Tripterygium

Tripterygium
Ilustracja
Tripterygium regelii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

dławiszowce

Rodzina

dławiszowate

Rodzaj

Tripterygium

Nazwa systematyczna
Tripterygium Hook.f.
G.Bentham & J.D.Hooker, Gen. Pl. 1: 368 (1862)[3]
Typ nomenklatoryczny

T. wilfordii J. D. Hooker[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Tripterygium Hook.f. – rodzaj roślin należący do rodziny dławiszowatych (Celastraceae). Obejmuje trzy gatunki[3], w niektórych ujęciach traktowane jako jeden – T. wilfordii[5][6]. Występują one we wschodniej Azji na obszarze od Wietnamu i Mjanmy po Japonię i Półwysep Koreański[3][7]. Rosną w lasach i zaroślach. Wyróżniają się na tle rodziny suchymi owocami zaopatrzonymi w trzy skrzydełka[7].

Rośliny te są uprawiane jako ozdobne[7]. Korzenie używane są jako insektycydy i leczniczo, przeciw nowotworom. Zawierają alkaloidy skutecznie ograniczające aktywność wirusa HIV[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Wspinający się półkrzew, czasem częściowo drewniejące pnącze osiągające do 6 m, rzadko do 10 m wysokości. Młode pędy są krótko owłosione, czasem nieco kanciaste[6].
Liście
Sezonowe, skrętoległe, pojedyncze. Ogonek od 1 do 2 cm, wsparty równowąskimi i odpadającymi przylistkami. Blaszka od okrągławej do eliptycznej i jajowatej, długości zwykle ok. 8–12 cm, piłkowana na brzegu[6].
Kwiaty
Obupłciowe, czasem też jednopłciowe, zebrane w okazałe kwiatostany wiechowate wyrastające w kątach liści i na szczycie pędu. Poszczególne kwiaty są drobne, do 4–6 mm średnicy i długości, białawe, zielonkawe lub żółtawozielone. Kielich jest półkulisty o średnicy 1 mm, z 5 działkami. Korona kwiatu składa się z pięciu płatków, owalnych, o szczycie zaokrąglonym, osiągających do 2,5 mm długości. Pręcików jest 5, osadzone są na mięsistym, zielonym dysku. Zalążnia górna, z trzech owocolistków, trójkanciasta, szyjka słupka krótka zwieńczona purpurowym, główkowatym znamieniem[7].
Owoce
Trójkanciaste skrzydlaki o długości ok. 1–2 cm, zielone do różowych[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do podrodziny Celastroideae w obrębie rodziny dławiszowatych (Celastraceae)[8][2].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-01-30] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-30] (ang.).
  3. ↑ a b c d Tripterygium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-30].
  4. ↑ Tripterygium. [w:] ing [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-29].
  5. ↑ a b David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 941, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ a b c d Jin-shuang Ma, Michele Funston: Tripterygium J. D. Hooker. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-29].
  7. ↑ a b c d Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 335. ISBN 0-333-73003-8.
  8. ↑ Genus Tripterygium Hook. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-01-30].