Sybaldia

Sybaldia
Ilustracja
Morfologia (Sibbaldia procumbens)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

sybaldia

Nazwa systematyczna
Sibbaldia L.
Sp. Pl. 284. 1753
Typ nomenklatoryczny

Sibbaldia procumbens L.[3]

Synonimy
  • Coelas Dulac
  • Dryadanthe Endl.[3][4]
  • Potentilla L. sect. Sibbaldia (L.) Hooker f.
  • Potentilla subg. Sibbaldia (L.) Syme[5]
  • Sibbaldianthe Juzepczuk.[6]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Sybaldia (Sibbaldia L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych (Rosaceae). Do rodzaju należy w zależności od ujęcia od 6[5] do około 20 gatunków[6], występujących w strefie okołobiegunowej i na obszarach górskich półkuli północnej[6]. Do flory Polski należy sybaldia rozesłana (S. procumbens)[7]. Nazwa rodzajowa upamiętnia profesora medycyny z Edynburga – Roberta Sibbalda (1642–1722)[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Niewysokie (zwykle od 2 cm do 15 cm wysokości, rzadziej do 30 cm) byliny[5] o drewniejące nasadzie. Pęd płożący lub wzniesiony[6], zwykle szczeciniasto lub przylegle owłosiony, rzadko nagi[5].
Liście
Skrętoległe, w większości skupione w przyziemnej rozecie, trójdzielne lub rzadziej pojedyncze. U nasady z trwałymi, pochwiastymi przylistkami. Blaszka do 3 cm długości, z listkami na szczycie ząbkowanymi[5].
Kwiaty
Skupione po 3–12 w szczytowy kwiatostan, rzadziej pojedyncze. Kwiaty osiągają średnicę od 4 do 7 (rzadko 10) mm, wsparte są 5 drobnymi listkami kieliszka. Hypancjum płytkie, do 4 mm średnicy. Okółki okwiatu składają się z 5 działek i 5 płatków. Działki kielicha lancetowate do jajowatych, rozpostarte. Płatki korony żółte. Pręciki w liczbie 5 (rzadziej 10) są krótsze od płatków korony. Słupki w liczbie od 5 do 15, rzadko do 30[5].
Owoce
Nagie niełupki odpadające pojedynczo, ale skupione w owoc zbiorowy, wsparty trwałymi działkami kielicha i hypancjum[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna przedstawicieli tego rodzaju jest problematyczna. Włączani bywają w całości lub w części do rodzajów Argentina Hill, Piletophyllum (Soják) Soják, Potentilla, Sibbaldianthe Juzepczuk. lub Sibbaldiopsis[5].

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Fragariinae, plemienia Potentilleae, podrodziny Rosoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[8][9][2].

Pozycja na drzewie filogenetycznym plemienia[9]
Potentilleae
Potentillinae

Potentilla – pięciornik



Argentina



Fragariinae


Fragaria – poziomka





Potaninia



Dasiphora





Chamaecallis




Drymocallis



Chamaerhodos









Sibbaldia – sybaldia



Sibbaldianthe





Alchemilla – przywrotnik



Comarum – siedmiopalecznik






Wykaz gatunków[10][11]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  4. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
  5. ↑ a b c d e f g h i Barbara Ertter, James L. Reveal: Sibbaldia Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-09].
  6. ↑ a b c d Li Chaoluan (Li Chao-luang); Hiroshi Ikeda, Hideaki Ohba: Sibbaldia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-06-09].
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 166, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
  9. ↑ a b Torsten Eriksson, Nannie L. Persson, Jenny E.E. Smedmark, What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679.
  10. ↑ Sibbaldia L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-28].
  11. ↑ Nazwy polskie według: Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 167. ISBN 978-83-925110-5-2.