Theodor Stelzer

Theodor Stelzer
Data i miejsce urodzenia

17 grudnia 1885
Trittau

Data i miejsce śmierci

27 października 1967
Monachium

Narodowość

niemiecka

Partia

CDU

Theodor Hans Steltzer (ur. 17 grudnia 1885 w Trittau, zm. 27 października 1967 w Monachium[1]) – niemiecki urzędnik i oficer; opozycjonista antyhitlerowski związany z Kręgiem z Krzyżowej; po wojnie premier brytyjskiego rządu okupacyjnego w Szlezwiku-Holsztynie[2].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z mieszczańskiej rodziny ze Szlezwika-Holsztynu[3]. Studiując w Monachium nauki polityczne i ekonomiczne angażował się równocześnie w ruchu na rzecz dokształcania robotników[3]. W czasie I wojny światowej służył jako żołnierz, potem od 1920 roku był landratem powiatu Rendsburg[3][4]. W czasach Republiki Weimarskiej dał się poznać jako przeciwnik narodowego socjalizmu, stąd wiosną 1933 utracił piastowany urząd[3]. Z powodu rzekomych zaniedbań finansowych nowe władze z nadania NSDAP próbowały go zdyskredytować. Oskarżono go także o zdradę stanu, gdyż w jednym ze swoich pism skierowanych do rządu austriackiego otwarcie skrytykował politykę narodowo-socjalistycznego reżimu[3]. Z tego powodu był przez kilka miesięcy więziony, potem jednak ułaskawiono go[3].

W 1936 objął kierownictwo sekretariatu protestanckiego bractwa Michaelsbruderschaft z Marburga[3]. W 1939, po ataku Niemiec hitlerowskich na Polskę, powołano go do służby w Wehrmachcie[3]. Od września 1939 był szefem sztabu transportu kolejowego w okupowanej Polsce[3][5]. Od 1940 służył jako pułkownik w Sztabie Generalnym Komendantury Wehrmachtu (niem. Generalstab des Wehrmachtbefehlshabers) w norweskim Oslo[3][5]. W tym czasie utrzymywał stały kontakt z norweskim ruchem oporu[3].

W 1940 za pośrednictwem Otto Heinricha von der Gablentza poznał hrabiego Helmutha Jamesa von Moltke i przyłączył się do Kręgu z Krzyżowej[3]. W 1942 wziął udział w obu zjazdach w Krzyżowej. Po nieudanym zamachu z 20 lipca 1944 roku został wezwany służbowo do Berlina (według spiskowców miał zostać rządowym administratorem Szlezwiku-Holsztynu)[3]. Tam aresztowało go gestapo[3][6]. 15 stycznia 1945 Trybunał Ludowy (Volksgerichtshof) skazał go na karę śmierci[3]. Uratowali go norwescy opozycjoniści, którzy znaleźli dojście do Heinricha Himmlera, który nakazał wstrzymanie egzekucji[3]. 25 kwietnia 1945 tuż przed wkroczeniem wojsk sowieckich został zwolniony z berlińskiego więzienia przy ulicy Lehrter[3]. Po wojnie był członkiem założycielem CDU w Berlinie[3]. W latach 1945–1947 pełnił funkcję najpierw nadprezydenta, a potem premiera landu Szlezwik-Holsztyn[3][6].

W 1966 ukazały się jego wspomnienia pt. „Sechzig Jahre Zeitgenosse”[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Materiały dot. Theodora Stelzera. Katalog Niemieckiej Biblioteki Narodowej. [dostęp 2018-02-14]. (niem.).
  2. Steltzer, Theodor. Landtagsinformationssystem Schleswig-Holstein Suche im Gesamtbestand. [dostęp 2018-02-19]. (niem.).
  3. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Theodor Steltzer. Gedenkstätte Deutscher Widerstand. [dostęp 2018-02-13]. (niem.).
  4. Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 192. ISBN 978-83-60691-97-7.
  5. a b Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 195. ISBN 978-83-60691-97-7.
  6. a b Sebastian Fikus: Niepokorni z Krzyżowej. Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej, 2010, s. 200. ISBN 978-83-60691-97-7.