Szwejkówko

Szwejkówko

osada
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	piski
Gmina	Orzysz
Liczba ludności (2010)	170
Strefa numeracyjna	87
Kod pocztowy	12-250[2]
Tablice rejestracyjne	NPI
SIMC	0764051
Położenie na mapie gminy Orzysz Szwejkówko
Położenie na mapie Polski Szwejkówko
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Szwejkówko
Położenie na mapie powiatu piskiego Szwejkówko
53°46′59″N 21°54′25″E/53,783056 21,906944[1]

Szwejkówko (niem. Klein Schweykowen lub Bulawskie) – osada w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Orzysz.

Miejscowość ma charakter rolniczy. Na jej obszarze znajduje się m.in. duże gospodarstwo rolne, specjalizujące się w hodowli bydła.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa suwalskiego.

Nazwa

Klein Schweykowen^[3][4], Bulawskie^[3][5] od właścicieli - Pułaskich.

Historia

Początek dobrom w Szwejkówku dał 1 łan nadany na prawie magdeburskim w roku 1493 ówczesnemu mieszkańcowi Grzegorzy Mikołajowi Jegerowi^[6] przez komtura ryńskiego Rudolfa von Tippelskirchena. W zamian za dan Mikołaj Jeger musiał cztery dni w roku brać udział konno w polowaniach oraz przewozić żywność. W 1555 roku potomek Mikołaja Jegera, ówczesny pastor z Okartowa Fryderyk Jeger^[3] (Fridrich Jäger)^[4] kupił od Jerzego von Diebesa (Georg von Diebes) bliżej nie określony fragment puszczy i bagna na prawie magdeburskim. Potwierdził to Książę Albrecht. W 1566 roku przy dobrach pastora z Okartowa 3 łany i 27 morgów otrzymał Wojtek Mross, zwany Myślętą^[3] (Wojtek Mróz Myślęta^[7]). Potem w Szwejkówku były dobra szlacheckie we władaniu Pułaskich (Bulawskich). W 1640 roku Jan Pułaski posiadał 7 łanów, a miał dostać 15, ale pozostałe łany nie nadawały się do użytku z powodu bagien. Dobra w Szwejkówku należały do rodziny Pułaskich do około 1680 roku. Potem zostały przejęte przez księcia Albrechta, a następnie przez Adama von Knebela. Wiadomo, że w 1693 roku majątek był już w posiadaniu Jerzego Fryderyka von Eulenburga. Po jego śmierci w 1699 roku przeszły w ręce jego syna (pogrobowiec) ale z przyczyn oczywistych zarządzał nimi ktoś inny. Najpierw Jan von Reibnitz, a potem wdowa po nim Maria Ester von Reibnitz. W 1716 roku dobra zostały scedowane na von Reibnitzów. W 1719 roku w posiadaniu Marii Ester von Reibnitz było już 16 łanów, ale w 1732 tylko 7 łanów. W XVIII wieku dobra w Szwejkówku należały również do rodziny von Knebel. Ryńscy von Knebelowie, właściciele dóbr w Szwejkówku, wywodzili się z jańsborskiej (piskiej) gałęzi rodu. Miejscowość otrzymała przywilej wolnego rybołówstwa. Dawniej administracyjnie podlegało rewirowi w Grzegorzach.

Bibliografia

• Grzegorz Białuński: Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1996, s. 254. ISSN 0585-3893.
• Barkowski, Otto. Beiträge zur Siedlungs- und Ortsgeschichte des Hauptamtes Rhein. Altpreussische Forschunge. 11. Jahrgang, H. 1, s. 197–224, 1934.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 136333
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1276 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Grzegorz Białuński Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn, 1996, str. 126.
4. Otto Barkowski Beiträge zur Siedlungs- und Ortsgeschichte des Hauptamtes Rhein. Altpreussische Forschungen, 11. Jahrgang 1934, H. 1, s. 213.
5. Jan Szeliga Rękopiśmienne mapy Prus Książęcych Józefa Naronowicza-Narońskiego z drugiej połowy XVII wieku. Biblioteka Narodowa, Warszawa, 1997, ilustracja nr 2.
6. Grzegorz Białuński Osadnictwo regionu Wielkich Jezior Mazurskich od XIV do początku XVIII wieku - starostwo leckie (giżyckie) i ryńskie. Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, Olsztyn, 1996, str. 68.
7. Wojciech Kętrzyński O ludności polskiej w Prusiech niegdyś krzyżackich... Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1882, s. 483.