Trzynik

Ten artykuł dotyczy wsi w woj. zachodniopomorskim. Zobacz też: Trzynik – jezioro.

Trzynik

osada
Wjazd od strony Siemyśla
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kołobrzeski
Gmina	Siemyśl
Liczba ludności (2013)	432[2]
Strefa numeracyjna	94
Kod pocztowy	78-123[3]
Tablice rejestracyjne	ZKL
SIMC	0311332
Położenie na mapie gminy Siemyśl Trzynik
Położenie na mapie Polski Trzynik
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Trzynik
Położenie na mapie powiatu kołobrzeskiego Trzynik
54°00′20″N 15°35′10″E/54,005556 15,586111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Trzynik (niem. Trienke) – osada w północno-zachodniej Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie kołobrzeskim, w gminie Siemyśl. Wieś jest siedzibą sołectwa Trzynik, w skład którego wchodzą również miejscowość Wszemierzyce.

Według danych z 31 grudnia 2013 r. Trzynik miał 432 mieszkańców^[2].

Położenie

Miejscowość leży na Równinie Gryfickiej ok. 23 km na południe od Kołobrzegu i ok. 4 km na południe od Siemyśla przy drodze powiatowej Gościno – Gorawino. Ok. 1,5 km na zachód od wsi przepływa Dębosznica. Ok. 1 km na południe znajduje się jezioro Trzynik. Ok. 2 km na wschód od wsi znajduje się jezioro Kamienica.

Historia

Po raz pierwszy miejscowość wzmiankowana w 1294 r. jako Trinike^[4]. Początkowo był to folwark majątku Drozdowo należący do rodziny Manteuffel. Usamodzielnienie się folwarku nastąpiło w 1572 r. Wkrótce potem wieś zostaje podzielona na działy własności^[5]. Po pokoju westfalskim i podziale księstwa pomorskiego wieś wchodziła w skład Brandenburgii, potem Prus i Niemiec. Manteuffelowie stopniowo tracą te części na rzecz następnych właścicieli (jeden z Manteuffelów - Tessen Erdman zastawił ją u kupca kołobrzeskiego Daniela Kakopa, który w 1750 r. podarował te ziemie landratowi Salomonowi Mayer; inny - Henning przekazał swoją część w 1785 r. rodzinie Briesen; zaś Wilke Henning Magnus sprzedał swoje ziemie w 1705 r. Antonowi von Ivatzhof)^[5]. Później Trzynik kilkakrotnie zmieniał swoich właścicieli - ostatecznie majątek przejęła w XIX w. rodzina von Gerlach, która była właścicielem wsi aż do 1945 r.^[6] Według danych z 1910 r. Trzynik liczył 314 mieszkańców^[7]. Należał do gminy (Gemeinde - odpowiednik polskiego sołectwa) Siemyśl^[8] oraz do parafii ewangelickiej w Drozdowie^[9]. Po 1945 r. w granicach Polski. W latach 1950–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.

Zabytki

• Kościół filialny pw. św. Kazimierza z 1. połowy XIX wieku, neogotycki, zbudowany na planie ośmiokąta z wydzielonym prezbiterium zamkniętym trójbocznie^[10], odbudowany po pożarze z 21.01.1996 r.^[11] Dawniej świątynia była kaplicą pałacową.
• Majątek dworski, w skład którego wchodzą:
  • Pałac z końca XIX w., ceglany, przebudowany na początku XX wieku^[5].
  • Park pałacowy z początku XX w.^[12], gdzie jeden klon srebrzysty o obwodzie 340 cm jest pomnikiem przyrody^[13].
  • Szachulcowa wozownia z 1910 roku, odrestaurowana^[5].
  • Murowany budynek gorzelni folwarcznej z 1881 roku^[5].
• Nieczynny cmentarz ewangelicki (przy drodze do Drozdowa, gdzie znajdują się uznane za pomniki przyrody m.in. lipy drobnolistne i dęby szypułkowe^[14][15].

