Szczurów (województwo mazowieckie)

Ten artykuł dotyczy miejscowości. Zobacz też: Inne znaczenia słowa Szczurów.
Szczurów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

węgrowski

Gmina

Korytnica

Liczba ludności (2018)

61[2]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

07-120[3]

Tablice rejestracyjne

WWE

SIMC

0675761[4]

Położenie na mapie gminy Korytnica
Mapa konturowa gminy Korytnica, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szczurów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Szczurów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Szczurów”
Położenie na mapie powiatu węgrowskiego
Mapa konturowa powiatu węgrowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Szczurów”
Ziemia52°21′53″N 21°50′28″E/52,364722 21,841111[1]

Szczurów – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie węgrowskim, w gminie Korytnica[4][5].

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Pniewniku[6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wsi jest przeniesieniem nazwy wcześniejszego gniazda rodowego szlacheckiego rodu Szczurowskich herbu Prus[7][8], nieistniejącego dziś (ostatnie wzmianki pochodzą z końca XIX wieku) Szczurowa w ziemi zakroczymskiej (parafia Grodziec), do którego Prusowie przybyli najprawdopodobniej w XIV wieku[9][10].

Szczurowo (do XVII wieku funkcjonowała taka forma nazwy[11]) w ziemi liwskiej (parafia Pniewnik) powstało na części wsi Kąty koło Liwa, którą nabył w pierwszej połowie XV wieku Andrzej ze Szczurowa, co potwierdza zachowany dokument źródłowy z 27 stycznia 1431 roku[12][13][14]. Z kolei dokument księcia mazowieckiego Konrada III Rudego z 1476 roku wymienia w Szczurowie trzech synów Andrzeja, a mianowicie Ścibora, Zbrosława i Piotra[15][16][17]. Zbrosław w roku 1474 otrzymał nadanie od w/w księcia Konrada w Goźdźcu (obecnie Gójszcz) przy granicy z Kałuszynem – obszar dzisiejszych części Gójszcza: Zbrożki i Skrzeki (do XVI wieku Szczurowo)[18][19]. Jego synowie, Piotr i Łukasz, dali początek rodom Gójskich-Skrzeków i Zbrożków, co oznacza, że przedstawiciele dwóch powyższych rodów są rodowcami Szczurowskich i de facto stanowią z nimi jeden ród[20][19]. Potomkowie Ścibora, Piotra oraz najstarszego syna Zbrosława, który pozostał na dziale w Szczurowie w parafii Pniewnik – Jana przyjęli nazwisko Szczurowski, które wykształciło się na przełomie XV i XVI wieku[21][22].

Z zachowanych rejestrów podatkowych wynika, że w roku 1665 w Szczurowie było 7 dymów i mieszkało tam 45 osób[11]. Natomiast w roku 1673 podatkiem objęto już tylko 24 osoby, zaś w roku 1676 ledwie 15 osób[11]. W roku 1790 w Szczurowie było 7 dymów i około 20 osób[23]. W 1827 roku odnotowano w Szczurowie 15 domów i 83 mieszkańców, natomiast w roku 1890 już tylko 10 domów i 17 mieszkańców[24], co zapewne było efektem dwóch powstań narodowych (listopadowego i styczniowego), które bardzo dotknęły ziemię liwską.

W styczniu 2011 roku w Szczurowie były 22 gospodarstwa rolne i 73 mieszkańców[25]; nie mieszkają tam już żadni Szczurowscy.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 134960
  2. ↑ Raport o stanie gminy. Liczba ludności w dn. 31.12.2018
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1254 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  7. ↑ Szczurowski 2018 ↓, s. 215-217 i 271-272.
  8. ↑ Szczurowski 2014 ↓, s. 41-101.
  9. ↑ Szczurowski 2018 ↓, s. 217.
  10. ↑ Szczurowski 2012 ↓, s. 34.
  11. ↑ a b c Szczurowski 2011 ↓, s. 82.
  12. ↑ Pomniki prawa 1930 ↓.
  13. ↑ Szczurowski 2014 ↓, s. 52-53.
  14. ↑ Szczurowski 2018 ↓, s. 271.
  15. ↑ Lubomirski 1863 ↓, s. 274.
  16. ↑ Szczurowski 2014 ↓, s. 53-54.
  17. ↑ Szczurowski 2018 ↓, s. 272.
  18. ↑ Wierzbowski 1915 ↓.
  19. ↑ a b Szczurowski 2018 ↓, s. 235-236 i 279-280.
  20. ↑ Szczurowski 2012 ↓, s. 39.
  21. ↑ Szczurowski 2014 ↓, s. 52 i 57.
  22. ↑ Szczurowski 2018 ↓, s. 209 i 272.
  23. ↑ Szczurowski 2011 ↓, s. 82-83.
  24. ↑ Szczurów 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 867..
  25. ↑ Szczurowski 2011 ↓, s. 84.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Piotr Szczurowski: Ród heraldyczny Prus na Mazowszu w XIII-XVI wieku. Sandomierz: ARMORYKA, 2018.
  • Piotr Szczurowski. Historia Szczurowskich – pięć wieków w ziemi liwskiej, zawsze na Mazowszu. „Rocznik Kałuszyński”. zeszyt 14, 2014. Kałuszyn. 
  • Piotr Szczurowski. Późnośredniowieczne osadnictwo rycerskie w ziemi liwskiej na przykładzie Szczurowa, Żaboklik i Czapli. „Rocznik Liwski”. tom 5, 2012. Liw. 
  • Piotr Szczurowski. Historia Szczurowa w ziemi liwskiej parafii Pniewnik w świetle najstarszych źródeł pisanych. „Zeszyty Korytnickie”. tom 3, 2011. Korytnica. 
  • Kodeks dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego. Warszawa: J. T. Lubomirski, 1863. nr LXXXIII.
  • Matricularum Regni Poloniae Summaria. T. 1, cz IV. Warszawa: T. Wierzbowski, 1915. nr 1047.
  • Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku. T. 2, księga oznaczona nr 334 z lat 1429-1433: Pomniki prawa. T. VI. Warszawa: 1930. nr 267.


Gmina Korytnica
Wsie
Pozostałe miejscowości

Herb gminy Korytnica