Twardzioszek nalistny

Twardzioszek nalistny
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

twardzioszkowate

Rodzaj

twardzioszek

Gatunek

twardzioszek nalistny

Nazwa systematyczna
Marasmius bulliardii Quél.
Bull. Soc. bot. Fr. 24: 323 (1878)
Multimedia w Wikimedia Commons

Twardzioszek nalistny (Marasmius bulliardii Quél.) – gatunek grzybów należący do rodziny twardzioszkowatych (Marasmiaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Marasmius, Marasmiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe[2]:

  • Androsaceus bulliardii (Quél.) Pat. 1887
  • Chamaeceras bulliardii (Quél.) Kuntze 1898
  • Marasmius bulliardii f. acicola (S. Lundell) Noordel. 1987
  • Marasmius bulliardii Quél., Bull. 1878 f. bulliardii
  • Marasmius bulliardii Quél. 1878 var. bulliardii
  • Marasmius bulliardii var. papillata Theiss. 1909
  • Marasmius rotula f. acicola S. Lundell 1957

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kapelusz

Średnica 3–8 mm, kształt półkolisty, na wierzchu z wgłębieniem i czarniawą kropką. Powierzchnia gładka, o barwie beżowej, bladoochrowej, czasami jaśniejszej w środku. Brzeg szeroko bruzdowany[4].

Blaszki

Bardzo rzadkie, przy trzonie wolne, czasami z międzyblaszkami. Trama blaszek regularna. Barwa od beżowej do bladoochrowej[4].

Trzon

Rogowaty, elastyczny, o barwie czarnobrązowej, górą jaśniejszy. Powierzchnia naga i lśniąca. Często posiada główkowato zakończone boczne odgałęzienia[4]. Takie boczne odgałęzienia występują szczególnie wówczas, gdy owocniki wyrastają pod przykryciem (np. liśćmi).

Miąższ

Cienki, o tej samej barwie co powierzchnia kapelusza. Smak i zapach niewyraźny[4].

Zarodniki

W kształcie pestek jabłka, o rozmiarach 7,5–10 × 4–4,5 μm[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Twardzioszek nalistny występuje głównie w Europie, poza tym podano jego stanowiska w Północnej Karolinie w USA oraz w Japonii[5]. W Polsce dość pospolity[3].

Saprotrof. Występuje w lasach liściastych na opadłych liściach, szczególnie dębowych i bukowych, ale także na innych resztkach roślinnych. Owocniki wytwarza od czerwca do października[3]. Wyrastają na nerwach liści[4].

Gatunki podobne

[edytuj | edytuj kod]
  • twardzioszek obrożowy (Marasmius rotula). Jest również bardzo mały, ale ma białawy kapelusz, a jego blaszki zrastają się wokół trzonu tworząc charakterystyczny pierścień. Ponadto wyrasta zazwyczaj nie na liściach, lecz na innych resztkach roślinnych, np. gałązkach.
  • twardzioszek bukowy (Marasmius setosus). Jest jeszcze mniejszy i ma kapelusz biały. Odróżnia się także cechami mikroskopowymi[6].
  • twardzioszek liściolubny (Marasmius epiphyllus). Również jest drobny i wyrasta na liściach, ale ma kapelusz mlecznobiały, bardziej rozpostarty, starsze kapelusze są pomarszczone. Łatwo odróżnić go po blaszkach, które są bardzo wąskie, niemal żyłkowate[7].
  • twardzioszek osikowy (Marasmius tremulae). Bardzo drobny, wyrasta na liściach osiki. Ma inne cechy mikroskopowe (m.in. podstawki dwuzarodnikowe a zarodniki walcowate)[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ a b c d e f Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 194. ISBN 83-7404-513-2.
  5. ↑ Discover Life. [dostęp 2015-12-05]. (ang.).
  6. ↑ Antonin V., Noordeloos M.E. 1993, A Monograph of Marasmius, Collybia and related genera in Europe. Part 1: Marasmius, Setulipes, Marasmiellus. in Libri Botanici Vol. 8. IHW – Verlag
  7. ↑ a b Na grzyby. [dostęp 2015-12-08].