Tadeusz Wolsza

Tadeusz Wolsza
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 maja 1956
Oława

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: dzieje polskiej emigracji politycznej po 1945 r., historia najnowsza Polski, polski system polityczny
Alma Mater

Uniwersytet Wrocławski

Doktorat

1987 – historia
Instytut Historii PAN

Habilitacja

1999 – historia
Instytut Historii PAN

Profesura

22 stycznia 2007

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości Medal Złoty za Długoletnią Służbę
Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Wojciech Wolsza (ur. 13 maja 1956[1] w Oławie[2]) – polski historyk, politolog i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, członek Rady (2011–2016) oraz Kolegium (od 2016) Instytutu Pamięci Narodowej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Tytuł zawodowy magistra uzyskał w 1979 na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego oraz w 1981 na Wydziale Nauk Politycznych tej samej uczelni. Współtworzył struktury Niezależnego Zrzeszenia Studentów na UWr[3]. W latach 80. rozpoczął pracę w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. W 1987 w tej jednostce na podstawie pracy pt. Narodowa Demokracja wobec chłopów w latach 1887–1914 (której promotorem był Jan Molenda) uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. Habilitował się w 1999 również w IH PAN na podstawie rozprawy zatytułowanej Rząd RP na obczyźnie wobec wydarzeń w kraju 1945–1950[4]. W 2007 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych[5][6].

W 2007 został zastępcą przewodniczącego rady naukowej Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk. Został też redaktorem naczelnym „Dziejów Najnowszych”[7]. Od 1999 pozostawał pracownikiem naukowym Instytutu Nauk Politycznych Akademii Bydgoskiej, następnie został wykładowcą Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, na którym objął stanowisko profesora zwyczajnego[4]. Jest autorem około 200 publikacji naukowych oraz popularnonaukowych, w tym ponad 10 pozycji książkowych[2].

Był członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego w przedterminowych wyborach prezydenckich w 2010[8].

W 2011 został wybrany przez Sejm w skład nowo utworzonej Rady IPN[9]; organ ten został zniesiony nowelizacją ustawy o IPN w 2016. W tym samym roku z rekomendacji senatorów PiS wszedł w skład Kolegium IPN[10]. W 2023 Sejm wybrał go do tego gremium na kolejną kadencję[11]. W 2018 i 2022 powoływany w skład Rady Muzeum przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku[12][13]; zasiadał w tym gremium do 2024.

Laureat Nagrody im. Janusza Kurtyki w 2017 za pracę pt. Dotyk Katynia. Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku[14] W 2022 został powołany do Rady Odbudowy Pałacu Saskiego[15].

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich. T. t. 1. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1995. ISBN 83-85490-37-X.
  • Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich. T. t. 2. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1996. ISBN 83-85490-78-7.
  • Rząd RP na obczyźnie wobec wydarzeń w kraju 1945–1950. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1998. ISBN 978-83-7181-044-2.
  • Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich. T. t. 3. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999. ISBN 83-7181-087-3.
  • Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich. T. t. 4. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2003. ISBN 83-7181-288-4.
  • W cieniu Wronek, Jaworzna i Piechcina… 1945–1956: życie codzienne w polskich więzieniach, obozach i ośrodkach pracy więźniów. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2003. ISBN 978-83-88909-06-1.
  • Za żelazną kurtyną: Europa Środkowo-Wschodnia, Związek Sowiecki i Józef Stalin w opiniach polskiej emigracji politycznej w Wielkiej Brytanii. Warszawa: Instytut Historii PAN, 2005. ISBN 978-83-88909-29-0.
  • Arcymistrzowie, mistrzowie, amatorzy… Słownik biograficzny szachistów polskich. T. t. 5. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2007. ISBN 83-7181-495-X.
  • „Katyń to już na zawsze katy i katowani”: W „polskim Londynie” o sowieckiej zbrodni w Katyniu (1944–1956). Warszawa: Instytut Historii PAN, 2008. ISBN 978-83-88909-66-5.
  • Najdorf: z Warszawy do Buenos Aires. Warszawa: Wydawnictwo „Penelopa”, 2010. ISBN 978-83-931264-0-8.
  • Więzienia stalinowskie w Polsce. System – codzienność – represje. Warszawa: Wydawnictwo RM, 2013. ISBN 978-83-7773-159-8.
  • Dotyk Katynia: wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku. Poznań: Zysk i S-ka, 2018. ISBN 978-83-8116-361-3.
  • Ze sportem za pan brat, ze sportem na bakier: pasje sportowe elit politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym i w pierwszych latach Polski Ludowej. Warszawa: Instytut Historii PAN, Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Neriton, 2018. ISBN 978-83-65880-39-0.
  • Od „Honoratki” do Wierzbowej: życie szachowe w Warszawie w latach 1829–1939. Warszawa: Instytut Historii PAN, Wydawnictwo Neriton, 2020. ISBN 978-83-65880-80-2.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Karta personalna. Kartoteka Centralna PZSzach. [dostęp 2013-10-17].
  2. ↑ a b Dane osoby z wykazu osób publicznych. ipn.gov.pl. [dostęp 2013-04-16].
  3. ↑ a b c Nota biograficzna na stronie IPN. [dostęp 2025-01-23].
  4. ↑ a b Prof. dr hab. Tadeusz Wojciech Wolsza, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-01-03].
  5. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 stycznia 2007 r. nr 115-1-07 o nadaniu tytułu profesora (M.P. z 2007 r. nr 15, poz. 159).
  6. ↑ Prezydent RP wręczył nominacje profesorskie. prezydent.pl, 16 lutego 2007. [dostęp 2013-04-16].
  7. ↑ Dzieje Najnowsze – Wydawnictwo DiG. dig.com.pl. [dostęp 2011-03-24].
  8. ↑ Warszawski Społeczny Komitet Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. jaroslawkaczynski.info, 2010. [dostęp 2017-09-19].
  9. ↑ Sejm wybrał pięciu członków Rady IPN. rmf24.pl, 2011-03-18. [dostęp 2013-04-16].
  10. ↑ Polak i Wolsza w Kolegium IPN. Senat odrzucił Dudka i Kołodzieja. tvn24.pl, 24 czerwca 2016. [dostęp 2016-06-24].
  11. ↑ Sejm powołał członków Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. dzieje.pl, 17 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-22].
  12. ↑ Minister Kultury powołał członków Rady Muzeum. muzeum1939.pl, 8 lutego 2018. [dostęp 2018-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-10)].
  13. ↑ Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 30 czerwca 2022 r. w sprawie powołania członków Rady Muzeum przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Dziennik Urzędowy MKiDN, 30 czerwca 2022. [dostęp 2022-09-06].
  14. ↑ W Warszawie wręczono Nagrodę im. Janusza Kurtyki. Fundacja im. Janusza Kurtyki, 23 listopada 2017. [dostęp 2023-05-23].
  15. ↑ Tomasz Urzykowski: Gliński powołał Radę Odbudowy Pałacu Saskiego. Znaleźli się w niej też przeciwnicy sztandarowej inwestycji PiS. wyborcza.pl, 9 września 2022. [dostęp 2022-09-13].
  16. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 27 września 2024 r. nr rej. 500/2024 o nadaniu orderów (M.P. z 2024 r. poz. 962).
  17. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2023 r. nr rej. 405/2023 o nadaniu odznaczeń (M.P. z 2023 r. poz. 1095).
  18. ↑ Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu: Informacje o działalności IPN w okresie 1 stycznia 2021 r. – 31 grudnia 2021 r.. ipn.gov.pl, 2022. s. 31. [dostęp 2024-11-14].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]