Trąbki Wielkie (wieś)

Zobacz też: inne znaczenia nazwy Trąbki Wielkie.

Trąbki Wielkie

wieś
Kościół i kapliczki maryjne
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	gdański
Gmina	Trąbki Wielkie
Liczba ludności (2011)	1504[2]
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-034[3]
Tablice rejestracyjne	GDA
SIMC	0176302
Położenie na mapie gminy Trąbki Wielkie Trąbki Wielkie
Położenie na mapie Polski Trąbki Wielkie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Trąbki Wielkie
Położenie na mapie powiatu gdańskiego Trąbki Wielkie
54°10′16″N 18°32′16″E/54,171111 18,537778[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Trąbki

Trąbki Wielkie (niem. Groß Trampken^[4], kaszb. Trąbczi Wiôldżé) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Trąbki Wielkie przy drodze wojewódzkiej nr 222, na Kociewiu.

W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do tzw. dużego województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do tzw. małego województwa gdańskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Trąbki Wielkie, parafii rzymskokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, należącej do dekanatu Trąbki Wielkie w archidiecezji gdańskiej oraz klubu sportowego Orzeł Trąbki Wielkie^[5].

Historia

Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości pochodzą z 31 lipca 1280, kiedy to książę Mściwój II nadał wsie Trąbki, Kłodawa oraz Zła Wieś klasztorowi benedyktynów w Mogilnie. Od II pokoju toruńskiego w 1466 wieś stanowiła krótko własność gdańszczan, po czym przeszła pod zwierzchnictwo polskiego starosty w Sobowidzu. Podczas wojen szwedzkich wieś została złupiona przez wojska szwedzkie. W efekcie I rozbioru Polski w 1772 znalazła się na ziemiach zaboru pruskiego.

W 1780 we wsi mieszkało 119 osób, z czego 113 to katolicy. W 1820 16 domostw zamieszkiwało 175 mieszkańców. Stały tu wówczas karczma, kuźnia oraz kram (sklep). W okresie od 15 listopada 1920 do 1 września 1939 wieś znajdowała się na terytorium Wolnego Miasta Gdańsk. W 1930 powstała tu polska ochronka (przedszkole), a od 1934 funkcjonowała Polska Szkoła Macierzy Szkolnej. W szkole tej znajdował się obóz odosobnienia dla Anglików^[6]. Ponadto przez cały okres międzywojenny w miejscowości funkcjonowała szkoła niemiecka. Po II wojnie światowej wieś powróciła do Polski.

Od 2005 we wsi odbywa się impreza plenerowa „Trąbki w Trąbkach”, łączona z biciem rekordu Polski w liczbie osób grających jednocześnie na trąbce^[7][8].

9 grudnia 2011 oddano do użytku szosę łączącą Trąbki z Ełganowem. Od 19 sierpnia 2015 do 20 lipca 2016 kosztem 2,1 mln zł rozbudowie uległa miejscowa szkoła podstawowa^[9].

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[10] na listę zabytków wpisane są:

• centrum wsi, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996
• kościół parafialny pw. Najświętszej Marii Panny, 1628, nr rej.: A-665 z 27.10.1973
• cmentarz przykościelny, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi)
• szachulcowy budynek gospodarczy, nr rej.: j.w.
• zespół dworski, 2 poł. XIX, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi): dwór, brama wjazdowa, park, obora, stodoła i lodownia
• zespół karczmy, nr rej.: A-1152 z 10.12.1996 (dec. centrum wsi): karczma murowano-szachulcowa i 3 budynki gospodarcze.

Pierwszy kościół miał istnieć już w 1236, parafia powstała około 1331. W XVI w. kościół przejściowo należał do ewangelików. Prawdopodobnie uległ zniszczeniu w czasie wojen szwedzkich w XVII w. W jego miejsce wzniesiono kapliczkę, a staraniem wojewodziny chełmińskiej Marianny Czapskiej uzyskano odpusty dla pielgrzymów i w 1740 zbudowano nowy kościół – sanktuarium maryjne, z którym wiąże się kult Matki Boskiej Trąbkowskiej, skoncentrowany wokół obrazu Marii z Dzieciątkiem z 2. połowy XVII w.

Kościół jest budowlą ceglaną, jednonawową, bezwieżową. Ołtarze boczne, ambona i chrzcielnica pochodzą z XVIII w., ołtarz główny i organy z 1880. Interesujący jest osiemnastowieczny gdański obraz z wyobrażeniem przypowieści o pannach mądrych i głupich.

Zobacz też

• Trąbki, Trąbki Małe

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140358
2. Wieś Trąbki Wielkie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-12] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1307 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. GOV: Search
5. Sołectwo Trąbki Wielkie. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
6. Historia Trąbek Wielkich. [dostęp 2015-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)].
7. GOKSiR w TrąbkachG.T. Wielkich GOKSiR w TrąbkachG.T., Trąbki w Trąbkach 2019 [online] [dostęp 2019-11-07] .
8. JUbileuszowa biesiada z braćmi Golec, Panorama Pomorza lipiec 2019
9. Teraz mają lepsze warunki do nauki, Panorama Pomorza Flash nr 9(46) wrzesień 2016
10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 37 [dostęp 2017-01-29] .

Linki zewnętrzne

• BIP Trąbki Wielkie