Słodkokwiat

Słodkokwiat
Ilustracja
Słodkokwiat francuski
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

słodkokwiat

Nazwa systematyczna
Hedypnois P. Miller
Gard. Dict. Abr. ed. 4. 28 Jan 1754[3]
Typ nomenklatoryczny

H. vulgaris Jaume Saint-Hilaire[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Słodkokwiat[4], hedypnois[5] (Hedypnois Mill.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje 4 gatunki[6]. Zasięg rodzaju obejmuje Wyspy Kanaryjskie, Maderę, basen Morza Śródziemnego i południowo-zachodnią Azję po Iran na wschodzie[6]. Najszerszy areał występowania ma słodkokwiat francuski H. rhagadioloides i ten gatunek też został szeroko rozprzestrzeniony poza naturalnym zasięgiem – rośnie w Europie Zachodniej i Środkowej, na południu Stanów Zjednoczonych, w Urugwaju, w Południowej Afryce oraz w Australii[6]. Występuje także w Polsce jako gatunek przejściowo zawlekany, przy czym wymieniany jest pod różnymi nazwami synonimicznymi[4][5].

Rośliny suchych siedlisk, wydm, nieużytków, gruntów uprawianych i odłogowanych, przydroży, garigu[7].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Rośliny roczne, owłosione[8] o łodydze ulistnionej[9], rzadko rozgałęziającej się, płożącej lub podnoszącej się[7] lub z koszyczkiem na głąbiku wyrastającym z rozety przyziemnej[10].
Liście
Rozmieszczone skrętolegle wzdłuż pędu lub skupione w rozecie przyziemnej. Blaszki całobrzegie do ząbkowanych i pierzasto wcinanych[10].
Kwiaty
Skupione w pojedynczy, szczytowy koszyczek, zwykle na długiej i bezlistnej szypule. Okrywy dzwonkowate, z listkami w dwóch rzędach, przy czym zewnętrzne są mniejsze, a wewnętrzne większe, łódeczkowate, powiększające się w czasie owocowania[10]. Dno kwiatostanu nagie – bez plewinek i włosków. Wszystkie kwiaty języczkowe, żółte[8].
Owoce
Niełupki wydłużone, wygięte i żeberkowane. Zewnętrzne otulane są listkami okrywy, podczas gdy wewnętrzne swobodnie wypadają po dojrzeniu. Owoce zewnętrzne mają puch kielichowy zredukowany do postaci koronki na szczycie owocu, natomiast na owocach wewnętrznych ma on postać kilku szorstkich ości[8]. Owoce są bez dzióbka[9].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Hypochaeridinae, plemienia Cichorieae z podrodziny Cichorioideae z rodziny astrowatych Asteraceae[11]. Gatunek H. rhagadioloides jest bardzo zmienny[7], czego efektem jest opisanie go pod wieloma nazwami[6]. Analizy molekularne wykazały, że rodzaj najwyraźniej jest zagnieżdżony w obrębie wąsko ujmowanego rodzaju brodawnik Leontodon, czyniąc z niego takson parafiletyczny. W tej sytuacji zaproponowano włączenie gatunków tu zaliczanych do Leontodon[12].

Wykaz gatunków[6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-08-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-08-20] (ang.).
  3. ↑ a b Hedypnois P. Miller. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-08-20].
  4. ↑ a b c Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 91, ISBN 978-83-62975-45-7.
  5. ↑ a b c Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 94. ISBN 978-83-925110-5-2.
  6. ↑ a b c d e Hedypnois Mill.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-20].
  7. ↑ a b c Marjorie Blamey, Christopher Grey-Wilson, Wild flowers of the Mediterranean, London: A & C Black, 2004, s. 461, ISBN 0-7136-7015-0, OCLC 56888046.
  8. ↑ a b c J.W. Kadereit, Charles Jeffrey (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 1968, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805.
  9. ↑ a b Clive Stace: New Flora of the British Isles. Cambridge University Press, 2010, s. 703. ISBN 978-0-521-70772-5.
  10. ↑ a b c Loutfy Boulos: Flora of Egypt: Verbenaceae-Compositae, Tom 3. Al Hadara Pub., 1999, s. 272. ISBN 977-5429-25-0.
  11. ↑ Genus Hedypnois Mill.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-08-20].
  12. ↑ Neela Enke, Birgit Gemeinholzer, Christian Zidorn. Molecular and phytochemical systematics of the subtribe Hypochaeridinae (Asteraceae, Cichorieae). „Organisms Diversity & Evolution”. 12, s. 1–16, 2012.