Testamentum Domini

Testamentum Domini (Testament Pana) – wczesnochrześcijański traktat należący do gatunku konstytucji kościelnych^[1]. Zawiera wczesne teksty liturgii Eucharystii.

Geneza i autor

Autor dzieła pozostaje nieznany. Sam tekst stylizowany jest jako pochodzący bezpośrednio od Jezusa - testament powierzony przez Mistrza apostołom przed Wniebowstąpieniem. Powstanie datowane jest w przybliżeniu na V w. po Chr., czasem podaje się nawet IV w. Prawdopodobnie pochodził z Syrii, niektórzy proponują Egipt lub Azję Mniejszą^[2].

Manuskrypt

Patriarcha Efrem Rahmani, który odkrył na nowo tekst Testamentum Domini

Dzieło zostało napisane pierwotnie w grece – Koine. Oryginał jednak zaginął. Wyjątki opublikował Paul de Lagarde w 1856^[3], a łaciński fragment został wydany przez M.R. Jamesa w 1893^[4]. Cała księga została wydana po raz pierwszy w języku syryjskim w 1899 – opublikował ją razem z własnym łacińskim przekładem syryjski katolicki Patriarcha Antiochii Efrem Rahmani^[5] Jego tekst to XVII-wieczny manuskrypt znaleziony w Mosulu.

Modlitwa eucharystyczna

Zawarta w Testamentum Domini modlitwa eucharystyczna należy do grupy świadków najstarszych liturgii eucharystycznych, takich jak Tradycja apostolska Hipolita czy Anafora Addaja i Mariego. Według brytyjskiego liturgisty Dom Gregory Dixa oraz Louis Bouyera, autor Testamentu Pana musiał znać pierwotny tekst modlitwy eucharystycznej Hipolita, przed późniejszymi dodatkami, z którymi tekst ten istnieje obecnie^[6].

Przypisy

1. Steimer B.: Vertex traditionis: die Gattung der altchristlichen Kirchenordnungen. Walter de Gruyter, 1992, s. 95–105. ISBN 978-3-11-013460-5. (niem.).
2. P.F. Bradshaw: The search for the Origins of Christian Worship. s. 86.
3. Por. Reliquiae iuris ecclesiastici antiquissimae 80-89.
4. Texts and Studies, i. 154.
5. Ephrem Rahmani, Testamentum Domini nostri Jesu Christi nunc primum editur, latine reddidit et illustravit, Mainz 1899
6. Bouyer L.: Resurgence of the Archaic Type in the Apostolic Tradition of St. Hippolytus. s. 171-177.

Bibliografia

• Bouyer L.: Resurgence of the Archaic Type in the Apostolic Tradition of St. Hippolytus. W: Tenże: Eucharist. Theology and Spirituality of the Eucharistic Prayer. Notre Dame, Indiana: University of Notre Dame Press, 1968, s. 158-182.
• Bradshaw P. F.: The Search for the Origins of Christian Worship. Sources and Methods for the Study of Early Liturgy. Wyd. 2. London: SPCK, 2002, s. 244. ISBN 0-281-05357-X.
• Steimer B.: Vertex traditionis: die Gattung der altchristlichen Kirchenordnungen. Walter de Gruyter, 1992, s. 95–105. ISBN 978-3-11-013460-5. (niem.).

Encyklopedie internetowe (utwór):

• Britannica: topic/Testamentum-Domini