Talerz wiszący

Talerz wiszący
Ilustracja
Klasyfikacja naukowa

111.242.121
Idiofon uderzany

Klasyfikacja praktyczna

instrument perkusyjny

Podobne instrumenty

talerze orkiestrowe

Producenci

m.in. Avedis Zildjian Company, Meinl, Paiste

Multimedia w Wikimedia Commons

Talerz wiszący (ang. suspended cymbal, skrót: sus cym[1]) – instrument perkusyjny z grupy idiofonów o nieokreślonej wysokości dźwięku, rodzaj talerza perkusyjnego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]
Gra dwoma pałkami na talerzu wiszącym

Początkowo w orkiestrze symfonicznej grano na dwóch talerzach (talerze orkiestrowe), tj. używano do gry pary talerzy[2], które trzymano w dłoniach i uderzano o siebie[3] – po raz pierwszy w muzyce klasycznej pojawiły się one w operze Esther Nicolausa Adama Strungka z 1680 roku[4]. Talerz wiszący jest wykorzystywany w muzyce klasycznej od 1824 roku, kiedy pojawił się w drugiej części I symfonii Felixa Mendelssohna-Bartholdy’ego (kompozytor nie użył więcej w żadnym innym swoim utworze talerza wiszącego)[5]. Jako jedno z pierwszych zastosowań talerza wiszącego wymieniano także Requiem(inne języki) Hectora Berlioza z 1834 roku[4]. Instrument wykorzystał także Richard Wagner w operze Tannhäuser[4] z 1845 roku[5] oraz m.in. Julius Rietz (ur. 1812, zm. 1877) w swojej muzyce do Fausta Goethego[6], pojawia się on także w suicie Morze Claude’a Debussy’ego[2].

Współcześnie talerze wiszące są wykorzystywane zarówno w muzyce poważnej, jak i muzyce rozrywkowej[7].

Budowa

[edytuj | edytuj kod]

Jako talerz wiszący może zostać wykorzystany każdy talerz perkusyjny[8] o dowolnym rozmiarze[9]. Talerze 17- i 18-calowe znajdują wszechstronne zastosowanie jako talerze wiszące[8]. Ich grubość wynosi od 1 do 2 mm[10]. Wykonane są z brązu i stopów z domieszkami np. niklu[10]. Talerz umieszcza się zazwyczaj na stojaku, może on być wyposażony w przegub[11]. Do gry można używać jednej[9] lub dwóch pałek perkusyjnych[12]. Uzyskiwany dźwięk zależy od rozmiaru i wagi talerza, zastosowania określonej pałki oraz od miejsca uderzenia[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ J.B. Smith: Percussion Library [online], percussion.music.asu.edu [dostęp 2024-11-26].
  2. ↑ a b Hugo Pinksterboer, The Cymbal Book, Hal Leonard Corporation, 1992, s. 32, ISBN 978-0-7935-1920-0 [dostęp 2024-11-26] (ang.).
  3. ↑ Sam Denov, The Art of Playing the Cymbals: A Complete Guide and Text for the Artistic Percussionist, Belwin Mills, 1966, s. 17 (ang.).
  4. ↑ a b c Percussionist, Percussive Arts Society, 1977, s. 19 [dostęp 2024-11-26] (ang.).
  5. ↑ a b Michael May, Mendelssohn and the Suspended Cymbal, „Music and Letters”, LV (4), 1974, s. 508, DOI: 10.1093/ml/LV.4.508-a, ISSN 0027-4224 [dostęp 2024-11-26] (ang.).
  6. ↑ F. Corder, The Faust legend, and its musical tratment by composers, „The Musical Times”, Novello, 1 kwietnia 1886, s. 196 (ang.).
  7. ↑ suspended cymbal · Grinnell College Musical Instrument Collection · Grinnell College Libraries [online], omeka-s.grinnell.edu [dostęp 2024-11-26].
  8. ↑ a b Petrella 2002 ↓, s. 17.
  9. ↑ a b Kent Kennan, Donald Grantham, The Technique of Orchestration, Taylor & Francis, 20 czerwca 2024, ISBN 978-1-000-87409-9 [dostęp 2024-11-26] (ang.).
  10. ↑ a b Suspended cymbal [online], Vienna Symphonic Library [dostęp 2024-11-26] (ang.).
  11. ↑ Petrella 2002 ↓, s. 18.
  12. ↑ Petrella 2002 ↓, s. 22.
  13. ↑ Sandy Feldstein, Alfred's Drum Method Book 2, Alfred Music Publishing, 1987, s. 54 [dostęp 2024-11-26] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]