Trichoderma koningii

Trichoderma pulvinatum
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

rozetkowate

Rodzaj

Trichoderma

Gatunek

Trichoderma pulvinatum

Nazwa systematyczna
Trichoderma pulvinatum Oudem.
Arch. néerl. Sci., Sér. 2 7: 291 (1902)
Multimedia w Wikimedia Commons
Podkładki

Trichoderma pulvinatum Oudem. – gatunek grzybów należący do rodziny rozetkowatych (Hypocreaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Trichoderma, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1902 r. Cornelius Anton Jan Abraham Oudemans i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna[1]. Synonimy[2]:

  • Acrostalagmus koningii (Oudem.) Duché & R. Heim 1931
  • Hypocrea koningii Lieckf., Samuels & W. Gams 1999

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Hodowla

Kolonie na podłożu OA rosną bardzo szybko, początkowo są kremowe, stopniowo z zielonkawymi kępkami zarodnikowania, najpierw na obrzeżach, później w całej kolonii[3]. Optymalna temperatura wzrostu wynosi 25 °C w ciemności. Maksymalna temperatura wzrostu wynosi 33 °C, co zmniejsza ich potencjał chorobotwórczy u człowieka[4].

Teleomorfa

T. koningii tworzy podkładki szeroko przyczepione do powierzchni podłoża, ale z wolnymi brzegami. Podkładki zwykle rozwijają się na korze drzew, zwykle pojedynczo, rzadko w skupiskach. Powierzchnia podkładki jest lekko pomarszczona, początkowo brązowa i kosmkowata, później naga i brązowopomarańczowa. Perytecja eliptyczne, o długości 160–280 μm i szerokości 100–185 μm. Szyjka perytecjum ma długość 53–90 µm. Worki w zazwyczaj cylindryczne, o wymiarach 60–70 × 4–5,7 µm i zgrubiałe na wierzchołku. Askospory szkliste, w workach w jednym rzędzie. Początkowo są dwukomórkowe, ale później dzielą się septą na dwie części. Bliższa część askospory jest elipsoidalna, podczas gdy część dystalna ma kształt kuli i jest dłuższa[5].

Anamorfa

Strzępki szkliste o średnicy do 10 µm. Konidiofory rozgałęzione piramidalnie pod kątem prostym, z krótkimi gałęziami w pobliżu wierzchołka i dłuższymi w dolnej części. Fialidy w okółkach po 3–4, w kształcie kolby, gwałtownie zwężające się przy końcach, 7,5–8,2 × 2,5–3,0 µm, szeroko rozstawione. Konidia szeroko elipsoidalne, o gładkich ściankach, w masie zielone, 3–5 × 2–3 µm. Chlamydospory końcowe lub interkalarne, o gładkich ściankach, jasnobrązowe, o szerokości do 12 µm[3].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Występuje na całym świecie, nawet w Antarktyce[6]. Jest gatunkiem pospolitym[5]. W Polsce podano liczne stanowiska[7].

Grzyb saprotroficzny i pasożytniczy. Wyizolowano go z gleby, korzeni, nasion, sadzonek licznych gatunków roślin[7]. Często izolowany jest spod drzew iglastych, na plantacjach roślin uprawnych, łąkach, bagnach i torfowiskach. T. koningii rozwija się również w innych środowiskach, w tym na rozkładającym się drewnie, wśród gatunków morskich, w osadach przy ujściach rzek oraz w kopalniach i jaskiniach[5].

Znaczenie

[edytuj | edytuj kod]
  • W kilku badaniach opisano zdolność T. koningii do wytwarzania enzymów wykazujących właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Enzymy te zawierają podobne elementy strukturalne jak flawonoidy i witamina E. Mogą hamować proces zapalny wywołany ukąszeniami węży. Mogą blokować działanie miotoksyn i wywoływanie obrzęków, ponieważ mogą hamować fosfolipazę A2, jedno z białek występujących w jadach[8].
  • Wykorzystywany jest w biologicznej ochronie roślin do wytwarzania biopreparatów przeciwko grzybom powodującym grzybowe choroby roślin[9]. Działa jako pasożyt innych grzybów, szczególnie tych wywołujących choroby roślin, hamując ich wzrost lub atakując bezpośrednio. Jest antagonistą różnych patogenów roślinnych, takich jak Gaeumannomyces graminis, Athelia rolfsii i Sclerotium cepivorum. Hamuje ich wzrost, ponadto kolonizuje ryzosfery sadzonek i roślin, zapobiegając zamieraniu sadzonek przez spowodowanemu przez A. rolfsii. T. koningii antagonizuje S. cepivorum, działając jako wtórny kolonizator zakażonych korzeni roślin i wydzielając enzymy, które powodują degradację i lizę patogenu[10].
  • Grzyb ten jest zdolny do biosyntezy nanocząstek srebra, lotnych związków organicznych i metabolitów wtórnych, takich jak trichokoniny, koningininy i pirony[11].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  3. ↑ a b G.S. Hoog, Atlas of clinical fungi [online], Mycobank, 2000, s. 1–1126 [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  4. ↑ Dexter H. Howard, Pathogenic fungi in humans and animals (2nd ed.), Nowy Jork: Dekker, 2007, ISBN 978-0824706838.
  5. ↑ a b c Elke Lieckfeldt i inni, Trichoderma koningii: neotypification and Hypocrea teleomorph, „Canadian Journal of Botany”, 76 (9), 1998, s. 1507–1522, DOI: 10.1139/b98-09.
  6. ↑ Występowanie Trichoderma pulvinatum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-05-24] (ang.).
  7. ↑ a b Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 504, ISBN 978-83-89648-75-4.
  8. ↑ R.M. Tripathi i inni, Trichoderma koningii assisted biogenic synthesis of silver nanoparticles and evaluation of their antibacterial activity, „Advances in Natural Sciences: Nanoscience and Nanotechnology”, 4 (3), 2013, DOI: 10.1088/2043-6262/4/3/035005.
  9. ↑ Joanna Marcinkowska, Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii, Warszawa: PWRiL, 2012, s. 261, ISBN 978-83-09-01048-7.
  10. ↑ D.A Metcalf, C.R. Wilson, The process of antagonism of Sclerotium cepivorum in white rot affected onion roots by Trichoderma koningii, „Plant Pathology”, 50 (2), 2001, s. 249–257, DOI: 10.1046/j.1365-3059.2001.00549.
  11. ↑ André Schuster, Monika Schmoll, Biology and Biotechnology of Trichoderma, „Appl Microbiol Biotechnol.”, 87 (3), 2010, s. 787–799, DOI: 10.1007/s00253-010-2632-1, PMID: 20461510, PMCID: PMC2886115.