Trójżeniec

Trójżeniec
Ilustracja
Burmannia disticha
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pochrzynowce

Rodzina

trójżeńcowate

Rodzaj

trójżeniec

Nazwa systematyczna
Burmannia L.
Sp. Pl.: 287 (1753)
Typ nomenklatoryczny

Burmannia disticha L.[3]

Synonimy
  • Vogelia J.F.Gmel.
  • Tripterella Michx.
  • Maburnia Thouars
  • Gonianthes Blume
  • Gonyanthes Nees
  • Tetraptera Miers
  • Tripteranthus Wall. ex Miers
  • Cryptonema Turcz.
  • Nephrocoelium Turcz[4]
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwiat Burmannia wallichii
Kwiat Burmannia bicolor
Kwiatostan Burmannia championii

Trójżeniec (Burmannia L.) – rodzaj roślin z rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), obejmujący 57 gatunków występujących na całym świecie, w strefie klimatów gorących, w Afryce, Azji, Australii i obu Amerykach[4].

Nazwa naukowa rodzaju została nadana na cześć Johannesa Burmana, żyjącego w XVIII wieku holenderskiego botanika i lekarza[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Korzenie
Nitkowate lub zgrubiałe i koralowate[6].
Łodyga
Prosta, rzadko rozgałęziona[7].
Liście
Bezzieleniowe, zredukowane i łuskowate (u gatunków heterotroficznych) lub zielone i rozetkowate (u gatunków autotroficznych)[6].
Kwiaty
Kwiaty obupłciowe, 3-pręcikowe, pojedyncze lub 2–27 zebranych w rozwidlającą się dwurzędkę[6]. Okwiat pojedynczy, promienisty, cylindryczny lub trójkątny w przekroju, często dwukolorowy, niekiedy z 3 bocznymi skrzydełkami, nie tworzący pierścienia w gardzieli kwiatu[7]. Listki okwiatu białe, żółte lub niebieskie, położone w 2 okółkach. Wewnętrzny okółek dużo krótszy od zewnętrznego lub rzadziej nieobecny. Pręciki siedzące lub niemal siedzące u nasady okwiatu, z siedzącymi główkami. Zalążnia trzykomorowa, trójkątna w przekroju, z osiowymi łożyskami. Znamiona słupków dwuklapowe do lejkowatych[7].
Owoce
Nieregularnie pękające torebki. Nasiona brązowe.

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]
Rozwój
Rośliny jednoroczne lub wieloletnie, bezzieleniowe i pasożytnicze lub zielone, półpasożytnicze lub samożywne[7].
Siedlisko
Gatunki samożywne zasiedlają łąki, a cudzożywne nizinne, wilgotne lasy równikowe[6].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja według APW (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj należy do rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), w rzędzie pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie kladu jednoliściennych (monocots)[2].

Gatunki[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-30] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2011-02-12]. (ang.).
  4. ↑ a b c Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-12]. (ang.).
  5. ↑ D. Gledhill: The names of plant. Cambridge ; New York: Cambridge University Press, 2008, s. 81. ISBN 978-0-521-86645-3.
  6. ↑ a b c d H. Huber: Dioscoreaceae. W: Klaus Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons. Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 161. ISBN 3-540-64060-6. (ang.).
  7. ↑ a b c d Flora of China. Vol. 23: Burmanniaceae. [dostęp 2011-02-12]. (ang.).