Kościół filialny pw. św. Kazimierza w Trzyniku

Kultura

W Trzyniku znajduje się filia nr 2 Gminnej Biblioteki Publicznej w Siemyślu^[16].

Wspólnoty religijne

Trzynik wchodzi w skład parafii rzymskokatolickiej pw. św. Stanisława Kostki w Siemyślu^[11], zaś kościół pw. św. Kazimierza jest filią kościoła parafialnego w Siemyślu.

Przystanek ścieżki rowerowej Gościno - jez. Popiel w Trzyniku

Transport

We wsi znajduje się 1 przystanek autobusowy, który obsługuje połączenia do Siemyśla i Kołobrzegu.

Historia kolei wąskotorowej

W 1895 r. doprowadzono do Trzynika linię kolejki wąskotorowej. W ramach Kołobrzeskiej Kolei Wąskotorowej pociągi kursowały do Gościna, Kołobrzegu, Gryfic i Rymania - w 1938 r. nawet 5 razy dziennie^[9]. W 1961 r. przestały kursować pociągi pasażerskie i towarowe do Kołobrzegu, a w 1962 r. ustały kursy pociągów pasażerskich do Gryfic i do Gościna. Do 1995 r. normalnie kursowały pociągi towarowe. Po 1995 r. pociągi przestały jeździć, a w końcu linię rozebrano. Do dziś nie zachował się budynek stacji.

Turystyka

Obecnie, w miejscu dawnego podkładu kolejowego, znajduje się ścieżka rowerowa ("Szlakiem po nasypie kolejki wąskotorowej") z Gościna nad jezioro Popiel (Studnica), biegnąca wzdłuż północnego skraju wsi^[17], zaś obok miejscowości znajduje się postój rowerów.

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141405
2. Wykaz sołectw, sołtysi, liczba mieszkańców. BIP UG Siemyśl. [dostęp 2014-09-04].
3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1312 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
4. Powiat kołobrzesko-karliński. kolberg-koerlin.de. [dostęp 2013-08-30].
5. Szlakiem dawnych Rodów Pomorskich. Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty. [dostęp 2013-08-30].
6. Studium krajobrazu kulturowego - Trzynik. BIP Gminy Siemyśl. [dostęp 2014-09-04].
7. Liczba ludności w powiecie kołobrzesko-karlińskim. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2013-08-30].
8. Gmina Siemyśl. kreis-kolberg-koerlin.de. [dostęp 2014-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-22)].
9. Drozdowo - historia do 1945 r.. gorawino.net. [dostęp 2013-08-30].
10. Rejestr zabytków KOBiDZ, nr rej. 372 z 9.04.1964
11. Parafia pw. św. Stanisława Kostki w Siemyślu na stronie diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska. [dostęp 2014-09-04].
12. Rejestr zabytków KOBiDZ nr rej. 923 z 11.12.1976
13. (nr rej. 259) Rozporządzenie Wojewody Koszalińskiego Nr 7/92 z 30 września 1992 r. (Dz. Urz. Woj. Koszalińskiego z 1992 r. Nr 15)
14. (nr rej. od 260 do 265) Rozporządzenie Wojewody Koszalińskiego Nr 7/92 z 30 września 1992 r. (Dz. Urz. Woj. Koszalińskiego z 1992 r. Nr 15)
15. 3.6.6. Obszary i obiekty objęte ochroną. W: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Siemyśl. UG Siemyśl, 2007-04, s. 18. (Załącznik Nr 1 do Uchwała Nr 40/VIII/07 Rady Gminy Siemyśl z dnia 25 kwietnia 2007 r.)
16. Biblioteki. UG Siemyśl. [dostęp 2013-08-22].
17. Przewodnik Rowerowy Po Nasypie Kolejki Wąskotorowej. Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty. [dostęp 2013-08-19].