Toyotamaphimeia | |||
Aoki, 1983 | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Rodzaj |
Toyotamaphimeia | ||
Gatunki | |||
|
Toyotamaphimeia – rodzaj krokodyla żyjącego w plejstocenie, około 400 tysięcy lat temu, na terenach dzisiejszej Japonii i Tajwanu. Gatunkiem typowym jest T. machikanensis opisany w 1965 roku przez Karneiego i Matsumoto pod nazwą Tomistoma machikanense. W 1972 roku Riosuke Aoki podczas oglądania repliki holotypu tego gatunku spostrzegł pewne cechy, zwłaszcza nietypowe uzębienie, na podstawie których utworzył dla niego nową nazwę rodzajową Toyotamaphimeia, pochodzącą od imienia Toyotama-hime – japońskiej bogini przedstawianej pod postacią krokodyla[1].
Holotypem jest czaszka wraz z żuchwą oraz niepołączony stawowo szkielet pozaczaszkowy (MOUF00001), będące pierwszymi odkrytymi w Japonii skamieniałościami niepodważalnie należącymi do krokodyla[1]. Do Toyotamaphimeia przypisywano również szkielet krokodyla z Kishiwady, jednak obecnie uważa się, że należy on do innego taksonu[2]. Ito i współpracownicy (2018) opisali odkrytą na Tajwanie niekompletną czaszkę, uznaną przez autorów za należącą do przedstawiciela rodzaju Toyotamaphimeia o niepewnej przynależności gatunkowej[3].
Czaszka okazu holotypowego mierzy 105 cm długości, charakteryzuje się wydłużonym pyskiem. Zachowany fragment kręgosłupa ma 285 cm długości[4]; Aoki oszacował długość całego zwierzęcia na około 6,5 m[1]. Dawniej sądzono, że największym zębem Toyotamaphimeia jest siódmy ząb kości szczękowej, jednak nowsze badania dowodzą, że większe są zęby dwunasty i trzynasty. Przy zamkniętych szczękach zęby kości szczękowej od ósmego do dwunastego znajdowały się na zewnątrz od odpowiadających im zębów kości zębowej, podczas gdy zęby od trzynastego do szesnastego stykały się z zębami kości zębowej, co sugeruje, że tylne zęby mogły tworzyć powierzchnię służącą do miażdżenia[2]. Silnie rozwinięte mięśnie skrzydłowy tylny (M. pterygoideus posterior) i M. pseudotemporalis odróżniają Toyotamaphimeia od gawiala gangesowego i krokodyla gawialowego[5].
Katsura opisał liczne uszkodzenia kości holotypu: amputację jednej trzeciej żuchwy, noszącej ślady gojenia, złamane prawe: piszczel i kość strzałkową, nierówno później zrośnięte, z zachowaną kostniną, oraz osteodermę z dwoma nakłuciami – według Katsury nie doprowadziły jednak one do śmierci zwierzęcia. Prawdopodobnie powstały w wyniku wielu walk z udziałem holotypu i innych krokodyli. Sugeruje to, że Toyotamaphimeia toczyły walki o terytorium lub partnerów do rozrodu[4].
Według analizy filogenetycznej przeprowadzonej przez Kobayashiego i współpracowników Toyotamaphimeia jest taksonem siostrzanym dla krokodyla gawialowego (Tomistoma schlegelii) – jedynego współczesnego przedstawiciela kladu Tomistominae[2].