Tworki (Pruszków)

Zobacz też: Tworki w innych znaczeniach tego słowa.

Tworki

Dzielnica Pruszkowa
Kościół Przemienienia Pańskiego
Państwo	Polska
Miasto	Pruszków
W granicach Pruszkowa	10 grudnia 1916
SIMC	0921562
Położenie na mapie Pruszkowa Tworki
Położenie na mapie Polski Tworki
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Tworki
Położenie na mapie powiatu pruszkowskiego Tworki
52°10′26,7600″N 20°49′14,1600″E/52,174100 20,820600
Multimedia w Wikimedia Commons

Tworki, ul. Adama Asnyka

Tworki – dzielnica Pruszkowa (województwo mazowieckie, powiat pruszkowski), położona nad rzeką Utratą.

Historia

Wieś duchowna Tworków położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego^[1].

W latach 1867–1916 należały do gminy Pruszków w powiecie warszawskim, w guberni warszawskiej. 10 grudnia 1916 osadzie fabrycznej Pruszków nadano prawa miejskie, w związku z czym włączono do niej Tworki^[2][3][4][5].

Ważniejsze miejsca i obiekty

• Szpital Tworkowski – powstał w 1891 r. Teren pod jego budowę zakupiła w 1882 r. Rada Dobroczynności i Użyteczności Publicznej od ziemianina Franciszka Kryńskiego. Pierwsze budynki zostały wzniesione w latach 1888–1891. 21 listopada 1891 r. miało miejsce uroczyste otwarcie szpitala: „Warszawska Lecznica dla Obłąkanych”. W 1924 r. nieopodal szpitala powstał cmentarz. W 1945 r. zmieniono jego nazwę na Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych. Na początku XXI wieku placówka zajmowała obszar 57 ha, z czego prawie 23 ha stanowił park^[6]. W 2000 r. zmieniono nazwę szpitala na Wojewódzki Samodzielny Psychiatryczny Zespół Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej im. prof. Jana Mazurkiewicza. W 2007 r. zarejestrowano skróconą nazwę – Szpital Tworkowski, która jest stosowana równolegle z wcześniejszą nazwą.
• Kościół Przemienienia Pańskiego – powstał w latach 1904–1906 jako cerkiew prawosławna wybudowana w stylu ormiańskim. Następnie cerkiew zaadaptowano na kaplicę katolicką, którą poświęcono 30 kwietnia 1930 r.
  • organy z prospektem z 1899 r.
• Cmentarz
  • kwatera ofiar terroru hitlerowskiego z okresu powstania warszawskiego – wpisana do ewidencji Miejsc Pamięci Narodowej
  • kwatera poległych żołnierzy września 1939 r., gdzie znajdują się groby żołnierzy z okresu II wojny światowej – wpisana do ewidencji Miejsc Pamięci Narodowej
• Park – mieści się nieopodal szpitala, a na jego terenie znajdują się starodrzewia i pomniki przyrody m.in.:
  • topola kanadyjska mająca wysokość 20 m i o obwód pnia 440 cm
  • dąb szypułkowy mający wysokość 16 m i obwód pnia 370 cm.

W Tworkach jest także zlokalizowany przystanek Tworki Warszawskiej Kolei Dojazdowej.

Przypisy

1. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 280, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
2. untitled. [dostęp 2011-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-16)].
3. Akta miasta Pruszkowa
4. JerzyJ. Kaleta JerzyJ., Pruszków przemysłowy, Wyd. 2. zm. i popr, Pruszków: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Henryka Sienkiewicza, 2010, ISBN 978-83-62144-02-0 [dostęp 2023-09-26] . Brak numerów stron w książce
5. Akta miasta Pruszkowa
6. Historia, Szpital Tworkowski, tworki.eu (dostęp: 18 lipca 2008)

Linki zewnętrzne

• Tworki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 685 .