Titan 3C

Titan 3C

Rodzina rakiet nośnych Titan
Start rakiety Titan 3C z satelitą IMEWS 10, 10 czerwca 1979
Producent	Glenn L. Martin Company
Koszt wystrzelenia	66,7 mln USD (wg kursu z 1985)
Data pierwszego startu	18 czerwca 1965
Data ostatniego startu	6 marca 1982
Statystyki
Wszystkie starty	36
Udane starty	31 (86%)
Nieudane starty	5
Zdolność wynoszenia	13 100 kg na LEO
Siła ciągu przy starcie	10 586,80 kN
Wymiary
Długość	42,0 m
Średnica	3,05 m
Masa całkowita	626 190 kg
Stopnie rakiety
Stopień 0.	2 × UA1205
Stopień 1.	Titan 3A-1
Stopień 2.	Titan 3A-2
Stopień 3.	Transtage
Multimedia w Wikimedia Commons

Titan 3C – wykorzystywana przez USAF rakieta nośna serii Titan, największa amerykańska wojskowa rakieta nośna w latach 1965-1982 (do czasu wyprodukowania pierwszej rakiety Titan IV). Planowana była jako rakieta dla samolotu Boeing X-20 Dyna-Soar i pojazdów MOL. Jej konstrukcja oparta jest na rakiecie Titan 3A, zaś dołączone są również dopalacze na paliwo stałe, za pomocą których rakieta wynoszona była w przestworza, po ich odłączeniu załączany był silnik 1. stopnia.

Rakieta ta stała się bazą dla rakiet Titan 3D (odmiana bez stopnia Transtage) oraz Titan 3E (wersja 3C ze stopniem Centaur zamiast Transtage).

Koniec eksploatacji

6 marca 1982 roku po raz ostatni wystartowała, wynosząc na orbitę wojskowego satelitę, będącego elementem systemu wczesnego ostrzegania o startach rakiet balistycznych.

Podsumowanie

Od roku 1965 za pomocą rakiety Titan 3C wysłano 82 ładunki dostarczane przez Departament Obrony USA (głównie) oraz NASA, o łącznej masie 50 ton. Tytan to pierwsza standardowa rakieta służąca do umieszczania SSZ (sztucznych satelitów Ziemi) na niskich orbitach (160–400 km), silnie spłaszczonych eliptycznych (7500-96 000 km) oraz na orbicie geostacjonarnej.

Ważniejsze misje

Lot prototypu załogowej stacji orbitalnej MOL – Manned Orbital Laboratory (projekt MOL później zarzucony), wyniesienie na orbity wojskowych SSZ łączności taktycznej i strategicznej TDS i DSCS, SSZ służących do wykrywania eksplozji jądrowych Vela, technologicznego satelity ATS-6. Największym osiągnięciem był grupowy start 24 satelitów łącznościowych, wyniesionych grupami po 8 sztuk za pomocą jednej rakiety, oraz start 42 innych SSZ, które umieszczano grupami po 2 do 6 na jednej rakiecie.

