Tango Maru
 W czasie służby pod banderą niemiecką, rok 1927 | |
| Poprzednie nazwy |
„Rendsburg” (1926–1942) |
|---|---|
| Bandera | |
| Port macierzysty |
Hamburg (1926–1940) |
| Właściciel |
HAPAG (1926–1940) |
| Dane podstawowe | |
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Vulcan-Werke Hamburg und Stettin AG, Hamburg |
| Data budowy |
1925 |
| Data wodowania |
1925 |
| Data oddania do eksploatacji |
luty 1926 |
| Data zatonięcia |
25 lutego 1944 |
| Dane techniczne | |
| Długość całkowita (L) |
137,25 m |
| Szerokość (B) |
17,73 m |
| Zanurzenie (D) |
7,49 m |
| Pojemność |
6200 RT |
| Napęd mechaniczny | |
| Silnik |
2 × silnik opalany ropą |
| Moc silnika |
993 NHP |
| Liczba śrub napędowych |
1 |
„Tango Maru” (pierwotnie „Rendsburg”) – statek towarowy oddany do służby w 1926 roku, pływający najpierw pod banderą niemiecką, a następnie pod banderami Holandii i Japonii.
W latach 1926–1940 pod flagą linii HAPAG pływał na trasach do Australii i na Daleki Wschód. W maju 1940 roku, po niemieckiej inwazji na Holandię, został zarekwirowany na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Pod nazwą „Toendjoek” pływał odtąd pod banderą holenderską. W marcu 1942 roku, w czasie japońskiej inwazji na Jawę, został samozatopiony w porcie Tanjung Priok. Po podniesieniu i wyremontowaniu pływał pod japońską banderą, a jego nazwę zmieniono na „Tango Maru”. 25 lutego 1944 roku został zatopiony na Morzu Balijskim przez amerykański okręt podwodny USS „Rasher”. Statek przewoził wtedy około 3,5 tys. pasażerów – jeńców wojennych i robotników przymusowych z Jawy – spośród których ponad 3 tys. poniosło śmierć.
„Tango Maru” jest zaliczany do grona tzw. piekielnych statków.
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]Był statkiem towarowym o długości 137,25 metrów, szerokości 17,73 metrów i zanurzeniu 7,49 metrów. Jego pojemność wynosiła 6200 BRT[1].
Napęd zapewniały dwa silniki opalane ropą naftową, o łącznej mocy 993 NHP. Statek był wyposażony w jedną śrubę[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Przebieg służby
[edytuj | edytuj kod]Budowę jednostki rozpoczęto w 1925 roku w stoczni Vulcan-Werke Hamburg und Stettin AG w Hamburgu[2]. Do służby weszła w lutym następnego roku pod nazwą „Rendsburg”[1].
Statek był budowany na zamówienie linii okrętowych Deutsch-Austral und Kosmos-Linien (DADG). W 1926 roku doszło jednakże do fuzji DADG z liniami Hamburg-Amerikanische Packetfahrt-Actien-Gesellschaft (HAPAG). W konsekwencji „Rendsburg” pod flagą HAPAG obsługiwał odtąd trasy żeglugowe na Daleki Wschód oraz do Australii[2].
10 maja 1940 roku, gdy nazistowskie Niemcy dokonały inwazji na Holandię, „Rendsburg” znajdował się na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Miejscowe władze natychmiast zajęły statek. W październiku tegoż roku został oddany do dyspozycji linii Nederlandsch Indische Maatschappij Voor Zeevaart N. V. i przemianowany na „Toendjoek”[2].
2 marca 1942 roku, podczas japońskiej inwazji na Jawę, statek został samozatopiony przez załogę przy nadbrzeżu portu Tanjung Priok w Batawii. W sierpniu 1942 roku został podniesiony z dna przez Japończyków. Między latem 1942 roku a wiosną 1943 roku przechodził naprawy i modernizację. Po ich zakończeniu został oddany do dyspozycji linii żeglugowych Iino Kaiun Kaisha. Jego nazwę zmieniono na „Tango Maru”[2].
