↑ a b Anna Stańczykowska: Zwierzęta bezkręgowe naszych wód. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1986, s. 125, 126, 256-257. ISBN 83-02-00153-8.
- ↑ Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.