Chronologia startów

L.p.	Data startu	Godz. startu (UTC)	Nr seryjny rakiety	Miejsce startu (kraj)	Stan. startowe	Ładunek	Uwagi
1	1965-06-18	14:00	3C-7	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	balast ołowiany, Transtage 5	start udany
2	1965-10-15	?	3C-4	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	Transtage 4, OV2-1, LCS 2	start częściowo nieudany
3	1965-12-21	?	3C-8	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	Transtage 8, OV2-3, OSCAR 4, LES 3, LES 4	start udany
4	1966-06-16	14:00	3C-11	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	GGTS 1, IDCSP 1-1, IDCSP 1-2, IDCSP 1-3, IDCSP 1-4, IDCSP 1-5, IDCSP 1-6, IDCSP 1-7	start udany
5	1966-08-26	13:59	3C-12	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	IDCSP 1-8, IDCSP 1-9, IDCSP 1-10, IDCSP 1-11, IDCSP 1-12, IDCSP 1-13, IDCSP 1-14	start nieudany[a]
6	1966-11-03	13:50	3C-09	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	OV4 3, makieta MOL, OV4 1T, OV1 6S, Gemini B, OV4 1R	start udany
7	1967-01-18	14:19	3C-13	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	IDCSP 2-1, IDCSP 2-2, IDCSP 2-3, IDCSP 2-4, IDCSP 2-5, IDCSP 2-6, IDCSP 2-7, IDCSP 2-8	start udany
8	1967-04-28	10:01	3C-10	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	Vela 7, Vela 8, ERS 18, OV5 1, OV5 3	start udany
9	1967-07-01	13:15	3C-14	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	IDCSP 3-1, IDCSP 3-2, IDCSP 3-3, IDCSP 3-4, DODGE 1, LES 5	start udany
10	1968-06-13	14:03	3C-16	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	IDCSP 4-1, IDCSP 4-2, IDCSP 4-3, IDCSP 4-4, IDCSP 4-5, IDCSP 4-6, IDCSP 4-7, IDCSP 4-8	start udany
11	1968-09-26	07:37	3C-05	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	OV2 5, OV5 2, OV5 4, LES 6	start udany
12	1969-02-09	21:09	3C-17	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	Tacsat 1	start udany
13	1969-05-23	07:57	3C-15	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC41	OV5 5, OV5 6, OV5 9, Vela 9, Vela 10	start udany
14	1970-04-08	10:50	3C-18	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	Vela 11, Vela 12	start udany
15	1970-11-06	10:35	23C-1 (3C-19)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 1	start częściowo nieudany[b]
16	1971-05-05	07:43	23C-2 (3C-20)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 2	start udany
17	1971-11-03	03:09	23C-3 (3C-21)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-1, DSCS II F-2	start udany
18	1972-03-01	09:39	23C-4 (3C-22)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 3	start udany
19	1973-06-12	07:14	23C-6 (3C-24)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 4	start udany
20	1973-12-13	23:57	23C-8 (3C-26)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-3, DSCS II F-4	start udany
21	1974-05-30	13:00	23C-9 (3C-27)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	ATS 6	start udany
22	1975-05-20	14:03	23C-7 (3C-25)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-5, DSCS II F-6	start nieudany[c]
23	1975-12-14	05:15	23C-11 (3C-29)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 5	start udany
24	1976-03-15	01:25	23C-12 (3C-30)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	LES 8, LES 9, Solrad 11A, Solrad 11B	start udany
25	1976-06-26	03:00	23C-10 (3C-28)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 6	start udany
26	1977-02-06	06:00	23C-5 (3C-23)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 7	start udany
27	1977-05-12	14:26	23C-14 (3C-32)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-7, DSCS II F-8	start udany
28	1978-03-25	18:09	23C-17 (3C-35)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-9, DSCS II F-10	start nieudany[d]
29	1978-06-10	19:12	23C-15 (3C-33)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	Chalet 1	start udany
30	1978-12-14	00:43	23C-18 (3C-36)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-11, DSCS II F-12	start udany
31	1979-06-10	13:39	23C-13 (3C-31)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 10	start udany
32	1979-10-01	11:22	23C-16 (3C-34)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	Chalet 2	start udany
33	1979-11-21	21:36	23C-19 (3C-37)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	DSCS II F-13, DSCS II F-14	start udany
34	1981-03-16	19:24	23C-22 (3C-40)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 11	start udany
35	1981-10-31	09:22	23C-21 (3C-39)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	Chalet 3	start udany
36	1982-03-06	19:25	23C-20 (3C-38)	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral (USA)	LC40	IMEWS 13	start udany

Uwagi

1. Osłona aerodynamiczna ładunku rozpadła się w 78. sekundzie lotu.
2. Usterka 3. członu.
3. Utrata zasilania żyroskopów członu Transtage; utrata położenia, i w efekcie uzyskanie zbyt niskiej orbity.
4. Usterka pompy hydraulicznej 2. członu.

Bibliografia

• Mark Wade: Titan 3C. Encyclopedia Astronautica. [dostęp 2017-06-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Titan. [w:] Military Space Programs [on-line]. Federation of American Scientists. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-22)]. (ang.).