Trzcińsko

Trzcińsko

wieś
Widok na Trzcińsko z Sokolika
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	karkonoski
Gmina	Janowice Wielkie
Wysokość	360-400 m n.p.m.
Liczba ludności (III 2011)	598[2]
Strefa numeracyjna	75
Kod pocztowy	58-520[3]
Tablice rejestracyjne	DJE
SIMC	0189730
Położenie na mapie gminy Janowice Wielkie Trzcińsko
Położenie na mapie Polski Trzcińsko
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Trzcińsko
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego Trzcińsko
50°52′34″N 15°52′53″E/50,876111 15,881389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Trzcińsko (niem. Rohrlach dawniej Różniewo^{[potrzebny przypis]}) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Janowice Wielkie, na pograniczu Rudaw Janowickich i Kotliny Jeleniogórskiej w Sudetach Zachodnich. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.

Historia

Po raz pierwszy wymieniana w dokumentach z XV w. Jak wiele okolicznych wsi, przez wieki przechodziła z rąk do rąk różnych rodów rycerskich, początkowo związanych z zamkiem Bolczów nad Janowicami Wielkimi.

Specyfiką Trzcińska było wydobywanie torfu w XIX w. z pobliskich Trzcińskich Mokradeł - dziś projektowanego rezerwatu przyrody. Specyfiką dzisiejszego Trzcińska są szkoły wspinaczki, bazujące na unikatowych walorach Sokolich Gór.

W roku 1867 przez Trzcińsko poprowadzono tory kolejowe do Jeleniej Góry. Uczyniło to z wioski popularną miejscowość turystyczną. Około 1 km w kierunku Jeleniej Góry za stacją w Trzcińsku tory kolejowe przebiegają pod górą Tunelową (440 m n.p.m.) przez prawie 300-metrowy tunel, który zbudowano w 1865 roku. Był to pierwszy tego typu obiekt na Śląsku.

• 
  Trzcińsko fragment położony po lewej stronie Bobru.
• 
  Widok góry Sokolik od strony Trzcińska.
• 
  Kościół pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Trzcińsku.
• 
  Rzeka Bóbr w Trzcińsku.

Karl Baedeker

Podaje się, iż najsłynniejszym mieszkańcem Trzcińska był Karl Baedeker (1801–1859), który w pierwszej połowy XIX w. wybudował zespół pałacowy. Faktem jest, że w pałacu tym rzeczywiście mieszkał człowiek o tym samym imieniu i nazwisku. Był to jednak bratanek autora słynnych przewodników turystycznych. To od jego nazwiska do dziś określa się je bedekerami. Pierwszy prawdziwy bedeker opisywał Ren i wydany został w roku 1828. Wydawnictwo a działa do dziś w Hamburgu i Stuttgarcie. Pałac Baedekera nie zachował się, pozostało jedynie kilka starych drzew i zabudowania gospodarcze w środkowej części wsi.

Toponimia

• Rorlach (1400)
• Robach (XV wiek)
• Ruhrlach (1726)
• Rohrlach (1785)
• Rożniewo (1945)
• Trzcińsko (1946)

Zabytki

Wyróżniającym się zabytkiem Trzcińska jest poewangelicki kościół Matki Boskiej Częstochowskiej z roku 1799. Interesujące jest także otoczenie pałacyku z XIX w., w którym mieści się przedszkole. Pałacyk otacza kilkuhektarowy park ze starodrzewem i stawami. Ponad drogą do Janowic znajduje się drewniany dom letniskowy z przełomu XIX i XX wieku.

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[4]:

• dawny kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki pw. Matki Boskiej Częstochowskiej, z końca XVIII-XIX w.
• cmentarz przykościelny
• park, z drugiej połowy XIX w.

Widok na Trzcińsko ze szczytu Sokolika

Zobacz też

• Trzcińsko-Zdrój

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 140887
2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1310 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 45,56. [dostęp 2012-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].