Szablogrzbiet

Szablogrzbiet
Pseudorca
Reinhardt, 1862[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – szablogrzbiet waleniożerny (P. crassidens)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

Whippomorpha

Infrarząd

walenie

Parvordo

zębowce

Nadrodzina

Delphinoidea

Rodzina

delfinowate

Podrodzina

Globicephalinae

Rodzaj

szablogrzbiet

Typ nomenklatoryczny

Phocaena crassidens R. Owen, 1846

Synonimy
Gatunki

2 gatunki (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Szablogrzbiet[4] (Pseudorca) – rodzaj wodnych ssaków z podrodziny Globicephalinae w obrębie rodziny delfinowatych (Delphinidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący na całym świecie w tropikalnych i ciepłych wodach oceanicznych o umiarkowanym klimacie, głównie od około 50°N do około 50°S[5][6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 510–610 cm; masa ciała 1200–2200 kg[7][8].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1862 roku duński zoolog Johannes Theodor Reinhardt w artykule poświęconym szablogrzbietowi waleniożernemu w duńskich wodach na łamach Oversigt over det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger[1]. Na gatunek typowy Reinhardt wyznaczył (oryginalne oznaczenie) szablogrzbieta waleniożernego (P. crassidens).

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Pseudorca: gr. ψευδος pseudos ‘fałszywy’; rodzaj Orca J.E. Gray, 1846 (orka)[9].
  • Neoorca (Neorca): gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Orca J.E. Gray, 1846 (orka)[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Orca (Pseudorca?) meridionalis Flower, 1865 (= Phocaena crassidens R. Owen, 1846).

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie gatunek[11][8][5][4]:

Opisano również plejstoceński gatunek wymarły[12]:

  1. Niepoprawna późniejsza pisownia Neoorca J.E. Gray, 1871.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b J.T. Reinhardt. Om en for den Danske Fauna ny Delphinart (Pseudorca crassidens Owen). „Oversigt over det Kongelige Danske Videnskabernes Selskabs Forhandlinger”. 1862, s. 151, 1862. (duń.). 
  2. J.E. Gray: Catalogue of seals and whales in the British museum. Supplement. London: The Trustees, 1871, s. 80. (ang.).
  3. M.C. McKenna & S.K. Bell: Classification of mammals above the species level. Nowy Jork: Columbia University Press, 1997, s. 384. ISBN 978-0-231-11013-6. (ang.).
  4. a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 188. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  5. a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 296. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
  6. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Pseudorca. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-06-09].
  7. J. Wang, K. Riehl & S. Dungan: Family Delphinidae (Ocean Dolphins). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 4: Sea Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2014, s. 590. ISBN 978-84-96553-93-4. (ang.).
  8. a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 580. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  9. Palmer 1904 ↓, s. 593.
  10. Palmer 1904 ↓, s. 454.
  11. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-25]. (ang.).
  12. H. Matsumoto. On some fossil cetaceans of Japan. „Science Reports of the Tohoku Imperial University”. 2nd series. 10 (1), s. 23, 1926. (ang.). 

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]