W kolejnych miesiącach pływał w konwojach, m.in. między wybrzeżem Chin a Wyspami Japońskimi oraz na Wyspy Riukiu i Malaje[2].
19 września 1943 roku tajfun uderzył w konwój nr 192, w którego składzie „Tango Maru” płynął z Moji na Wyspy Riukiu. W konsekwencji „Tango Maru” wraz z czterema innymi statkami osiadł na mieliźnie w pobliżu wyspy Amami Ōshima[2].
Zatopienie
[edytuj | edytuj kod]24 lutego 1944 roku w porcie w Surabai na „Tango Maru” zaokrętowano około 3,5 tys. osób. Byli to w większości robotnicy przymusowi (Rōmusha) pochodzący z Jawy. Obok nich na statku znalazło się kilkuset jeńców wojennych[3]. Prawdopodobnie byli to Indonezyjczycy – żołnierze holenderskich wojsk kolonialnych[2].
Jeszcze tego samego popołudnia „Tango Maru” wyruszył w rejs[2]. Towarzyszył mu statek „Ryūsei Maru”, którym podróżowało około 6,6 tys. japońskich żołnierzy. Eskortę tego niewielkiego konwoju stanowiły trałowce W-8 i W-11 oraz pomocniczy ścigacz okrętów podwodnych „Takunan Maru nr 5”. Celem rejsu był Ambon[3].
Dzięki złamaniu japońskich szyfrów amerykański wywiad radiowy był w stanie śledzić ruchy konwoju. Tego samego dnia, w którym wypłynął z Surabai, amerykańskie dowództwo skierowało w celu jego przechwycenia dwa okręty podwodne: USS „Raton” i USS „Rasher”[3].
25 lutego około godziny 17:30, gdy konwój znajdował się w odległości około 25 mil morskich na północ od Bali, oba amerykańskie okręty nawiązały z nim kontakt: „Raton” radarowy, a „Rasher” wzrokowy[2][3]. Pod osłoną zmierzchu i szkwału ten drugi zdołał zająć dogodną pozycję do ataku[4]. O godzinie 19:43 odpalił w kierunku „Tango Maru” cztery torpedy, z których trzy dosięgły celu. Statek zatonął w ciągu pięciu minut. Wraz z nim zatonęło ponad 3 tys. jeńców i Rōmusha[5].
Nieco ponad półtorej godziny później „Rasher” zatopił „Ryūsei Maru”. Wraz ze statkiem zatonęło 4998 japońskich żołnierzy i marynarzy. Tym samym na dwóch statkach zatopionych przez „Rashera” zginęło tego dnia łącznie około 8 tys. osób. Był to jeden z najbardziej zabójczych ataków podwodnych w historii wojen morskich[5].
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]„Tango Maru” jest zaliczany do grona japońskich „piekielnych statków” (ang. Hellships)[6], które upamiętniono w obrębie tzw. Japanese Prison Ships Memorial Garden znajdującego się na terenie National Memorial Arboretum w brytyjskim Alrewas[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c LRS 1927 ↓, s. 967.
- ↑ a b c d e f g h i Hackett 2013 ↓.
- ↑ a b c d Michno 2016 ↓, s. 153.
- ↑ Michno 2016 ↓, s. 153, 156.
- ↑ a b Michno 2016 ↓, s. 156.
- ↑ Michno 2016 ↓, s. 314.
- ↑ Japanese Prison Ships Memorial Garden. warmemorialsonline.org.uk. [dostęp 2022-02-02]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bob Hackett: Transport Tango Maru: Tabular Record of Movement. combinedfleet.com, 2013. [dostęp 2022-03-19]. (ang.).
- Lloyd's Register of Shipping 1926–1927 Steamers & Motorships. Lloyd's Register, 1927. (ang.).
- Gregory F. Michno: Death on the Hellships. Prisoners at Sea in the Pacific War. Annapolis, Maryland: Naval Institute Press, 2016. ISBN 978-1-59114-632-2. (ang.).