Szklanka (żegluga)
Szklanka (lub bicie/wybijanie szklanek) – na żaglowcach system bicia w dzwon okrętowy informujący o aktualnej godzinie wachty znajdujące się na statku.
Jako szklankę określa się pojedyncze uderzenie w dzwon okrętowy, odpowiadające upływowi kolejnych 30 minut w systemie 4 godzinnych wacht[1][2].
Ma to związek z używanymi dawniej do odmierzania czasu szklanymi klepsydrami (standardowo główne klepsydry na statku odmierzały 30 minut oraz 4 godziny). Po przesypaniu się piasku, klepsydrę 30 minutową obracano i uderzano w dzwon, z tendencją wzrostową: pierwsze 30 minut wachty - 1 uderzenie, kolejne 30 minut - 2 uderzenia itd. aż do końca wachty po 4 godzinach - 8 uderzeń (8 szklanek). Następna rozpoczynająca służbę wachta, wybijała najpierw 8 szklanek (na rozpoczęcie) po czym wybijała je od początku (po 30 minutach - 1 szklanka, po kolejnych 30 minutach - 2 szklanki itd.).
Wybijaniu szklanek towarzyszyła również odpowiednia rytmika. Każdej pełnej godzinie - 2 szybkie uderzenia, każdej połowie godziny - pojedyncze. Na przykład po upływie 3,5 godziny wachty wybijano: po 2 szybkie uderzenia dla każdej godziny (łącznie 3 serie) oraz pojedyncze uderzenie dla połowy godziny.
Szklanki wybijano o następujących godzinach (w systemie uproszczonym):
| Liczba szklanek | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| Rytmika | • | •• | •• • | •• •• | •• •• • | •• •• •• | •• •• •• • | •• •• •• •• |
| Czas trwania wachty | 0,5 godz. | 1 godz. | 1,5 godz. | 2 godz. | 2,5 godz. | 3 godz. | 3,5 godz. | 4 godz. (zakończenie) |
| Godziny | 00:30 | 01:00 | 01:30 | 02:00 | 02:30 | 03:00 | 03:30 | 04:00 |
| 04:30 | 05:00 | 05:30 | 06:00 | 06:30 | 07:00 | 07:30 | 08:00 | |
| 08:30 | 09:00 | 09:30 | 10:00 | 10:30 | 11:00 | 11:30 | 12:00 | |
| 12:30 | 13:00 | 13:30 | 14:00 | 14:30 | 15:00 | 15:30 | 16:00 | |
| 16:30 | 17:00 | 17:30 | 18:00 | 18:30 | 19:00 | 19:30 | 20:00 | |
| 20:30 | 21:00 | 21:30 | 22:00 | 22:30 | 23:00 | 23:30 | 24:00 |